Paylaş
Allah’ın zati sıfatları ve anlamları
Question
ALLAH’IN ZÂTÎ SIFATLARI
Allah’ı, kendisine yakışmayan niteliklerden ve noksanlık ifade eden hallerden tenzih eden sıfatlara zâti sıfatlar denir. Bunlar; vücud, kıdem, beka, vahdaniyet, muhalefetün li’l-havadis ve kıyam bi-nefsihi olmak üzere altı tanedir.
1. Vücûd. Var olmak demektir. Allah, vâcibü’l-vücuddur. Yani varlığı zorunludur. Bütün yaratıklar var olmak ve varlıklarını sürdürmek için O’nun varlığına muhtaçtırlar. O’nun zatı ne ezelde ne de ebedde yokluğu kabul eder. Bu kâinatta ne varsa hepsinin varlığı O’ndandır.
2. Kidem. Allah kadîmdir, ezelîdir, varlığının başlangıcı yoktur. Yani varlığının öncesi yoktur. Sürekli var olmuştur. O’nun dışında her şey hâdistir, sonradan var olmuştur. Allah’tan başka her şeyin bir evveli, bir başlangıcı vardır.
3. Beka. Allah bâkidir. Varlığı için bir son düşünülemez. Allah’ın evveli olmadığı gibi sonu da yoktur. Yani Allah hiçbir zaman yok olmayacaktır. O’nun zâtından başka her şey yok olacaktır. Ama O’nun varlığı hiçbir zaman nihayete ermeyecektir.
4. Vahdâniyyet. Allah, her şeyi ile tektir, birdir. Zatında, sıfatlarında, işlerinde bir eşi, benzeri, dengi ve ortağı yoktur.
5. Muhâlefetün li’l-havâdis. Allah, yaratılmışlara, sonradan var olmuş şeylere asla benzemez. Allah’ın misli ve benzeri yoktur. Akıl ve hayalle de düşünülemez. O, hayale gelebilecek her şeyin dışındadır. O, hiçbir şe ye benzemediği gibi, O’na da hiçbir şey benzemez. Al lah, insanın hatırina gelen her şekil ve suretten münezzehtir.
6. Kıyâm bi-nefsihi. Varlığı kendisindendir. Baş kasına muhtaç değildir. Aksine her şey O’na muhtaçtır. Her şeye hayat, vücut, şekil, rızık ve ömür veren O’dur.
ALLAH’IN ZÂTÎ SIFATLARI
Allah’ı, kendisine yakışmayan niteliklerden ve noksanlık ifade eden hallerden tenzih eden sıfatlara zâtî sıfatlar denir. Bu sıfatlar, Allah’ın yüceliğini ve mükemmelliğini ifade eden özelliklerdir ve altı tanedir: Vücûd, Kıdem, Beka, Vahdâniyyet, Muhâlefetün li’l-havâdis, ve Kıyâm bi-nefsihi.
- Vücûd: Var olmak demektir. Allah, vâcibü’l-vücuddur, yani varlığı zorunludur. Bütün yaratılmışlar, var olmak ve varlıklarını sürdürebilmek için O’na muhtaçtırlar. Allah’ın varlığı, ne ezelde ne de ebedde yokluğu kabul eder. Bu kâinatta ne varsa hepsinin varlığı O’ndandır.
- Kıdem: Allah kadîmdir, ezelîdir ve varlığının başlangıcı yoktur. Yani Allah’ın varlığının öncesi yoktur; sürekli olarak var olmuştur. O’nun dışında her şey hâdistir, yani sonradan var olmuştur. Allah’tan başka her şeyin bir başlangıcı vardır.
- Beka: Allah bâkidir, yani varlığı için bir son düşünülemez. Allah’ın başlangıcı olmadığı gibi sonu da yoktur. O’nun zâtından başka her şey yok olacaktır; ancak Allah’ın varlığı hiçbir zaman nihayete ermeyecektir.
- Vahdâniyyet: Allah, her şeyi ile tektir ve birdir. Zâtında, sıfatlarında, ve fiillerinde bir eşi, benzeri, dengi ve ortağı yoktur. O, mutlak birliğin sahibidir.
- Muhâlefetün li’l-havâdis: Allah, yaratılmışlara, sonradan var olmuş şeylere asla benzemez. Allah’ın misli ve benzeri yoktur; akıl ve hayalle de düşünülemez. O, hayale gelebilecek her şeyin dışındadır ve hiçbir şeye benzemez. Allah, insanın hayalinde canlandırabileceği her türlü şekil ve sûretten münezzehtir.
- Kıyâm bi-nefsihi: Allah’ın varlığı kendisindendir; var olmak için başka bir şeye muhtaç değildir. Aksine, her şey O’na muhtaçtır. O, her şeye hayat, varlık, şekil, rızık ve ömür veren yegâne kaynaktır.
Allah’ın zâtî sıfatları, O’nun yüceliğini ve mükemmelliğini anlamamıza yardımcı olur. Bu sıfatlar, Allah’ı tanımada ve O’na olan inancımızı pekiştirmede önemli bir rehberdir. Allah, her türlü eksiklikten münezzehtir ve her şeyin üstündedir.
Allahın zati sıfatların kısa bir özeti:
- Vücud: Allah vardır ve varlığı zorunludur. Her şeyin varlığı O’na bağlıdır.
- Kıdem: Allah’ın varlığının başlangıcı yoktur, O ezelidir.
- Beka: Allah’ın varlığının sonu yoktur, O ebedidir.
- Vahdaniyet: Allah tektir, birdir; eşi, benzeri ve ortağı yoktur.
- Muhalefetün li’l-havadis: Allah, sonradan yaratılmış hiçbir şeye benzemez.
- Kıyam bi-nefsihi: Allah’ın varlığı kendindendir, hiçbir şeye muhtaç değildir.
Bu sıfatlar, Allah’ı anlamamız ve O’na olan inancımızı güçlendirmemiz için önemlidir. Allah’ın bu sıfatlarını bilmek, O’nun yüceliğini ve kudretini daha iyi kavramamıza yardımcı olur.
BENZER KONULAR:
- Allahın zati ve subuti sıfatları
- Allahın yaratma sıfatı
- Kader veya Allahın İnsanları Sınaması
- Allahın 99 ismi esmaül hüsna ve anlamları
- Allah’ın (c.c.) isim ve sıfatlarından bildikleriniz hangileridir?
- Tümünü görüntüle.
- Allah’ın sıfatları ile ilgili ayetler
- Allah’ın sıfatları ile ilgili ayetler Arapça Türkçe
- Ayetel Kürsi’de geçen Allah’ın sıfatları nelerdir?
- Allah’ın (c.c.) isim ve sıfatlarından bildikleriniz hangileridir?
- Allah’ın sıfatlarını nasıl anlamak gerekir?
- Tümünü görüntüle.
Answers ( 2 )
Allah’ın zati sıfatları, O’nun varlık ve özünü anlatan sıfatlardır ve Allah’ın kendine ait olan, başkalarına nispet edilemeyecek özellikleridir. Bu sıfatlar, Allah’ın mutlak ve değişmez niteliklerini ifade eder. İslam felsefesi ve kelamında genel olarak kabul edilen zati sıfatlar şunlardır:
1. Varlık (Vücud): Allah varlığı zorunlu ve mutlak olan, her türlü varlık ona bağlıdır. O’nun varlığı, her şeyin var olmasının kaynağıdır.
2. Kıdem: Allah’ın başlangıcı yoktur. O, ezelden ebede kadar var olandır, zamanın ve mekânın ötesindedir.
3. Beka: Allah’ın sonu yoktur. O, ebedî ve sonsuzdur, hiç bir zaman yok olmaz.
4. Vahdaniyet: Allah tektir, eşsizdir. O’nun ortağı, benzeri ya da dengi yoktur. Herhangi bir şekilde bölünemez ya da parçalanamaz.
5. Muhalefetün li’l-havadis: Allah, yarattığı her şeyden farklıdır. O, her türlü yenilikten ve değişiklikten münezzehtir.
6. Kıyam bi-Nefsihi: Allah, varlığını kendi zatından alır. O, hiçbir varlığa muhtaç değildir ve her şey O’na muhtaçtır.
Bu sıfatlar, Allah’ın zatının her yönünü yansıtan temel nitelikleridir ve İslam inancının temellerini oluşturur. Bu sıfatlar, Allah’ın her türlü eksiklikten uzak, mutlak güç ve kudret sahibi olduğunu vurgular.
Allah’ın Zati Sıfatları ve Anlamları
İslam inancında Allah’ın zatı, O’nun kendine has niteliklerini tanımlayan sıfatlarla bilinir ve anlaşılır. Bu sıfatlar, Allah’ın özünü yansıtır ve başka hiçbir varlığa nispet edilemez. İslam alimleri ve muteber eserler ışığında bu zati sıfatlar; Vücut, Kıdem, Beka, Vahdaniyet, Muhalefetün lil-havadis ve Kıyam bi-nefsihi olarak sıralanır.
1. Vücut (Var Olma)
Vücut, Allah’ın varlığını ifade eder. Allah’ın varlığı zorunludur; yani var olmaması düşünülemez. O’nun varlığı her türlü eksiklikten uzaktır. Vücut sıfatı, İslam inancının temel taşı olan tevhid inancını güçlendirir. Bu sıfatın insan zihninde anlaşılması, Allah’ın varlığının kainatta her yerde olduğunun idrakiyle mümkündür. O’nun varlığı, yaratılmışların varlığından farklı olup, ezeli ve ebedidir. İslam düşüncesinde O’nun varlığını, İmam Gazali gibi alimler “akli ve nakli deliller” ile temellendirmişlerdir.
2. Kıdem (Ezelî Olma)
Kıdem, Allah’ın başlangıcının olmaması, ezeli olması anlamına gelir. Allah’ın varlığı bir başlangıca ihtiyaç duymaksızın vardır ve bu varlık, zaman ve mekan ile sınırlanamaz. “O, evveldir ve ahirdir.” (Hadid Suresi, 57:3) ayetinde belirtildiği üzere, Allah başlangıcı olmayan tek varlıktır. İslam alimleri, bu sıfatın anlaşılmasını Allah’ın zatının mahluklara benzememesi ve yaratılmamış olmasıyla açıklamışlardır.
3. Beka (Ebedî Olma)
Beka, Allah’ın sonsuz olması, varlığının bir sonunun olmaması demektir. Allah, zaman ve mekandan bağımsız olarak varlığını sürdürendir. Ezelî olduğu gibi ebedîdir de. Bu sıfat, Allah’ın ölümü, yok oluşu ve tükenişi asla kabul etmediğini gösterir. İmam Maturidi ve diğer alimler, bu sıfatın iman edenler için güven kaynağı olduğunu ifade etmişlerdir, zira O’nun ebedîliği insanların kendilerini güvende hissetmesini sağlar.
4. Vahdaniyet (Birlik)
Vahdaniyet, Allah’ın bir ve tek olması, eşi ve benzeri bulunmaması anlamına gelir. Bu sıfat, tevhid inancının özüdür ve Allah’ın birliğini vurgular. Kur’an’da İhlas Suresi’nin birinci ayeti, “De ki: O Allah birdir.” ifadesiyle bu sıfatı açıkça ortaya koyar. Allah’ın birliği, İslam’ın inanç sisteminde tartışmasız bir öneme sahiptir. Bu sıfatın anlaşılması, Allah’a ortak koşma anlamına gelen şirkin reddini zorunlu kılar.
5. Muhalefetün lil-havadis (Yaratılmışlara Benzememek)
Bu sıfat, Allah’ın yaratılmış hiçbir şeye benzemediğini ifade eder. Allah’ın sıfatları ve zatı, insanlar tarafından anlaşılabilir ancak insan sıfatlarına benzetilmez. O’nun zatı ve sıfatları yaratılmışlarınkiyle mukayese edilemez. Bu sıfat, Allah’ın mekan, zaman ve sınırlamalar içinde düşünülemeyeceğini ortaya koyar. “O’nun benzeri hiçbir şey yoktur.” (Şura Suresi, 42:11) ayeti, Allah’ın hiçbir varlığa benzemediğini gösterir.
6. Kıyam bi-nefsihi (Varlığı Kendinden Olmak)
Kıyam bi-nefsihi, Allah’ın varlığının başka hiçbir şeye muhtaç olmadığını ifade eder. Allah, varlığını sürdürebilmek için hiçbir şeye ihtiyaç duymaz. Bu sıfat, Allah’ın mutlak kudret sahibi olduğunu ve O’ndan başka her şeyin Allah’a muhtaç olduğunu vurgular. İslam düşüncesinde bu sıfat, Allah’ın yaratma ve yönetme gücünün tek başına olduğunu, bütün evreni O’nun düzenlediğini gösterir.
Sonuç
Allah’ın zati sıfatları, O’nun mutlak kudretini, benzersizliğini, ezeli ve ebedi varlığını ve hiçbir şeye muhtaç olmadığını ortaya koyar. Bu sıfatlar, İslam inancının temelini oluşturur ve müminlerin Allah’a olan imanını güçlendirir. Bu sıfatlar üzerine düşünmek ve Allah’ın zatını anlamaya çalışmak, insanı O’na daha yakın kılar. İmam Maturidi ve İmam Gazali gibi İslam alimlerinin bu sıfatlara dair açıklamaları, İslam düşüncesinin derinliğini ve kapsamını gözler önüne serer. Bu sıfatlar, Allah’ın varlık ve birliğine dair kavrayışımızı genişletirken, O’na daha derin bir imanla bağlanmamızı sağlar.