Aile içinde öfke ve saldırganlığın yansımaları

AİLEDE ÖFKE KONTROLÜ

Ayet-i Kerime

الذين يثقون في الشراء والضراء والكاظمين الغيظ والعافين عن الناس والله يحب المحسنين

“Onlar bollukta da darlıkta da Allah yolunda harcarlar, öfkelerini yenerler, insanları affederler. Allah işini güzel yapanları sever.” (Al-i Imrán, 3/134)

Hadis-i Şerif

عن عبد الله قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: ما تغذون الشرع في قالوا: الذي لا يضزغة الرجال قال: لا :1 ولكنه الذي يملك نفسه عند الغضب

Abdullah b. Mes’ūd’dan (ra.) rivayet edildiğine göre bir gün Hz. Peygamber (s.a.s.), “Sizce pehlivan kimdir?” diye sordu. Yanında bulunanlar, “Pehlivan, hiç kimsenin kendisini yenemediği kişidir.” diye cevap verdiler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurdu: “Hayır öyle değildir! Asıl pehlivan, öfkelendiğinde kendisine hakim olan kişidir.” (Müslim, Birr, 106 Eba Davad, Edeb,

Sohbet

Öfke insanların yaratılışlarında fıtri bir duygudur, Rabbimiz bu duygularını kontrol altında tutabilenleri “işlerini iyi ve güzel yapan insanlar” olarak nitelendirmiştir (Al-1 imrán, 3/134), Sevgili Peygamberimiz (s.a.s.) de insandaki gerçek güçlünün ahlakını güzelleştiren, öfkelerine hakim olabilenler olduğuna işaret etmiştir. Kendisinden tekrar tekrar öğüt isteyen bir kişiye her defasında, “Öfkelenme” tavsiyesinde bulunmuştur (Buhâri, Edeb, 26).

Öfkelendiği zaman fiziki ve psikolojik değişiklikler yaşayan insan, genellikle öfkeli iken yaptığı davranışlardan ve aldığı kararlardan dolayı pişman olur. Aile içindeki tartışma ve kavgaların çoğu öfke ile hareket etmekten kaynaklanır. Öfke ile hareket eden kişinin davranışları genellikle özür dilemekle telafi edilemeyecek izler bırakır. Biriken kırgınlıklar aile bireyleri arasındaki sevgi ve saygı bağlarına zarar verir. Güzel duygular yerini gerginliğe ve olumsuz duygulara bırakır. Atalarımızın ifade ettiği gibi öfkeyle kalkan zararla oturur.

Nikâh aile hayatının meşruiyetini (geçerliliğini) ve deva mini sağlayan, taraflara sorumluluklar yükleyen bir sözleşmedir. Bu sorumluluğu yüklenen kadın ve erkeğin öfke kontrolünde yaşayacağı küçük zaaflar ailenin parçalanmasına sebep olmaktadır. Bu akdin korunmasında öfkeyi kontrol edebilmenin önemli bir işlevi vardır. Öfke ile hareket edenlerin pişmanlıkları bazen işe yaramaz, sadece kendileri değil tüm aile bireyleri bu durumdan zarar görür, yuvalar dağılır.

“Hiçbir kul, Allah katında, O’nun rızasını gözeterek öfke sini yutmasından daha faziletli bir lokma yutmuş değildir.” (Ahmed b. Hanbel, 2.128) ifadeleriyle öfke kontrolünün insanı dünyevi zararlardan koruması yanında, ona manevi faydalar sağlayacağına dikkat çeken Sevgili Peygamberimiz (s.a.s.) öfkenin nasıl kontrol edileceğine dair tavsiyelerde bulunmuştur. Şeytandan Allah’a sığınmak (Buhari, Edeb, 44), abdest almak (Eba Davad, Edeb, toprağa dokunmak (Tirmizt, Fiten, 26), pozisyon değiştirmek (ayakta ise oturmak, oturuyorsa yere uzanmak vb.) (Eba Davúd, Edeb, 4), dua etmek (Nevevi, el-Ezkar, 268), öfkelenen insanın bir süre susması (Ahmed b. Hanbel, Musned, 1, 239) alınacak tedbirlerden bazılarıdır.

İlginç bir şekilde, Müslüman bilim adamı Belhi’nin asırlar önce tavsiye ettiği öfke kontrol yöntemleri (H. 3. yy.) modern psikiyatrinin yöntemleri ile örtüşmektedir. Öfkelenen kişinin bu duyguyu hissettiği ilk andan itibaren kendini kontrol etme sinin önemine işaret edilir. Öfke kontrolünde zorluk yaşayan ları çevrelerinden destek almaya yönlendiren Belhi, düşüncelerin kontrol edilmesi ve öfke duyulan kişiden uzaklaşılması gerektiğini de tavsiyelerine ekler.

Aile içindeki öfke ve saldırganlığın yansımaları, aile bireyleri arasındaki ilişkilere ciddi zararlar verebilir. Özellikle öfkeyle yapılan davranışlar ve söylenen sözler, kalıcı yaralar açarak aile bağlarını zayıflatabilir. İslami kaynaklar, öfke kontrolünü büyük bir erdem olarak kabul eder ve aile içinde bu erdemin korunması gerektiğini vurgular.

Ayet-i Kerime: “Onlar bollukta da darlıkta da Allah yolunda harcarlar, öfkelerini yenerler, insanları affederler. Allah işini güzel yapanları sever.” (Al-i Imrán, 3/134)

Bu ayet, öfke kontrolünün sadece kişisel huzur için değil, aynı zamanda Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak için de önemli bir erdem olduğunu açıkça ifade eder. Aile içinde de hoşgörülü ve affedici olmak, huzurlu bir ortamın oluşmasına katkı sağlar.

Hadis-i Şerif: Hz. Peygamber (s.a.s.), “Asıl pehlivan, öfkelendiğinde kendisine hakim olan kişidir.” buyurmuştur (Müslim, Birr, 106). Bu hadis, aile içinde öfkenin kontrol edilmesinin ne kadar önemli olduğunu vurgular. Kişi, öfkelendiğinde sabırlı davranarak hem aile bağlarını korur hem de Allah katında üstün bir konuma erişir.

Sohbet: Aile içindeki tartışmalar ve kavgalar genellikle öfkenin kontrolsüz bir şekilde dışa vurulmasından kaynaklanır. Öfke anında söylenen sözler ve yapılan davranışlar, çoğu zaman pişmanlıkla sonuçlanır, ancak bu pişmanlıklar, verilen zararı tam anlamıyla telafi edemez. Aile bağları bu tür durumlarda ciddi hasarlar alır ve zamanla sevgi ve saygı yerini olumsuz duygulara bırakabilir.

Öfke kontrolü, aile içindeki huzurun devamı için büyük bir öneme sahiptir. Hz. Peygamber (s.a.s.), öfkenin kontrolü için şeytandan Allah’a sığınmayı, abdest almayı, pozisyon değiştirmeyi (ayakta isen otur, oturuyorsan uzan) ve susmayı tavsiye eder. Bu tavsiyeler, kişinin öfkesini yatıştırarak daha sağlıklı kararlar almasına yardımcı olur.

Sonuç olarak, aile içindeki öfke kontrolü, sadece dünyevi huzur için değil, aynı zamanda manevi yükseliş için de gereklidir. Aile bireyleri arasında sabırlı, anlayışlı ve hoşgörülü olmak, aile bağlarını güçlendirir ve öfke anlarında alınacak önlemler, aile saadetinin korunmasına büyük katkı sağlar.

Fetva

Öfkeli iken yapılan boşama geçerli midir?

Eda ehliyetine sahip, ergen, aklı başında olan kişilerin tasar rufları geçerli olduğundan ne dediğini bilecek derecedeki öfke hâlinde yapılan boşamalar geçerlidir. Ancak şuurunu kaybedip ne dediğini ve ne yaptığını bilemeyecek derecede cinnet ve sinir krizi geçiren yani kontrolünü kaybeden kimsenin boşaması geçerli değildir (ibn Abidin, Reddu’l-muhtár, IV, 452-453), Ne dediğini ve ne yaptığını bilmemenin ölçüsü, öfke hâli geçtikten sonra kişinin o hâldeki tasarruflarını hatırlamamasıdır.

BENZER KONULAR:

• Öfkeyle boşama gerçekleşmez mi
• islamda öfkenin yeri
• Öfke nedir zararları nelerdir?
• Aileme karşı öfke
• Tümünü görüntüle.