Paylaş
Arbitraj ile para kazanmak caiz mi diyanet
Question
Arbitraj yoluyla para kazanmak caiz mi?
Selamun aleyküm. Ben Diyanet genel kuruluna arbitrajla ilgili soru sordum ve onlar cevap verdiler. fakat tam olarak anlamadım.Yazdıkları cevap şu;
DİYANET CEVABI:
Ekonomi ve finans dilinde arbitrage (arbitraj); iki veya daha çok piyasa arasındaki fiyat farklarından yararlanarak ürün, para, bono, tahvil, materyal, senet satarak kazanç sağlamaktır.
Dini açıdan bu işlemin caiz olması için şu ilkelere riayet edilmelidir:
1- Alınıp satılan ürün dinen meşru olmalıdır.
2- Ürün mevcut olmalı ve kişinin mülkiyetine geçmelidir.
3- Döviz arbitraj işlemi yapılıyorsa şuna dikkat edilmelidir: İslami açıdan, peşin olmak şartıyla bir para birimi başka bir para birimi karşılığında farklı tutarlarda mübadele edilebilir. Mesela Türk lirası ile dolar veya altın, peşin olmak şartıyla karşılıklı değiştirilebilir. Dolayısıyla, herhangi bir faizli işlem ve hileye başvurmadan, bedellerin peşin olarak ödenmesi kaydıyla bir kuruluştan altın veya döviz alım-satımı yapmak caizdir. Söz konusu işlemler internet bankacılığı vb. dijital platformlar üzerinden yapılıyorsa, şu hususa dikkat edilmelidir: Bedellerin peşin ödenmesi kaydıyla günlük kur üzerinden resmi çerçevede döviz-altın alınıyor ve hükmi kabz gerçekleşiyor (satıcının hesabından çıkıyor ve alıcının hesabına geçiyorsa) ve bu işlem sonunda istenildiğinde hesaptaki döviz fiziken / nakden alınabiliyorsa; bu şartlar dahilinde döviz-altın alınıp satılabilir.
Bununla birlikte, modern iktisadın aksine İslam’da paranın mal gibi kabul edilmemesi sebebiyle, ihtiyacın ötesinde sırf fiyat farklarından kazanç sağlamaya yönelik döviz ticaretini yaygınlaştırmanın, İslam’ın iktisadi hayattaki temel hedefini gerçekleştirmeyeceği gerçeği de göz önüne alınarak, kazanç amaçlı faaliyetlerin reel mal ticareti, üretim ve ortaklık gibi alanlara yönlendirilmesi, paranın bu alanlarda değerlendirilmesi tavsiye edilir.
CEVAP:
Diyanet’in verdiği cevap oldukça kapsamlı. Anlayamadığınız bazı noktaları açıklayabilirim:
Arbitrajın Dini Açıdan Şartları:
- Malın Meşru Olması: Arbitraj yapılan ürünün (altın, döviz, hisse senedi vb.) İslam’a göre kullanılması caiz olan bir mal olması gerekir.
- Malın Fiziki Varlığı: Alınan veya satılan malın somut bir karşılığı olması ve kişinin mülkiyetine geçmesi gerekir.
- Peşin Ödeme: Döviz alım satımında, ödemelerin peşin olarak yapılması ve faiz gibi yasaklı unsurların bulunmaması gerekir.
- Dijital Platformlarda İşlemler: İnternet bankacılığı gibi platformlarda yapılan işlemlerde de peşin ödeme, kurun güncel olması ve paranın alıcı hesabına geçmesi gibi şartlar aranır.
Döviz Ticaretine İlişkin Tavsiye:
- İhtiyaç Ötesi Ticaret: Diyanet, sadece fiyat farklarından kar elde etmek amacıyla yapılan döviz ticaretini yaygınlaştırmanın İslam ekonomisine uygun olmadığını belirtiyor.
- Reel Sektöre Yönlenme: Kazanç amaçlı faaliyetlerin, üretim, ticaret gibi daha somut alanlara yönlendirilmesi tavsiye ediliyor.
Özetle:
Diyanet, arbitrajın belirli şartlar altında caiz olduğunu, ancak döviz ticaretinin aşırıya kaçırılmaması gerektiğini vurguluyor. Eğer arbitraj yapmayı düşünüyorsanız, öncelikle yapacağınız işlemin bu şartlara uygun olup olmadığını dikkatlice incelemeniz ve bir din alimine danışmanız faydalı olacaktır.
Hala Anlayamadığınız Noktalar Varsa:
Lütfen daha spesifik sorularınızı sormaktan çekinmeyin. Örneğin:
- Belirli bir ürünle ilgili arbitraj yapmak istiyorum, bu caiz midir?
- Dijital para birimleriyle yapılan arbitraj hakkında ne düşünüyorsunuz?
- Arbitraj yaparken nelere dikkat etmeliyim?
Bu gibi sorularınıza daha detaylı cevaplar verebilirim.
Unutmayın:
Bu bilgiler genel bir çerçeve sunmaktadır. Herhangi bir dini konuda kesin bir karar vermeden önce mutlaka bir din alimine başvurmanız önemlidir.
Umarım bu açıklama size yardımcı olmuştur. Başka sorularınız olursa lütfen çekinmeyin.
BENZER KONULAR:
Answers ( 2 )
İslam’da, finansal işlemler ve yatırımlar belirli prensiplere göre değerlendirilir. Arbitraj, farklı piyasalardaki fiyat farklılıklarından yararlanarak kâr elde etme stratejisidir. İslam hukukçuları, arbitraj işlemlerini değerlendirirken bazı hususları dikkate almışlardır.
İslam’da, finansal işlemlerde adalet, dürüstlük ve emek faktörünün gözetilmesi önemlidir. Bu nedenle, arbitraj işlemlerinin İslam’a uygun olup olmadığı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
Bazı İslam hukukçuları, arbitraj işlemlerinin faiz içermesi durumunda veya haksız bir şekilde diğer kişilerin zararına olması durumunda haram (yasak) olduğunu belirtirler. Arbitraj işlemlerinde faiz veya haksız kazanç elde etme gibi durumlar söz konusuysa, bu tür işlemler İslam’a aykırı olarak değerlendirilebilir.
Diğer İslam hukukçuları ise, fiyat farklılıklarından yararlanarak yapılan arbitraj işlemlerini meşru kabul ederler, çünkü bu işlemlerde emek ve risk faktörleri bulunabilir. Ancak, bu görüşe göre dahi, arbitraj işlemlerinin şartlarına ve uygulamalarına dikkat etmek gerekir. Örneğin, manipülatif veya haksız bir şekilde diğer insanları zarara uğratmak amacıyla yapılan arbitraj işlemleri haram olabilir.
Sonuç olarak, arbitraj ile para kazanmanın İslam’da caiz mi yoksa haram mı olduğu konusu üzerinde farklı görüşler vardır. Bu konuda daha sağlam bir bilgi ve danışmanlık almak için konunun uzmanı bir İslam hukukçusuna veya finansal bir uzmana başvurmanız önemlid
Ve aleyküm selam.
Diyanet’in verdiği cevap, arbitraj işlemlerinin dini açıdan caiz olabilmesi için bazı şartları vurguluyor. Özetle, arbitraj yaparken şu hususlara dikkat etmeniz gerektiği belirtiliyor:
Ürün Meşru Olmalı: Alınıp satılan ürünün, dinen haram olmayan, meşru bir mal olması gerekir.
Mülkiyet ve Mevcudiyet: Ürün, mevcut olmalı ve kişinin mülkiyetine geçmelidir. Yani, alınıp satılan malın var ve sizin mülkiyetinizde olması gerekir.
Döviz Arbitrajı: Eğer döviz arbitrajı yapılıyorsa, İslami açıdan döviz değişimleri peşin olmalıdır. Yani, bir para birimi başka bir para birimiyle değiştirildiğinde, bu işlem peşin olarak yapılmalıdır. Örneğin, Türk Lirası ile dolar veya altın, peşin bir şekilde değiştirilirse bu işlem caiz kabul edilir. Eğer bu işlemi internet bankacılığı gibi dijital platformlar üzerinden yapıyorsanız, şu şartlara dikkat edilmelidir:
Bedellerin peşin ödenmesi,
Alıcı ve satıcı hesapları arasında transferin hemen yapılması,
Hesaptaki dövizin fiziki olarak da alınabilir durumda olması.
Son olarak, Diyanet, İslam’ın ekonomi anlayışında paranın mal gibi kabul edilmediğini, bu nedenle döviz ticaretinin sadece fiyat farklarından kazanç sağlama amacıyla yapılmasının İslam’ın ekonomik hedeflerine uygun olmadığını vurguluyor. Bu nedenle, kazanç amaçlı faaliyetlerin reel mal ticareti, üretim veya ortaklık gibi faaliyetlere yönlendirilmesi daha uygun bulunuyor.
Özetle, arbitraj işlemlerinizde yukarıdaki şartlara dikkat ederseniz işlem caiz olabilir; fakat İslam iktisadında bu tür kazançların, reel ekonomik faaliyetlere yönlendirilmesi daha çok tavsiye ediliyor.