CELLE CELÂLUH جل جلاله

Celle Celaluhu, Allah hakkında kullanılan bir saygı ifadesidir.

İslam inancı tevhidi yani Allah’ın varlığı ve birliği ilkesini temel alır. Ancak gerçek bir tevhit inancı varlığı ve birliği kabul edilen Allah’ın önünde eğilmeyi ve O’na mutlak saygı duymayı da gerektirir. Allah’a duyulan saygı insanın hayatının her aşamasında bütün davranışlarını O’nun emirlerine ve yasaklarına uygun bir şekilde düzenlemesinden başlayarak, gündelik hayatta Allah’ın ismini O’nun yüceliğine ve büyüklüğüne layık ifadelerle anmaya kadar varan, insanın yaşantısının her anını kuşatan bir saygı olmalıdır. Bu sebeple İslami gelenekte ve terbiyede Allah’ın isminin daima, O’nun mutlak büyüklüğünü ve yüceliğini ifade eden lafızlarla birlikte zikredilmesi âdet olmuştur. İslam kültüründe Allah’ın büyüklüğünü ve yüceliğini vurgulayarak O’na duyulan saygıyı ortaya koyan ifadelerin başında ise “azameti
yüce ve ulu olan” anlamına gelen “celle celâluh” ifadesi gelir. ““Celle celâluh” ifadesi özellikle yüce yaratıcının özel ismi olan ve “lafza-i celâl” denilen, yüce yaratıcının bütün yetkinliklere sahip olduğunu, mutlak bir şekilde büyük ve yüce olduğunu ifade eden Allah ismiyle birlikte zikredilerek, Allah’ın hiçbir varlıkla kıyaslanamayacak derecede büyük ve yüce olduğu açıkça ifade edilir. Bunun yanında “celle şânuh” (şanı yüce olan), “azze ve celle” (daima galip ve yüce olan), “celle ve alâ” (yüce ve ulu olan) ifadeleri de ayni anlamda kullanılır. Allah’ın isimlerinden (esmâ-yi hüsnâ) olan “her türlü azamet (ululuk, büyüklük) ve yüceliğe sahip” anlamındaki “celil” ismi ile “mutlak yücelik ve engin cömertliğe sahip” anlamındaki “zü’l- celâl ve’l-ikrâm” isimleri de “celle celâluh” ifadesiyle aynı anlama gelir (bk. CELÎL; ZÜ’-CELÂL ve’l-İKRÂM).

“Celle celâluh” ifadesi Allah’ın mutlak yüceliği yanında Allah’ın, akla gelebilecek her türlü eksiklikten uzak olduğunu da ifade eder. Zira mutlak yücelik her türlü eksiklikten ve kusurdan uzak olmayı gerektirir. Bu yönüyle “celle celâluh”
ifadesi İslam’ın temelini oluşturan tevhit inancının özü olan ve Allah’ın her türlü eksiklikten mutlak bir şekilde yüce ve uzak tutulmasını ifade eden tenzih anlayışının dile dökülmüş halidir. Bu sebeple Allah lafzı zikredildiğinde onunla birlikte kullanılan ve Allah’ı yücelterek O’na olan saygıyı ifade etmeyi amaçlayan “tebâreke” (zatında ve sıfatlarında yüce ve her türlü eksiklikten uzak olan), “teâlâ” (şan, şeref ve hükümranlığı yüce olan) ile Allah’ın her türlü kusur ve eksiklikten mutlak bir şekilde uzak olduğunu ifade eden “sübhâne” lafızları “celle celâluh” ifadesiyle anlam yakınlığı içerisindedir (bk. TENZİH).

Allah’ın yüceliği ve büyüklüğü karşısında insana âcizliğini hatırlatması, böylelikle insana kul olduğunun bilincini vermesi hasebiyle müslümanlar “celle celâluh” ifadesini sadece dille zikretmekle yetinmemişler, bunu yazıya dökerek görünür kılmaya da gayret etmişlerdir. Nitekim “celle celâluh” ifadesi “hüsnühat” olarak bilinen güzel yazı sanatında kullanılan en önemli öğelerden biridir. Bu sebeple özellikle cami ve mescitlerin kıble duvarlarında sanatsal bir şekilde yazılmış Allah celle celâluh levhalarının konulması âdet olmuştur.

Diyanet Temel İslam Ansiklopedisi

BENZER KONULAR:

• Dini kısaltmalar ve anlamları
• Dini kitaplardaki kısaltmalar ne anlama geliyor
• Namazı kısaltma durumları
• hanefilere göre seferde namazı kısaltmanın hükmü nedir
• Kerremallahu vecheh
• Tümünü görüntüle.

Celle Celaluh Nedir? Kısaca

Celle Şanuh Nedir? Kısaca