Evliya (Allah Dostları)

Evliya olmak için şartlar nelerdir, ben evliya olmak istiyorum?

Bilindiği gibi, evliya, Velî’nin çoğuludur.-Bu isim üzerinde çok şeyler söylenmiş ve çok şeyler yazılmıştır. Hepsini bir araya getirecek olur­sak, ciltlerle kitap meydana gelir. Biz bütün tarifleri, görüşleri ve açıkla­maları bir yana bırakıp konumuzu oluşturan ayetteki açıklamaya yöneliyo­ruz. Allah Teala bu kavramın en özlü ve anlamlı tanımını bizzat kendisi yapmıştır. Elbette ki bundan daha doyurucu bir tarif yapmak mümkün de­ğildir.

Önce veli ve evliya kavramları üzerinde duralım :

Şeyh Mecdüddin Firuzâbadî, Kamus’ta velî ismi üzerinde durup şöyle bir açıklama yapmıştır: «Velî, ganî kalıbında isimdir. Yağan bir yağ­murdan hemen sonra yağan ikinci yağmura denir. Ayrıca velî, bir ada­mın dostuna, yar ve sadîkine denir. O, onun velîsidir, yani sevgilisi ve dos­tudur. Muîn ve nasır manasınadır: O, onun velîsidir, yani muîn ve yardım-cısıdır.» Böylece sözlük mânasının ışığı altında, imân temeli üzerinde ge­lişip takva doğrultusunda Allah dostluğunu kazanan sâlih kişiye velî; ilgili âyette de bu manayla çoğulu zikredilerek evliya denilmiştir.

Vilâyet ve velayet isimleri de bu kökten türetilmişlerdir ki, bir şeye, bir konuya veya idareye kendi başına sahip olup disiplin altına almak ve tasarrufu elinde bulundurmak mânalarına delâlet ederler.

İlgili iki âyette Allah dostu sayılan velînin dört ana mümeyyiz vasfı üzerinde durulmuş ve tariflerin en güzeli yapılmıştır:

1— Dosdoğru imana sahiptirler.

2— Takva üzeredirler (her durumda Allah’tan korkup fenalıklardan, haram ve şüphelerden, itaatsızlıktan sakınırlar).

3— Başkaları korktuğu zaman onlar korkmazlar. (Çünkü en büyük umut ve güven kaynakları Allah’tır).

4— İnsanlar üzüldükleri zaman onlar üzülmezler. (Çünkü başa gelen dert ve musîbete göğüs gerip Allah’a güvenmenin ve dayanma gücünü or­taya koymanın neticesinin genişlik ve ferahlık olduğunu bilir ve inanırlar).

Bu son iki vasfın veya özelliğin âyette öne alınması, önce ağacın ürü­nünden, sonra ağacın kendisinden söz etme inceliğini yansıtmak içindir. . Zira Allah korkusunu üstün tutmak ve dünyayla ilgili hususlardan dolayı üzülmemek, takva ile birleşip bütünleşen köklü bir imanın ürünüdür.

Bu tanımlamanın ışığı altında velî ismini şöyle açıklayabiliriz: Sevgi, yardım, emre uymak, emri uygulamak gibi mânaları içererek dostluğun sıcaklığını kalbinde taşıyıp her yerde buna sadık kalmayı kendine bir hak ve vecîbe kabul edenin sıfatıdır. Böylece Allah’a yakınlık mertebesine eri­şen ve O’nun yardımına mazhar olan; farz ibadetle bu yakınlığı ve mazha­riyeti sürdüren; kalbini ve kafasını Allah ile meşgul edip gönlünü ilâhî ma­rifete açan; Celâl ve Cemal nurlarıyla içini aydınlatan; eşyaya bakınca Al­lah damgasını gören; kulak verince ilâhî âyet ve belgelerin nağmesini ve­ya teşbihini işiten; konuşunca, Allah adını anarak söze başlayan, sözünü bitirirken Allah’a hamd eden; hareket edince ibâdet şuuru içinde Allah’ı hatırlayan; kendisini Allah’a yaklaştıran sebepleri durmadan düşünen ve düşündükçe gönlünü her türlü bulanıklıktan arındırmaya çalışan ve sık sık Allah’ı anmayı vird haline getiren; kalb gözüyle bakınca, Allah’ın kudret ve celâlinden, azamet ve rahmetinden, adalet ve inayetinden başka bir şey görmeyen kimse velîdir. Böylesinin sözü rahmet, rüyası müjdedir.

Bu mertebeye yükselen kişiler, sık sık meleklerin ilhamına lâyık olur­lar. Ölüm anında onların tatlı ve ferahlatıcı müjdesine erişirler. Âhirette ise, Allah’ın : «Benim için birbirlerini sevenler nerede?» çağrısına mazhar olur­lar.

Şüphesiz ki sözü edilen ilâhî iltifatlar bir fani için en büyük müjde ve en tatlı başarıdır.

BENZER KONULAR:

• evliya kitabı okumak
• Allah’tan başkasından yardım istemek, dua ederken vesile kılmak, evliyalardan medet istemek caiz midir?
• Rüyada evliya görmek
• evliya günah işler mi
• Tümünü görüntüle.