Aynı mekanda 3 talak ile boşama konusunda Diyanet fetvası

İslam’da boşama (talak) üç aşamalı bir süreç olarak değerlendirilir. Koca, eşini en fazla üç defa boşayabilir ve üçüncü boşama gerçekleştiğinde evlilik bağı kesin olarak sona ermiş olur. Ancak, bir defada verilen üç talakın hükmü konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.

Fukaha’nın Çoğunluk Görüşü

Hanefî, Şâfiî ve Mâlikî mezheplerine göre, bir defada veya aynı oturumda verilen üç boşama, üç talak olarak kabul edilir. Bu durumda kadın, kocasıyla evlilik bağını tamamen kaybetmiş olur. Yeniden evlenebilmesi için başka biriyle sahih bir nikâh kıyması, bu evliliğin doğal bir şekilde sona ermesi ve iddetinin bitmesi gerekir. Aksi takdirde eski eşiyle tekrar evlenmesi mümkün değildir.

Bu görüşün dayandığı delillerden bazıları şunlardır:

1. İbn Abbas’ın Rivayeti:
   İbn Abbas (r.a.), Hz. Ömer’in (r.a.) halifeliği döneminde, insanların boşama konusunu hafife aldığını gördüğünü ve tek seferde üç talak verenlerin boşamalarını üç talak olarak geçerli saydığını belirtir (Müslim, Talâk, 15 [1472]). Bu uygulama zamanla fukaha tarafından benimsenmiş ve fetva olarak yaygınlaşmıştır.

2. İslâm Fıkhı Kaynakları:

   • Şâfiî mezhebine ait el-Ümm (6/473)
   • Mâlikî mezhebine ait el-Müdevvene (2/3)
   • Hanefî mezhebine ait el-Muhtasar (3/37-38)
   • İbn Rüşd’ün Bidâyetü’l-müctehid’i (2/61)

Bu kaynaklarda, tek seferde verilen üç talakın da üç sayılacağı ve kadının artık kocasına haram olacağı belirtilmiştir.

Üç Talakın Tek Sayılacağı Görüşü

Diğer bir görüşe göre ise, aynı anda verilen üç talak yalnızca bir talak hükmündedir. Bu görüş, İbn Teymiyye, İbn Kayyim ve bazı Hanbelî fakihleri tarafından savunulmuştur.

Bu görüşün dayandığı deliller:

1. İbn Abbas’ın Başka Bir Rivayeti:
   İbn Abbas (r.a.) şöyle demiştir:
   “Resûlullah (s.a.s.) zamanında, Hz. Ebû Bekir devrinde ve Hz. Ömer’in hilafetinin ilk iki senesinde üç talak bir talak sayılırdı.” (Müslim, Talâk, 15 [1472])

2. Rükâne’nin Hadisi:
   Rükâne (r.a.), karısını bir oturumda üç talakla boşamış ve pişman olmuştur. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.s.) ona, “Onu nasıl boşadın?” diye sormuş, Rükâne de “Üç talak ile” cevabını vermiştir. Peygamberimiz (s.a.s.) “Tek mecliste mi?” diye tekrar sorunca, Rükâne “Evet” demiştir. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.s.), “Bu sadece bir talaktır. Dilersen ona dönebilirsin” buyurmuştur (Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 1/265 [2387]; Ebû Dâvûd, Talâk, 9-10, 13-14 [2196, 2206, 2208]; Tirmizî, Talâk, 2 [1177]).

Bu hadisler ve uygulamalar göz önüne alındığında, tek oturumda verilen üç boşamanın yalnızca bir talak olarak değerlendirilmesi gerektiği görüşü savunulmaktadır.

Günümüzde Din İşleri Yüksek Kurulu’nun Görüşü

Diyanet İşleri Başkanlığı ve Din İşleri Yüksek Kurulu, bu ihtilafı değerlendirerek, aynı anda veya ric‘at (geri dönüş) olmadıkça yapılan boşamaların tek boşama sayılacağını benimsemiştir.

Buna göre:

1. Eğer boşama ric‘î talak ise, iddet süresi içinde koca eşine dönebilir.
2. Eğer boşama bâin talak ise veya iddet süresi dolmuşsa, ancak yeni bir nikâh kıyılarak evlilik sürdürülebilir.

Bu görüş, özellikle boşanmanın aceleyle veya öfkeyle verildiği durumlarda evliliğin korunmasına yönelik bir içtihattır.

Sonuç

• Fukahanın çoğunluğuna göre tek seferde verilen üç talak geçerlidir ve boşanma kesinleşir.
• İbn Teymiyye, İbn Kayyim ve bazı Hanbelî alimlerine göre üç talak bir talak sayılır.
• Diyanet’in benimsediği görüşe göre de aynı anda verilen üç talak, tek talak olarak değerlendirilir.

Bu konuda ihtilaf olduğundan, evliliğin korunması adına en güvenli olan yol, İslamî prensiplere uygun şekilde düşünerek ve gerektiğinde bir İslam hukukçusuna danışarak karar vermektir.

Dini Sitelerimiz

BENZER KONULAR:

• Üçten Dokuza Boşamak
• İslâm’da boşanma Hukuku
• Dinen boşandıktan sonra tekrar nasıl evlenebilir
• Boşama Yetkisinin Kadına Verilmesi (Tefvizi-Talak)
• Hanefi Mezhebine Göre Boşanma
• Tümünü görüntüle.
• Dini soru sor Cevap Al
• Dini soru sor Cevap Al Sitesi Hakkında Bilgi
• Dini soru sor kimin?
• Dini soru sor imamlar cevaplıyor
• Dini soru sorabileceğim site arıyorum ?
• Tümünü görüntüle.