Bedir ve Uhud Savaşları

Bedir ve Uhud savaşları hangi dönemde yapılmıştır

Hz. Peygamber’in haber alma görevlileri, ortak sermayeden oluşan ve askerî maksat güden Ebû Süfyan komutasında Mekkeli-ler’e ait bir kervanın Suriye tarafına gittiği­ni ve dönmekte olduğunu belirlediler. Bu kervan bin deveden oluşuyordu. Hz. Pey­gamber hemen 312 kişilik ordusu ile hare­kete geçti. Kureyş kervanı, keşifçileri kana­lıyla bunu haber almış ve süratle, değişik bir yoldan Mekke’ye kaçmıştı. Hz. Pey­gamber Bedir civarında on gün kadar kala­rak çevre kabilelerle ittifak kurmaya çalıştı. Bu arada Kureyş müşriklerinin yaklaşık bin kişilik bir orduyla Bedir’e yaklaşmakta oldukları öğrenildi. Hz. Peygamber asha-bıyla yaptığı istişareden sonra düşmanı karşılamaya karar verdi. 2 yılı Ramazan ayı (624 Mart ayıj’nda cereyan eden bu savaş­ta Hz. Peygamber’in o günkü şartlara göre Çok etkili savaş taktikleri uyguladığı ve büyük bir başarı sağladığı görüldü. Sonuç olarak, ondört şehide karşılık düşmana yetmiş kayıp verdirildi. Bunlardan yaklaşık yirmi beşi başta Ebû Cehil olmak üzere Mekke döneminde müslümanlara çok eziyet eden mele’ (ileri gelenler) gurubun-dandı. Şüphesiz bu zaferin ardında, -Kur’ân-ı Kerîm’de geniş olarak açıklandığı üzere – üzerlerine düşeni yaptıktan sonra Allah’a ve Rasûlü’ne bağlılıklarını yitirme­yen müslümanlara Yüce Allah’ın lâyık gör­düğü destek ve yardım bulunuyordu {el-Enfâl 8/9-13; Âl-i İmrân 3/1.3,123-127).

Bir taraftan bu savaşta Hz. Peygamber’in İslâm sancağını Mus’ab b. Umeyr’e teslim ettiğini ve savaş öncesinde elçilik görevini Ömer b. el-Hattab’a verdiğini diğer taraf­tan Mus’ab’ın ve Ömer’in kabilelerinin İslâm’dan Önce Mekke-Site devletinde bu görevleri yürütmekte oluşlarını gözönüne alan bazı araştırmacılar Hz. Peygamber’in Medine’de kurduğu devlet ve hükümeti Mekke-Şehir devletinin hükümeti olarak mülahaza ettiğini, dolayısıyle Medine’deki İslâm devletinin “Sürgündeki Hükümet” statüsüne sahip olduğunu; böylece Hz. Peygamber’in Medine ile Mekke’nin İslâm devleti şemsiyesinde bütünleştirilmesi gayesine erişmek istediğini belirtirler.

Hz. Peygamber esirlerle ilgili bir danışma toplantısı yaptı. Toplantıda, esirlerin öldü­rülmesi görüşü de ortaya atılmakla bera­ber, Hz. Ebubekir’den gelen belli bir fidye (kurtuluş akçesi) karşılığında serbest bıra­kılması önerisi benimsendi. 4000 dirhem karşılığında esirlerin serbest bırakılabilece­ği taraflara duyuruldu. Ayrıca maddî gücü yetmeyip de okuma yazma bilenler, on müslüman çocuğuna okuyup yazmayı öğreteceklerdi. Ayrıca, Ebû Azze gibi şiirini İslâm aleyhine kullanmamak kaydıyla hiç­bir şey alınmadan salıverilenler de oldu. Fakat bu kişi verdiği sözde durmadığı için daha sonra yakalanarak öldürülmüştür. Böylece İslâm devletinde esirlere yapılan muamelenin ilk örneklerini içeren bu uygu­lama sırasında esirlere temiz elbiseler giy-dirildiği ve beslenmelerine yeterince dikkat edildiği de belirtilmelidir.
Kısaca, Medine’de siyasî örgütlenme im­kânına kavuşan müslümanların Kureyş’e karşı girdikleri bu ilk savaştan zaferle çık­maları, onlara büyük bir manevî destek sağlamıştır.

Büyük kervanın başında bulunduğu için Bedir savaşına katılamayan Ebû Süfyan intikam yemini etmiş ve bunu yerine ge­tirmek üzere bir askerî birlikle gizlice Me­dine’ye ulaşmış, Benî Nadîr yahudilerinin yol göstermesiyle savunmasız bir bölgeye hücum edip bir müslümanı şehit etmiş, harmanları ateşe verip kaçmış, peşine İslâm askerleri düşmüşse de yakalanama­mıştı,
Fakat Kureyşliler bu tip ferdî intikam ha­reketlerinden ziyade toplu intikama hazırlanıyorlardı. Çünkü Umeyr b. Vehb gibi tek olarak Hz. Peygamber’! öldürmeye gidip de onun mucizeleriyle yüzyüze gelip müslüman olanlar vardı.
Bu arada Hz. Peygamber de Kureyş ker­vanlarını daha yakın takibe almıştı. Meselâ Zeyd b. Hârise’yi Rebeze ve Gamre arasın­daki el-Kared suyuna askerî bir birlikle göndermiş ve bir Kureyş kervanına el koy­muştu. Ebû Süfyan ve Safvan b. Ümeyye gibi Kureyş ileri gelenlerinin canlarını kur­tarma pahasına terkettikleri bu kervanın ganimeti arasında yüzbin dirhemlik gümüş bir külçe de bulunuyordu.
Buna karşılık müşrikler anonim sermaye İle gidip gelen eski kervanın 250.000 dir­hem tutarındaki kârını intikam savaşı İçin kullanmaya karar verdiler ve 3 yılı Şevval (625 Mart) ayında 3000 kişiden oluşan bir ordu ile Medine’ye yöneldiler.

Hz. Peygamber’in yapmış olduğu toplan­tıda genç mücahidlerin görüşü doğrultu­sunda açıkta bir meydan savaşı kararlaştı­rıldı. 3000 kişilik düşmana karşılık müslümanların ordusu 700 kişiden oluşu­yordu. Düşman Medine’nin kuzey-batısını, müslümanlar da kuzey tarafını tuttular. İslâm ordusu, Uhud dağının çıkışı olmayan boğaz noktasına kadar ilerledi. İslâm ordu­sunun aldığı tedbirlerle düşman, dağın ardından dolaşmak mecburiyetinde kaldı. Stratejik önem taşıyan bir tepe de belirli sayıda İslâm okçuları tarafından tutulunca düşman ordusu hareket kabiliyetini büyük ölçüde yitirip pasif bir duruma düşmüştü. Nitekim bu ordu ilk hamlede bozguna uğradı. Ne var ki, Hz. Peygamber’in kesin talimatına rağmen henüz zafer kesinleş­meden müslüman okçuların çoğunluğunun yerlerini terketmesi savaşın aniden İslâm ordusunun aleyhine dönmesine yol açtı. Müslümanları yandan ve arkadan kuşat­mak üzere bekleyen düşman süvarî birliği az sayıdaki okçuyu bertaraf ederek İslâm ordusunu arkadan kuşattı, ilk safhada bo­zulanlar da dönünce müslümanlar iki ateş arasında kaldılar. Hz. Peygamber yaralandı ve üstü kamufle edilmiş bir düşman çuku­runa düştü; burada çok yoğun düşman saldırısı bir avuç müslüman tarafından kahramanca püskürtüldü. Kuvvetler denk-leşince düşman, karargâhına çekildi ve Ebû Süfyan, Uhud’un doğu yamacına tırman­mış durumda olan Hz. Peygamber’e karşı ileri geri söylenerek ve bir yıl sonra Be-dir’de buluşma hususunda meydan okuya­rak çekip gitti. Her şeye rağmen şehrin ani bir saldırıya uğramasını önlemek amacıyla Hz. Peygamber’in, Medine’ye döndükten bir gün sonra düşmanı, dönemeyecekle­rinden emin olunabilecek bir noktaya ka­dar takip ettiği görüldü.

Uhud’da müslümanlar 70 şehit verdiler. Düşmanın kaybı ise 22 kadardı. Müşrikler­den Ebû Süfyan’ın karısı Hind, şehit olan Hz. Hamza’nın ciğerini çıkartıp ağzında çiğneme, Hind’le birlikte bazı müşrik ka­dınlar da müslüman şehitlerin kulak ve burunlarından gerdanlık yapıp boğazlarına takmak vahşetini gösterdiler. Ümmü Umâre gibi İslâm kadınları ise Allah için savaştılar ve geri hizmetlerde koşturdular, şehit düşen yakınlarının acısını içlerine atıp Hz. Peygamber sağ olduktan sonra gam yemeyeceklerini söyleyerek fedakârlık ve vefakârlığın en güzel örneklerini verdiler.
Uhud Savaşı’nda şehit düşenler hakkında nazil olan âyette Allah yolunda öldürülenlerin Ölü sanılmaması gerektiği bildiriliyor, onların Rableri katında diri oldukları, Cenâb-ı Hakk’ın fazl-u kereminden ihsan buyurduğu nimetlerle rızıklandıkları belirti­liyordu.

Peygamberimizin Hayatını OKU

Hz Muhammedin hayatı hakkında uzun araştırma

BENZER KONULAR:

• Bedir ve Uhud savaşı kısaca
• Uhud savaşı nın sebep ve sonuçları maddeler halinde
• Uhud savaşı ile ilgili sorular
• Kısaca Uhud savaşı
• UHUD savaşı
• Tümünü görüntüle.