Tevekkül

Tevekkül, herhangi bir işe başlarken sebeplere dayanarak, her türlü tedbiri aldıktan sonra Yüce Allah’a teslimiyet göstermek ve ona güvenmek demektir.     İnsan, yaratılışı itibari ile yaratanına karşı fakir ve muhtaç kimsedir. Bundan dolayıdır ki, insan bütün işlerinde Rabbine sığınmak ve yönelmek durumundadır. Rabbimiz, Kur’an-ı Kerim’de; “Ey insanlar! siz Allah’a muhtaçsınız. Allah ise her bakımdan sınırsız zengin olup, övülmeye hakkıyla layık olandır.”(1) buyurarak; insanın sınırsız ihtiyaçlarının olacağını ve bu ihtiyaçların karşılanmasında sığınılması gereken tek kudretin, kendisi olduğunu insana hatırlatmaktadır. Dolayısıyla insan, herhangi bir işte bütün tedbirleri aldıktan sonra ne kadar üstün meziyetli de olsa ne kadar çaba gösterse de Rabbimiz dilemedikten sonra o işin gerçekleşmesi mümkün değildir.

İnsan, hangi işle uğraşırsa uğraşsın o işi kurallarına göre yapmalı; işinde sabır, gayret göstermeli ve o işin hayırla neticelenmesi için Allah’tan yardım istemelidir. Çünkü Yüce Rabbimiz, çalışıp emek veren ve gayret gösteren kulları hakkında, Kur’an-ı Kerim’de: “İnsan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur.”(2) buyurarak çalışmayı gerekli kılmıştır. Nitekim bu ayetin mesajını destekleyen bir hadiste Sevgili Peygamberimiz (s.a.v), “Sizler Allah’a gereği gibi tevekkül etseydiniz O, (sabahleyin) aç çıkıp (akşamleyin) tok olarak dönen kuşları rızıklandırdığı gibi sizi de rızıklandırırdı.”(3) buyurarak, sağlam bir kalple tevekkül yapılması gerektiğini bizlere hatırlatmaktadır.

Her şeyi kadere bırakarak, çalışmayı ve tedbiri elden bırakma anlayışı tevekkülle bağdaşmaz. Nitekim milli şairimiz M. Akif, bu durumu bir şirinde şöyle ifade eder:

Allah’a dayandım diye sen çıkma yataktan, Tevekkülün manası bu mu hey gidi nadan,

Çalış çalış dedikçe şeriat, çalışmadın durdun,

Onun hesabına birçok hurafe uydurdun. (4).

Bu sebeple toprağı sürüp, gerekli bakımı yaptıktan sonra onu tohumla buluşturmadan ürün beklemek, binayı sağlam bir zeminde sağlam bir şekilde inşa etmeden binanın yıkılmamasını ummak, derse ve sınava çalışmadan sınıf geçilebileceğini ve üniversitenin kazanılacağını zannetmek, çalışıp gayret sarf etmeden Allah’tan rızık beklemek tevekkül değil, hazırcılık ve sorumluluktan kaçmaktır. Bu ise dinimizin tavsiye ettiği bir davranış değildir.

Müminlerin Halifesi Hz. Ömer (r.a.), Medine’de boş gezen ve hazırcılığa alışmış bir gruba: “Siz necisiniz?” diye sorduğunda onlar: “Biz mütevekkilleriz (Allah’a teslim olanlarız.)” dediler. Bunun üzerine büyük halife: “Hayır, siz mütevekkil değil, müteekkillersiniz (hazır yiyicilersiniz).  Siz yalancısınız, tohumunu yere atıp (toprağa ekip) sonra tevekkül edene mütevekkil denir.”(5) diye cevap vermiştir.

Kâinatta gökteki kuştan yerdeki böceğe kadar bütün canlılar, rızkı için çalışmaktadır. Bütün bu canlıların halifesi olan ve kâinatın en şereflisi olan insan, “Gayret bizden başarı Allah’tan; tedbir bizden takdir Allah’tandır.” ilkesini elden bırakmadan çalışmalı ve Allah’a tevekkül etmelidir.

[1] Fâtır, 35 / 15

[2] Necm, 53/ 39

[3] İbn Mace, Zühd, 14

[4] M. Akif, Safahat, S. 233, 430

[5] Tefsir-i Âlûsi,  29 / 19

[6] Ali İmran, 3 / 159

Benzer Konular:

• Tedbir Ve Tevekkül
• Tevekkül nedir? Peygamberimiz ve Sahabelerde Tevekkül örnekleri
• Tevekkülsüzlük
• Tevekkül nasıl edilir
• Tevekkül ne demektir? Tevekkülle ilgili örnekler
• Tümünü görüntüle.