Paylaş
Allah’ın isimlerinden el Celil ne demek
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
CELIL
الجليل
El-Celil, Allah’ın isimlerinden (esma-yi hüsnâ) biridir.
“Celîl” ismi, “her türlü azamet (ululuk, büyüklük) ve yüceliğe sahip olan” anlamındadır. Hz. Peygamber tarafından Allah’ın isimleri (esmâ-yi hüsnâ) arasında sayılan “celil” ismi (bk. Tirmizî, “Daavât”, 82; İbn Mâce, “Dua”, 10) Kur’ân-ı Kerim’de bu şekliyle geçmese de aynı anlamı ifade eden “zü’l-celâl” şeklinde iki âyette zikredilir: “Yeryüzünde olan herkes fânidir. Ancak yücelik ve cömertlik sahibi (zü’l-celâli ve’l-ikrâm) rabbinin zatı sonsuza kadar kalacaktır” (er-Rahmân 55/26-27; ayrıca bk. er-Rahmân 55/78).
Varlıkların en mükemmeli ve yücesi olan Allah Teâlâ’nın büyüklük ve yüceliği maddi anlamda bir büyüklük ve yükseklik değil, O’nun her türlü yetkin sıfata sahip olması demektir. O, azamet, ilim, kudret, zenginlik gibi yetkinlik ifade eden bütün sıfatlarında hiçbir kayıt söz konusu olmaksızın mutlak yücedir. “Celil” ismi Allah’ın bütün sıfatlarındaki yetkinliğini ve yüceliğini ifade eden isimlerinden biridir. Diğer taraftan Allah’ın sahip olduğu sıfatlardaki mutlak yetkinlik ve yüceliği şüphesiz yaratılmış varlıkların sahip olduğu eksikliklerden uzak olmasını da içermektedir. O’nun sahip olduğu sıfatlar yaratılmışlık özelliğine sahip olmadığı gibi, yaratılmışlarda bulunan eksikliklerden de uzaktır. Bu yönüyle “celil” ismi İslam dininin özünü oluşturan tenzih (Allah’ın her türlü eksiklikten yüce ve uzak tutulması) inancının da bir ifadesidir (bk. TENZİH).
İslam âlimleri “celil” isminin bu temel anlamının yanında aynı zamanda Allah’ın lerindeki kusursuzluğu ve yüceliği de ifade ettiğini söylemişlerdir. Gerçek bir yüceliğe sahip olan Allah’ın yüceliği, aynı zamanda kullarını da yücelten bir yüceliktir. Allah dünyada hesapsız nimetler vererek ve lütufta bulunarak, iyi ve güzel amellerini kabul edip onlara karşılığında âhirette bol bol mükafat vererek kullarını yüceltmektedir.
“Celil” ismi müslümanların gündelik hayatında Allah’ın büyüklüğünü ve yüceliğini ifade etmek için sıklıkla kullandıkları isimlerden biridir. Nitekim lafza-i celal (Allah’ın büyüklük ve yüceliğini mutlak bir şekilde ortaya koyan isim) olan Allah ismi zikredildiğinde onunla birlikte kullanılan ve Allah’ın mutlak yüceliğini vurgulayan “celle celâluh” (azameti yüce ve ulu olan), “celle şânuh” (şanı yüce olan), “azze ve celle” (daima galip ve yüce olan), “celle ve alâ” (yüce ve ulu olan) ifadelerinden her biri “celil” isminin içerdiği anlamları ifade etmekte ve müslümanlara her daim Allah’ın yüceliğini hatırlatmaktadır (bk. CELLE CELÂLUH).
“Celil” ismi Allah’ın büyüklüğünü ve yüceliğini ifade etmesi hasebiyle esma-yi hüsná içerisinde Allah’ın bu vasıflarını çeşitli açılardan ortaya koyan diğer bazı isimlerle anlam yakınlığı içerisindedir. Bunların başında “kebir” ve “azim” isimleri gelir. “Celil” ismi Allah’ın özellikle sıfatlarında mutlak yüceliğini ifade
ederken “kebir” ismi Allah’ın zatının yüceliğini ifade eder. “Azîm” ismi ise Allah’ın hem zatındaki hem de sıfatlarındaki yüceliği ifade eder (bk. AZÎM; KEBÎR). Bunun yanında Allah’ın büyüklük ve yüceliğini çeşitli açılardan ifade eden “ali”, “müteâli”, “mütekebbir”, “azîz” isimleri ile Allah’ın yüceliği yanında kullarına yönelik engin cömertliğini ifade eden “zü’l-celâl ve’l- ikrâm” ismi de “celil” ismiyle anlam yakınlığı taşır (bk. ALÎ; AZIZ, MÜTEÂLÎ; MÜTEKEBBİR; ZÜ’1-CELAL ve’l-İKRÂM). Kezâ Allah’ın her türlü kusurdan ve eksiklikten uzak olduğunu ifade eden “kuddûs” ismi de “celil” isminin anlamını pekiştirir (bk. KUDDÛS).
“Celil” ismi bir mümine Allah’ın büyüklüğünü ve yüceliğini öğreten isimlerden biridir. Allah’ın her türlü yüceliğe sahip olduğunu, akla gelen ya da gelmeyen her türlü eksiklikten uzak olduğunu bilen bir mümin Allah karşısında kendi âcizliğini farkeder ve O’na kul olduğunun bilincine varır. Şüphesiz Allah karşısında konumunu anlayan bir mümin, böyle bir büyüklük ve yücelik sahibinin önünde eğilmekle hem dünyada hem de âhirette büyük kazançlara ulaştırılacağını ve yüceltileceğini bilerek Allah’ın emirlerini yerine getirir. Bu büyüklük ve yücelik önünde eğilmediğinde ise büyük zararlara uğrayacağını düşünerek O’nun rızasına aykırı inanç ve davranışlardan sakınır.
Kaynak: İslam ansiklopedisi Diyanet
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
El-Celil ismi, Allah’ın isimlerinden biri olan “Celîl” sıfatını ifade eder. Bu isim, Allah’ın her türlü azamet (ululuk, büyüklük) ve yüceliğe sahip olduğunu belirtir. “Celîl” ismi, Kur’an-ı Kerim’de doğrudan geçmemekle birlikte, aynı anlamı taşıyan “zü’l-celâl” ifadesiyle iki ayette zikredilmiştir (er-Rahmân 55/26-27, 78).
Bu isim, Allah’ın varlıklar arasında en mükemmel ve yüce olduğunu, O’nun büyüklüğünün maddi anlamda bir büyüklük değil, tüm yetkin sıfatlara sahip olma anlamında olduğunu ifade eder. Allah, azamet, ilim, kudret gibi sıfatlarında mutlak yüceliğe sahiptir ve bu yücelik hiçbir eksiklikten uzaktır. “Celîl” ismi, Allah’ın büyüklüğünü, yüceliğini ve mutlak mükemmelliğini ifade eder.
Bu isim, Müslümanların günlük hayatında Allah’ın yüceliğini hatırlatmak için sıkça kullanılır ve “celle celâluh” gibi ifadelerle birlikte anılır. Allah’ın yüceliğini ve büyüklüğünü çeşitli açılardan ifade eden diğer isimlerle anlam yakınlığı taşır, örneğin “Kebîr”, “Azîm”, “Ali”, “Müteâlî”, “Mütekebbir” ve “Zü’l-Celâl ve’l-İkrâm” gibi.
El-Celil ismi, bir Müslümanın Allah’ın büyüklüğünü anlamasına ve O’na olan kulluk bilincini pekiştirmesine yardımcı olur. Bu büyüklük ve yücelik karşısında bir müminin, Allah’ın emirlerine uyması ve O’nun rızasına aykırı davranışlardan sakınması gerektiği bilinci vurgulanır.