Amel ne demek? Dini terim olarak amel nedir?

Bildir
Question

Please briefly explain why you feel this question should be reported.

Bildir
İptal

Dini Kavram “Amel” ne demek

Amel ne demek Dini terim olarak amel nedir

Amel (العمل)

Sözlükte (Lugat) “Bilerek/kasten bir iş yapmak, çalışmak/ çalıştırmak, işlemek/işletmek, imal etmek/üretmek, davranmak/hareket etmek, çabalamak” anlamlarında mastar, “iş, fiil/eylem, çalışma, uygulama, çaba, hizmet, üretim anlamında isim (çoğulu: a’mal).

Dini Terim olarak karşılığında dinin dünyada ve ahirette ödül veya ceza belirlediği iyi veya kötü fiil ve davranış. Fiil ile amel arasında, amelin bir amaca bağlı olarak yapılması, fiilin ise bilgi ve amaca dayanmayan işleri de kapsaması bakımından fark vardır.

Birçok Âyet ve hadiste de geçtiği üzere amel esas olarak söz ve inanışı da içine almakla birlikte iş ve davranış karşılığında kullanılması daha yaygındır. Nitekim bazı ayetlerde sözle (kavl, kelim) amel (Fâtır 35/10. Fussilet 41/33) ve birçok ayette iman ile amel yan yana ayı olarak zikredilmiştir. Kur’ân-ı Kerim’de, Allah Teala’nın gökleri ve yeri, hayatı ve ölümü kimin daha iyi amellerde bulunacağını ortaya koymak için yarattığı (Hud 11/7: el-Kehf 18/7 el-Mülk 67/2), herkese dünyada iken hangi amelleri işlediğinin ileride bildirileceği (et-Tevbe 9/94, 105) ve hiçbir haksızlığa yol açmadan herkesin amellerine göre yargılanacağı (Yasin 36/54) haber verilmiştir.

Ameller genel olarak emir, yasak ve serbestliğe konu olmaları bakımından sırasıyla taat, masiyet ve mübah şeklinde üçe ayrılır. Taat sayılan ve kişiye sevap kazandıran ameller Kur’an ve hadislerde amel-i salih veya hasene, masiyet sayılan ve günaha sebep olanlar ise amel-i gayr-i salih, amel-i su’ ve seyyie şeklinde anılır (bk. hasene, itaat, masiyet, salih, seyyie). Mükellef kişiden yapılması istenilen ameller (taat) farz, vacip, sünnet (müstehap, mendup), yasaklanan amellerse (masiyet) haram ve mekruh kısımlarına ayrılır (bk. hüküm). Bedenle yapılan iş, davranış ve sözler “zahiri amel”; iman, küfür, ihlas, sevgi, nefret gibi duygu ve düşünceye dayalı ameller de “bâtıni (kalbi) amel” diye adlandırılır.

Amelin imanın bir cüzü olup olmadığı İslam âlimleri arasında tartışma konusudur. Düşünce ve davranış bütünlüğü açısından iman ile amel arasında sıkı bir ilişkinin bulunduğu konusunda görüş birliği bulunmakla birlikte Harici ve Mu’tezili kelamcılar ameli imandan bir cüz/parça kabul etmişlerdir. Genel olarak Håriciler büyük günah işleyenin kafir olduğunu, Mu’tezile büyük günah işleyenin imandan çıkmakla birlikte küfre girmeyip ikisi arasında bir yerde (menzile beyne’l-menzileteyn) bulunduğunu, tövbe etmeden ölmesi halinde ebedi olarak cehennemde kalacağını ifade eder (bk. kebire, menzile beyne’l-menzileteyn). Ehl-i sünnet alimleri ise Kur’ân-ı Kerim’de iman ile salih amelin sıkça birlikte zikredilmesinin ikisi arasında sıkı bir ilişkinin varlığını göstermekle birlikte amelin imanın bir parçası olmadığı görüşündedir. Dolayısıyla günah işlemek kişiyi imansız yapmaz, dinden çıkarmaz (ayrıca bk. fısk; iman).

Salih bir amelin geçerli olması için iman şarttır; kafır bir kimsenin yaptığı iyi işler hiçbir değer taşımaz ve ahirette ona fayda sağlamaz (el-Bakara 2/217; el-Maide 5/53). Buna karşılık bir kafir müslüman olduğunda daha önce işlediği bütün kötü ameller silinir. İnanan insanların işledikleri iyi ameller de onların kötü amellerinin silinmesine vesile olur [1H0d 11/114: el Furkan 25/70).

Hz. Peygamber’in “Ameller niyetlere göredir” (Buhari. “Bed 07 vahy. 1) sözünde ifade edildiği üzere ameller niyete göre de ger kazanır, ister ibadet ister muamelat türünden olsun taat ve mübah amellere uhrevi sonuç bağlanmasında, yani bu davranışların sevap ve günaha yol açmasında temel ölçü niyettir. Ancak iyi niyet, dince yasaklanmış olan bir işin kötülük ve günah niteliğini ortadan kaldırmaz. Bir iş ancak Allah rızasını kazanmak amacıyla ve samimiyetle (ihlas) yapıldığında sevaba vesile olur, gösteriş veya dünyevi bir menfaat sağlama amacıyla yapılırsa sevap kazandırmadığı gibi günaha sebep olur (bk. ihlas, niyet, riya). İyi bir amel işlemeye niyet eden kimse bunu başaramasa bile sevap alr; dinen yasak bir şeyi işlemek isteyen kimse onu gerçekleştirmedikçe günaha girmez, hatta Allah rızasına nail olmak amacıyla o kötü fiili yapmaktan vazgeçmesi halinde sevap kazanır. Herhangi bir emir veya yasağa konu olmayan mübah ameller de kişinin maksat ve niyetine baglı olarak taat veya masiyet gruplarından birine girebilir (bk, kurbet).

Salih bir amelin sevabının başkalarına bağışlanması da tartışma konusudur. Alimlerin çoğunluğu namaz, oruç, hac, Kur’an okuma, sadaka gibi amellerin sevabının başka kimselere bağışlanabileceğini savunurken bazıları bunu caiz görmemiştir.

Dini siteler listesi

BENZER KONULAR:

devam etmekte 3
2024-09-25T10:13:25+03:00 1 Son Cevaplar 48 görüntüleme
3

Answer ( 1 )

  1. Muallim
    0
    2024-11-16T18:18:14+03:00
    Bildir Cevapla

    Please briefly explain why you feel this answer should be reported.

    Bildir
    İptal

    Amel, Arapça kökenli bir kelime olup “iş, fiil, eylem” anlamına gelir. Genel anlamda bir kişinin yaptığı her türlü davranışı, çabayı ve eylemi ifade eder.

    Dini terim olarak amel, insanın Allah’ın emir ve yasaklarına uygun bir şekilde yaptığı her türlü ibadet, hayırlı iş veya davranışı ifade eder. İslam’da amel, kişinin imanını tamamlayan ve onu hayata geçiren bir unsurdur. Amel; yalnızca ibadetlerle sınırlı değildir, kişinin hayatında yaptığı her türlü iyi ve hayırlı işler de amel kapsamına girer.

    Kur’an-ı Kerim’de sıkça geçen “iman ve salih amel” ifadesi, imanın amel ile desteklenmesi gerektiğini vurgular. Bu bağlamda, salih amel, Allah’ın rızasına uygun olan ve başkalarına fayda sağlayan her türlü iyi davranış anlamına gelir. Örneğin:

    • Namaz kılmak, oruç tutmak, zekât vermek gibi ibadetler,
    • İnsanlara yardım etmek, adaletli davranmak, güzel ahlaklı olmak gibi davranışlar salih amel kapsamına girer.

    Ameller, niyetle de ilişkilidir. Hz. Muhammed (s.a.v) bir hadisinde, “Ameller niyetlere göredir.” (Buhârî, Bed’ü’l-vahy, 1) buyurarak yapılan işlerin niyete göre değer kazandığını ifade etmiştir.

    Sonuç olarak, amel, İslam’da kişinin imanını gösteren ve ahiret için sevap kazandıran eylemleri ifade eden önemli bir kavramdır. Hem kişinin Allah’a kulluk görevini yerine getirmesini hem de diğer insanlara faydalı olmasını içerir.

Cevapla