Aşr-ı şerif ne demektir? Kısaca Bilgi

Kur’ân-ı Kerîm’in, âyetler arasında konu bütünlüğü gözetilerek belirlenen ve orta uzunlukta on kadar âyetten oluşan bölümü “Aşr-ı şerif”, değerli on (âyet) anlamına gelir ve bununla, bir cemaat (topluluk) huzurunda bir kişi tarafından sesli olarak okunan Kur’ân’dan bir bölüm kastedilir.

Okunan kısmın “on” âyet olması şart de­ğildir, daha fazla veya az olabilir. Ancak, okunacak âyetlerin konu bütünlüğünün korunmasına dikkat edilir. Başka bir ifa­deyle, okunacak aşr-ı şerife, bir konuyu veya olayı (kıssayı) anlatan âyetlerin başın­dan başlanır ve konunun veya kıssanın sonuna kadar devam edilir. Bu hususta okuyucuya kolaylık olması için, konu veya olay başlarına işaret olmak üzere durak İşaretlerinin (güllerinin) üzerine “ayn” (^) harfi konulmuştur. İlgili eserlerde bunun, rükû kelimesine işaret olduğu, böylece hatimle namaz kılanların veya namazda kıraati uzun tutanların -konunun bütünlü­ğü açısından- bu işaretin olduğu yerde rükûya varmalarının uygun olduğunun hatırlatıldığı belirtilir.

Mushaflardakİ bu işaretlerin arası bir buçuk sayfayı geçmez; bu bakımdan her iki say­fadan birinde bu işareti görmek mümkün­dür. Öte yandan bazı Mushaflarda bu “ayn” konulmamış, onun yerine durak sonundaki gül, diğerlerinden farklı yapılarak, yahut daha değişik şekiller konularak konu başla­rına işaret edilmiştir. Aşr-ı şerifte göz önü­ne alınması gereken hususlardan birisi de, okunacak bölümün, mana ve uzunluk ba­kımından cemaatin durumuna göre (za­man ve zemine uygun olarak) seçilmesidir. “Aşr” dan başka, bir de “on’lama” anla­mına gelen “ta’şîr” vardır ki, bu, konu bü­tünlüğüne bakılmaksızın, sûrelerin onar âyet onar âyet ayrılması demektir. Bunun kaynağını Hz. Peygamber’e ve sahabeye dayandırmak mümkündür. Çünkü Pey­gamberimizin, Kur’ân’dan on âyet okun­masının veya ezberlenmesinin faziletine dair hadisleri vardır.

Kaynaklarda ifade edildiğine göre sahabe ve tabiîler de-kesin kural olmamakla birlikte— Kur’ân’ı onar âyet onar âyet ele alırlar, âyetlerin okunuşunu, manasını ve hüküm­lerini öğrendikten ve gereklerini yerine getirdikten sonra, diğer bir on âyete geçer­lerdi. İşte bu hadis ve uygulamalara dayanılarak ve öğretimde kolaylık sağlamak maksadıyla Peygamber ve sahabe devrinde tatbik edilen bu bölümleme tabiîn devrinde “ayn” veya ayn başlığı (,) şeklinde Mushaflarda işaretlenmiştir. Ancak, bu uygulamanın bütün Mushaflarda yaygınlaşma şansı olmamıştır. Türkiye’de basılan Mushaflar­da, sûreleri onar âyet onar âyet ayıran böyle bir işaretleme yoktur.

Aşr-ı şerif geleneğinin, bahsedilen hadis ve uygulamalardan kaynaklandığını söy­lemek mümkündür. Ayrıca böyle bir bö­lümlemenin, tilâvetin, ne hiçbir şey anla­şılmayacak kadar az, ne de dinleyenleri yoracak kadar çok olmasını önlemesi ba­kımından, insan tabiatına uygun bir yakla­şımı yansıttığını söylemek mümkündür.

BENZER KONULAR:

• Aşr-ı Şerif Nedir Ne Zaman Okunur?
• Aşr-ı Şerif Ne Demek?
• Gelecekle ilgili hadis-i şerif
• Asr Ne Demek?
• Hayatın Süsü Çocuklarımız
• Tümünü görüntüle.