EL KADIR

Arapça yazılışı: القادر

El-Kadir, Allah’ın isimlerinden (esma-yi hüsnâ) biridir.

“Kadir” ismi, “her şeye gücü yeten” anlamına gelir. Bu ismin geçtiği âyetlerin çoğunda Allah’ın insanları öldükten sonra tekrar diriltmeye güç yetireceği vurgulanmaktadır: “Onu yaratan, elbette tekrar diriltmeye de kādirdir” (et-Târık 86/8; ayrıca bk. Yâsîn 36/81; el-Kıyâme 75/40). “Kadir” ismi Allah’tan başka varlıklar için de kullanılabilir; çünkü her varlığın kendi gücü dahilinde yapmaya güç yetirebileceği birtakım işler vardır. Ancak bu ismin Kur’ân-1 Kerim’de Allah hakkında kullanıldığı yerlerde, ölüleri diriltmek, dilediği zaman mucize yaratmak, bazı halklara azap göndererek cezalandırmak gibi sadece O’nun güç yetirebileceği, O’na özgü fiillere işaret edilmektedir (mesela bk. el-En’âm 6/37, 65). Hz. Peygamber, önemli bir işe karar verileceği sırada hayırlı olanın gerçekleşmesini istemek amacıyla yapılmasını tavsiye ettiği duada (bk. İSTİHÂRE) Allah’ın kādir oluşunu vurgulamıştır:

“Allahım! İlminle senden bu işin hayırlısını dilerim. Kudretinle bana güç vermeni, senin o büyük fazlından (bana da lütfetmeni) isterim. Çünkü senin her şeye gücün yeter (sen kádirsin), benim ise gücüm yetmez. Sen (her şeyi) bilirsin, ben ise bilmem. Ve sen bütün gaybı (bana görünmeyenleri) çok iyi bilirsin” (Buhârî, “Daavât”, 48, “Tevhid”, 10).

Kur’an’da Allah’ın güç ve kudretini ifade etmek için kullanılan ve “kadir” ile aynı kökten türeyen iki isim daha vardır: “kadir” (lol) ve “muktedir” utall). Bu üç isim anlam bakımından birbirlerine yakın olmakla birlikte, Allah’ın güç ve kudretini farklı şekillerde vurgulamaktadırlar. Ayrıca “kadir” ismi Kur’an’da sadece Allah için kullanılmıştır. Öte yandan bu üç ismin, yine Allah’ın güç ve kudretine işaret eden “kavi” ve “metin” isimleriyle, ayrıca O’nun karşı konulamaz üstünlüğünü ve mutlak irade sahibi olduğunu ifade eden “aziz”, “kahhâr” ve “cebbâr” isimleriyle anlam yakınlığı bulunmaktadır (bk. AZİZ: CEBBÂR; KAHHÂR; KAVI; METIN).

Allah Teâlâ’nın insanın aklına gelebilecek herhangi bir şeyi yapmaktan aciz kalması, buna güç yetirememesi düşünülemez. Her şeyden önce, insanın ve bütün kâinatın en güzel biçimde yaratılması ve sarsılmaz bir düzen içerisinde varlığını sürdürmesi, O’nun gücünün en önemli göstergesidir. İnsanda ve diğer canlılarda Allah’ın kendilerine verdiği sınırlı bir güç vardır, ancak bu varlıkların güçleri yüce yaratıcının gücü karşısında bir hiçlikten ibarettir (bk. KUDRET). Kur’ân-ı Kerim’de şöyle buyurulur: “Zalimler azap ile yüzyüze geldikleri anda bütün kudretin Allah’a ait olduğunu anlayıp O’nun pek çetin azabını farkedeceklerini keşke şimdiden bilselerdi” (el-Bakara 2/165). Güç ve kudret sahibi olduğunu zanneden ve bununla böbürlenen insanlar aslında sadece boş bir hayale kapılmıştır ve kendilerini aldattıklarını er geç anlayacaklardır: “Âd kavmine gelince, onlar da ‘Bizden daha kuvvetli kim var?’ diyerek yeryüzünde haksız yere büyüklük tasladılar. Kendilerini yaratan Allah’ın onlardan daha güçlü olduğunu görmüyorlar mıydı?” (Fussılet 41/15).

“Kādir” isminin anlamını özümseyip Allah’ın güç ve kudretinin sınırsızlığını kavrayan mümin, hem dünya hayatında hem de âhirette tek dayanak ve güvencesinin Allah olduğunu bilir, her zaman ve her konuda Allah’a dayanır ve yalnız O’na tevekkül eder. Her türlü sıkıntı ve zorlukta “la havle ve lâ kuvvete illa billah” (Her türlü değişim ve gücün kaynağı sadece Allah’tır) diyerek O’na sığınır. Nitekim Hz. Peygamber ezan dinlerken “hayye ale’s-salah” (Haydi namaza!) cümlesinden sonra “la havle ve lâ kuvvete illâ billah” demiş, cennet hazinelerinden bir hazine olarak nitelendirdiği bu sözleri söylemeyi âdet haline getirenlerin günahları çok da olsa affedileceğini müjdelemiştir (Buhârî, “Ezân”, 7, “Daavát”, 50, 67, Tirmizî, “Daavât”, 57, 119; ayrıca bk. HAVKALE).

Kaynak: İslam ansiklopedisi Diyanet

Dini siteler listesi

BENZER KONULAR:

• Allah’ın isimlerinden El Kadir ne demek
• HuvEl Kadirü… Anlamı nedir?
• El Kadir ne demektir
• Kadir Gecesi nedir, neden gizli tutulmuştur ve alametleri nelerdir?
• Kadir gecesi ile ilgili hutbeler
• Tümünü görüntüle.
• Allah’ın isimlerinden el Kadir ne demek
• El Kadir ne demektir
• Peygamber Efendimiz Kadir Gecesi’nde Ne Yapardı?
• Kadir Gecesinin Bereketi
• Kadir gecesinin hangi gece olduğu kesin değildir
• Tümünü görüntüle.