Paylaş
Âb-ı hayat nedir ?
Question
Âb-ı hayat ne demek ?
Tasavvuf, İslam-Türk kaynaklarında ve edebi eserlerde âb-ı hayat, nehrü’l-hayat, âb-ı câvidânî, âb-ı zindegî, hayat kaynağı, hayat çeşmesi, bengi su, dirilik suyu gibi çeşitli isimlerle anılan efsanevi suyu ifade eden bir kavramdır. Bu su, bütün dünya mitolojilerinde mevcut olan ve insanların ebedi bir hayat arzusuyla ilişkilendirilen bir tema olarak öne çıkar.
İslamî kaynaklarda, özellikle Kur’an-ı Kerim’de Hz. Musa ve Hızır kıssası bağlamında âb-ı hayat temasına değinilmiştir. Kıssada, Hz. Musa’nın genç arkadaşıyla birlikte âb-ı hayatı bulmaya girişmesi ve yolculukları sırasında karşılaştıkları olaylar anlatılmıştır. Bu efsanevi su, ebedi hayatın kaynağı olarak tasvir edilmiştir.
İslam dünyasında, özellikle tasavvuf literatüründe âb-ı hayat, Allah’ın hayat sıfatının bir yansıması olarak kabul edilir. İslamî edebiyatta, özellikle tasavvufi divanlarda, âb-ı hayat gerçek anlamı, sembolik anlamı ve edebi anlamıyla sıkça kullanılmıştır. Mevlana gibi büyük sufiler, âb-ı hayatı gerçek anlamıyla, tasavvufi bir simge olarak ve edebi bir motif olarak işlemişlerdir.
Ayrıca, İskender efsanesi de âb-ı hayat temasını zenginleştirmiştir. İskender’in ebedi hayat veren suyu arayışı, İslam dünyasında İskender efsanesinin etkisi altında kalarak çeşitli hikayelerin ve şiirlerin kaynağı olmuştur.
Türk edebiyatında âb-ı hayat, İslamî ve tasavvufi unsurlarla birleşerek özellikle divan şiirinde ve halk edebiyatında önemli bir motif haline gelmiştir. Ahmedî’nin İskendernâme’si, Türk edebiyatındaki âb-ı hayat temalı eserlere örnek olarak gösterilebilir.
Bu kavramlar, İslam kültüründeki mitolojik unsurların, tasavvufî düşüncelerin ve edebi eserlerin iç içe geçtiği zengin bir mirası yansıtmaktadır.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Âb-ı hayat, Farsça bir kelimedir ve Türkçeye “ölümsüzlük suyu” olarak çevrilir. Âb-ı hayat, birçok kültürde ve mitolojide adı geçen, içen kişiye ölümsüzlük kazandırdığına inanılan efsanevi bir sudur.
Âb-ı hayat, İslam kültüründe de önemli bir yer tutar. Kur’an-ı Kerim’de Musa ve Hızır kıssasında, Hızır’ın Musa’ya ölümsüzlük suyunu bulduğunu söylediği anlatılır. Ancak, bu suyun nerede olduğu veya nasıl elde edileceği bilinmemektedir.
Tasavvufta da âb-ı hayat önemli bir kavramdır. Tasavvuf âlimlerine göre, âb-ı hayat, Allah’ın “hay” isminin hakikatinden ibarettir. Bu ismi öz vasfı haline getiren kimse, âb-ı hayâtı içmiş olur. Artık o, Hakk’ın “hay” sıfatıyla hayatta olduğu gibi, diğer canlılar da onun sayesinde hayat kazanır. Bu mertebedeki insanın hayatı Hakk’ın hayatıdır.
Âb-ı hayat, hem maddi hem de manevi bir kavram olarak yorumlanabilir. Maddi anlamda, âb-ı hayat, ölümsüzlüğü sağlayan bir sudur. Manevi anlamda ise, âb-ı hayat, insanın Allah’a kavuşmasını sağlayan bir sudur.