ASR SURESİ IŞIĞINDA ZAMAN KAVRAMI

(zamanın kıymetini bilmek vaaz diyanet)

Allah Teâlâ, Asr Suresi’nde, “Asra yemin ederim ki, insan gerçekten ziyan içindedir. Bundan ancak, iman edip iyi ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler müstesnadır” buyurmuştur. Mekke’de nazil olan Asr suresi üç ayettir ve insanlığın kurtuluşunu müjdeleyen üstün prensipleri ihtiva etmektedir. Asr suresi, çok kısa olmakla beraber Kur’an surelerinin öğütlerini toplayan bir özelliğe sahiptir. Bu yüzden İmam-ı Şafii, Asr suresi ile ilgili olarak: “Şayet Kur’ân’dan başka bir şey nazil olmasaydı, şu pek kısa sure bile insanlara yeterdi. Bu sure Kur’an’ın bütün ilimlerini kucaklıyor.” demiştir.

Yüce Allah, asra, yani zamana yemin ederek onun insan hayatındaki yerine ve önemine dikkat çekmiştir. Yine yüce Rabbimiz iman, salih amel, insanlara hakkı ve sabrı tavsiye etme özelliklerine sahip olmayan kimselerin ziyan içerisinde olduklarını belirtmiştir.

Zaman, Yüce Allah’ın insanlara vermiş olduğu önemli nimetlerden birisidir. Fakat Hz. Peygamber’in şu hadisinde dile getirdiği gibi genellikle geçip gittikten sonra kıymeti anlaşılan bir nimettir: “İki şey vardır insanlar onun değerini bilmezler: Sıhhat ve boş vakit”
İnsanın geçip giden zamanı geri getirmesi mümkün değildir. Ne kadar zengin olursak olalım daha fazla zaman alamayız ya da zamanı biriktiremeyiz. Para, zaman sayesinde kazanılabilir ancak giden zamanı bütün insanlar bir araya gelse geri getiremezler.

Yüce Mevlâ, Kur’ân-ı Kerim’de zamanı insana bir fırsat olarak verdiğini, bunu insanın çok iyi değerlendirmesi gerektiğini ve aksine davranışlarda bulunanların hesaba çekileceğini şöyle bildiriyor. “Size, düşünecek kimsenin düşüneceği kadar ömür vermedik mi? Hem size peygamber de geldi. O halde azabı tadınız, zalimlerin yardımcısı olmaz”

Fahreddin Râzi, tefsirinde, Asr suresinin anlamını “buz satarak kazancını sağlayan birisinden öğrenen kimseye” işaretle izah etmiştir. Razi, tefsirinde şu ifadelere yer vermiştir: “Buz satan birisi pazarda şöyle bağırıyordu; ‘Ana sermayesi eriyip yok olan bu insana merhamet edin!’ Onun bu sözünü işitince, Adam:‘Bu, Asr Suresi’nin anlamıdır der.” Evet, insana verilen ömür buz misali hızla eriyip gitmektedir. O halde bize verilen zaman nimetini en iyi şekilde değerlendirmeliyiz.

İstiklal Şairimiz M. Akif Ersoy’un şu beyitleriyle son vermek istiyorum:

ASR SURESİ ŞİİRİ

Hâlık’ın nâ-mütenâhî adı var, en başı: Hak.
Ne büyük şey kul için hakkın elinden tutmak!
Hani, Ashâb-ı Kirâm, ayrılalım derlerken,
Mutlaka Sûre-i Ve’l-Asr’ı okurmuş, bu neden?
Çünkü meknûn o büyük sûrede esrâr-ı felâh;
Başta îmân-ı hakîkî geliyor, sonra salâh,
Sonra hak, sonra sebât, işte kuzum insanlık.
Dördü birleşti mi yoktur sana hüsrân artık.

Not: Cuma hutbesi veya vaaz olarak okunabilir