Paylaş
Çeşitli Meseleler
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
Çeşitli Meseleler
19. Çeşitli Meseleler
Bu başlık altında a’mâ ile ilgili -a’mâ maddesi ansiklopedi için planlandığından dikkate alınmayan- çeşitli hüküm ve meseleler bir araya toplanmış, daha faydalı olacağı düşüncesi ile a’mâ maddesinin sonuna konulması uygun görülmüştür.
a. A’mâ ve Nikah:
Şafiî mezhebinde a’mânın evlenmesinin caiz olduğunda ihtilaf yoktur.[311] Gene bu mezhebe göre, a’mânın eşinin sesini tanımasına itimat ederek onunla cinsel ilişkide bulunması caizdir. [312]
İmamiyye mezhebine göre nikahın feshedilmesine cevaz veren kadına ait kusurlardan biri a’mâ olmaktır. Nikah akünden sonra (kadında) körlük meydana gelirse koca için muhayyerlik yoktur, -meşhur olan görüşe göre- kusur, isterse (akitten sonra) cinsel ilişkiden önce meydana gelmiş olsun. Akün lüzumluluğunun asıl, aktin hükmünün devamlı ve muhayyerliğin delilinin zayıf olmasından dolayı hüküm böyledir. [313]
Bir başka kavle göre konu ile ilgili ayet ve hadisler genel olduğundan kusur ne zaman ortaya çıkarsa çıksın akit fesholunur. Üçüncü bir kavle göre kusurun duhuldan (cinsel ilişkiden) önce olması gerekmektedir. Fakat en meşhuru ilk görüştür. [314]
İbâdiyye mezhebine göre kendisiyle evlenilen kişi a’mâ ise akit sırasında belirlenmesi vacibtir. [315]
b. Keffaretlerde A’mâ Kölenin Azad Edilmesi:
Şafiî mezhebine göre a’mâ kölenin keffaretlerde azad edilmesi caiz değildir. [316]
Hanbelî mezhebine göre ancak kusurlu olmayan kölenin azad edilmesi (keffaretlerde) yeterli olabilir. Azâd edilecek kölede çalışmasına engel olacak bir kusur olmamalıdır. Çünkü köleye sahip olmaktan maksat ondan (onun çalışmasından) yararlanmaktır. Kusurlu bir kölenin kendisi için çalışması mümkün olabilir. Fakat çalışmasına mâni bir kusuru bulunan köleden fayda sağlamak mümkün olmaz. Bu itibarla a’mâ (köle keffaret için) yeterli olmaz. Çünkü bu durumdaki kölenin pek çok meslekte çalışması mümkün olmaz.[317]
c. Kör Olan Hayvanın Kurban Edilmesi:
Hanbelî mezhebine göre bir veya iki gözü görmeyen (hayvan)ın kurban edilmesi caiz değildir. Hayvanın gözü görmüyorsa gözün dumanlı olması dikkate alınmaz. Zira hayvanın gözünün görmemesi (diğer) hayvanlarla birlikte yürümesine ve yem yemesine topallıktan daha fazla engel olur. [318]
Zeydiyye mezhebine göre kör olan hayvanın kurban edilmesi göz yapısı kusursuz olsa bile yeterli olmaz. [319]
Zahirî mezhebine göre hacda bir gözü kör olan hayvanın kurban edilmesi mekruhtur. Çünkü Hz. Peygamber bunu yasaklamıştır. [320] Kurbanlığın iki gözünün de sağlıklı olması vacibür. [321]
d. A’mânın Vakit Belirleme İçin Çalışması:
Şafiî mezhebinin görüşü olarak bu konuda Alâi şöyle demiştir: “A’mânın oruç ve iftar vakti için bir çalışma yapması hususunda bir hüküm nakledilmemiştir. A’mânın oruç meselesinde durumunun namaz vakitlerindeki gibi olması ihtimali vardır. İkisi arasında fark olması da mümkündür. Çünkü oruçta tan yerinin ağardığını ve güneşin battığını devamlı gözetip takip etmek bir çeşit zorluktur. Doğrusu (vakit konusunda a’mânın başkalarını) taklit etmesinin caiz olmasıdır. Taklid edecek birisini bulamaz ise tahminde bulunur ve ihtiyatlı olanı alır.”
Suyûti der ki: “Bu söz pek isabetli değildir. Çünkü namaz vakitleri hususunda da (a’mâmn) başkasına uyma hakkının olmadığını ifade etmektedir. Oysa mezhepte nakledilen, bunun aksinedir. Buna göre taklid ve içtihadın (gerekli çalışmayı yapmanın) caiz olması hususunda oruç ile namaz vakitleri aynıdır. Bu, mezhep âlimlerinin çoğunluğunun söylediklerinin gereğidir.[322]
e. A’mâmn Cenaze Yıkaması:
Şafiî mezhebine göre gözü gören kimse cenaze yıkamak hususunda a’mâdan daha elverişlidir. [323]
f. A’mâmn Hadis Dinleyip Rivayet Etmesi:
Şafiî mezhebine göre a’mâmn dinleyip rivayet ettiği hadisi kabul hususunda iki görüş vardır. Bunlardan doğru olanı, güvenilir ve kendine ait bir yazı ile (birlikte) olduğu zaman kabul edilmesidir. İmam Ga-zâlî’nin tercihi, kabul edilmemesi yönündedir. [324]
g. A’mâmn Mahremi Olmayan Kadının Sesini Dinlemesi:
Câferî mezhebine göre a’mâmn mahremi olmayan (yabancı) kadının sesini dinlemesi caiz diğildir. Çünkü yabancı kadının sesi avrettir. Kadının a’mâya bakması da caiz değildir. Erkeğe bakmayı yasaklayan ayet hususunda görenle görmeyen eşittir. [325]
Benzer Konular:
Answer ( 1 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Dinen fazla duyulmayan, çeşitli meseleler bulunmaktadır. Bu meselelerden birisine örnek verecek olursak;
Şafiî mezhebinde a’mânın evlenmesinin caiz olduğunda ihtilaf yoktur. Gene bu mezhebe göre, a’mânın eşinin sesini tanımasına itimat ederek onunla cinsel ilişkide bulunması caizdir.