BEŞ ŞEYİ KORUMAK (Zarırat-ı Hamse)

İslam dininde “Dini zaruretler” diye tanımlanan bu beş esas Dini koruma, Canı koruma, Malı Koruma, Aklı koruma, Nesli koruma şeklinde özetlenebilmektedir.

Bilindiği gibi din sadece vicdani bir olgu değil, aynı zamanda sosyal, kültürel ve ahlaki bir olgudur. Dini oluşturan bu olgular aynı zamanda, insanı insan yapan değerlerin temelini oluşturmaktadır. Yani kısaca diyebiliriz ki, din insanın fıtratında vardır ve fıtratının bir gereğidir. İnsan fıtratının ve insanlığının devamı ve teminatı için dinini korumalıdır. Korumak zorundadır.
Canı korumaya gelince; Yaşam hakkı insanlara doğuştan verilmiş bir haktır. Dinimizde bu hakkı kesin delillerle koruma altına almış ve insanlara “ öldürmeyin” emriyle de canları muhafaza etmeleri bildirilmekle kalmamış, cana kasteden ne varsa da yasaklanmış haram kılınmıştır.

Üçüncü husus ise aklı korumaktır. Hutbemizin başında belirttiğimiz üzere, insanı insan yapan özellik akıldır. İnsan aklını kullandığı ölçüde değerlidir. Dinimiz ise aklı olmayan kimseyi sorumlu tutmamıştır. Nitekim Hz. Peygamber “aklı olmayanın dinide yoktur” buyurmuştur.

Bu nedenledir ki insanın aklını koruması hem insani, hem de dini bir vazifedir. Aklın en büyük düşmanı alkol ve uyuşturucudur. Akla perde alkol ve uyuşturucu insana her türlü fenalığı işletmektedir. Ömrün ileriki safhasında insanı düşünebilme yetisine kalıcı zararlar vermektedir.

Bu hususların dördüncüsü nesebi korumaktır. Çünkü nesebin bozulması toplumda ahlaki çöküntülere yol açar. Ahlaki çöküntünün olduğu toplumun daim ve devamı mümkün değildir. Dinimiz aile kurumuna büyük önem vermiş ve nesebi yani nesli koruma yolunda soyun sigortasını yapmış ve her türlü gayrimeşru ilişkiyi de yasaklamıştır.
Beşinci hususta malı korumaktır. Her insanın meşru yollardan çalışıp mal ve servet edinmesi en doğal hakkıdır. Miras yoluyla veyahut meşru kazanç yollarıyla kazanılan malların korunması da kutsaldır. Bu koruma hem hukuki olarak, hem de dini olarak zekâtla korunması gerekmektedir.
Kur’an-ı Kerimden bir ayeti kerime ile bitiriyorum.”Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayınız. Kendinizi ve aile bireylerinizi ateşten koruyunuz”.

———

1-Nisa-29,
2-Bakara-185,
3-Tahrim-6

Peygamberimizin torunları için okuduğu korunma duaları arapça

İslam’da “zarurât-ı dîniyye” olarak bilinen ve korunması emredilen beş temel esas, bireylerin ve toplumun sağlıklı bir şekilde varlığını sürdürebilmesi için çok önemlidir. Bu beş temel değer şunlardır:

Dini Koruma (Hıfz-u Din): İnsanın fıtratında var olan din, sadece bireysel bir vicdan meselesi değil, aynı zamanda sosyal, kültürel ve ahlaki bir olgudur. Din, insanın manevi ve ahlaki değerlerini korur, bu yüzden dinin muhafazası hayati bir öneme sahiptir. İnsan, dinini koruyarak fıtratını ve insanlığını muhafaza eder.

Canı Koruma (Hıfz-u Nefs): Yaşam hakkı, insana doğuştan verilmiş en temel haklardan biridir. İslam, bu hakkı koruma altına almış, insan hayatının kutsallığını vurgulamış ve “öldürmeyin” emriyle bu hakkın korunmasını emretmiştir. Can güvenliğini tehlikeye atan her türlü eylem haram kılınmış ve bu konuda ciddi tedbirler alınmıştır.

Aklı Koruma (Hıfz-u Akl): İnsanı diğer varlıklardan ayıran en önemli özellik akıldır. İslam’da akıl, insana verilen en büyük nimetlerden biridir ve korunması gerekir. Hz. Peygamber (s.a.v.), “Aklı olmayanın dini de yoktur” buyurarak aklın önemini vurgulamıştır. Aklı koruma görevi, insanın hem dini hem de insani bir sorumluluğudur. Alkol ve uyuşturucu gibi aklı etkileyen ve zarar veren maddeler yasaklanmıştır, çünkü bunlar aklı karartır ve insanı yanlış davranışlara sürükler.

Nesli Koruma (Hıfz-u Nesl): Neslin korunması, toplumun ahlaki değerlerinin korunması anlamına gelir. Ahlaki çöküntülerin yaşandığı bir toplumun uzun süre varlığını sürdüremeyeceği açıktır. İslam, aile kurumuna büyük önem verir ve neslin muhafazası için meşru yollar dışındaki tüm ilişkileri yasaklamıştır. Bu, toplumun sağlıklı bir şekilde devam etmesi için esastır.

Malı Koruma (Hıfz-u Mâl): Mal, insanın emeğiyle kazandığı ve meşru yollarla elde ettiği değerli bir varlıktır. İslam, meşru kazanç yollarıyla elde edilen malın korunmasını kutsal sayar. Malların korunması, hem hukuki hem de dini açıdan büyük önem taşır. Zekât gibi ibadetler, malın korunması ve arındırılması için önemlidir.

Bu beş esas, İslam’ın birey ve toplum hayatını düzenleme ve koruma amaçlı temel ilkelerdir. Her birinin korunması, hem bireylerin huzur ve güven içinde yaşamasını sağlar, hem de toplumun sağlıklı bir şekilde varlığını sürdürmesine katkıda bulunur. Bu esaslar, sadece dini bir yükümlülük olarak değil, aynı zamanda insani ve toplumsal bir zorunluluk olarak kabul edilmelidir.

Son olarak, Kur’an-ı Kerim’den bir ayetle bitirmek gerekirse:

Arapça:

“وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ۛ وَأَحْسِنُوا ۛ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ”
(Bakara, 2/195)

Türkçe Meali:

“Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayınız. İyilik edin. Şüphesiz Allah, iyilik edenleri sever.”

Bu ayet, hem bireysel hem de toplumsal sorumluluklarımızı hatırlatarak, kendimizi, ailemizi ve toplumumuzu her türlü tehlikeden korumamız gerektiğini vurgular. İslam’ın bu beş temel değeri, bireylerin ve toplumların huzur ve güven içinde yaşamasını sağlayan köklü ilkelerdir. Bu prensiplerin korunması, hem bu dünyada hem de ahirette saadet vesilesi olacaktır.

BENZER KONULAR:

• Zaruratı hamse de denilen bu 5 temel ilke nelerdir?
• Zarurat-ı hamse nelerdir?
• Hz. Muhammed’in Ramazan ve oruç ile ilgili ibadetleri ve yaptığı uygulamalar
• Hz Muhammed (sav) torunlarına nasıl davranırdı 5 madde​
• Tümünü görüntüle.
• Nefis terbiyesi Nefis Muhasebesi
• Euzu Besmele Adabı
• Veda Hutbesi Nedir Kısaca
• Mükellefin fiilleri ve anlamları kısaca
• Hikmetin Kaynağı Nedir?
• Tümünü görüntüle.