Borçta Şahitlik

SORU: Borç senedine şahit olmanın hükmü nedir? Borç alan kişi hazır bulunmaksızın, bu borç muamelesine şahitlikte bulunmak caiz midir?

CEVAP: Allah (c.c) Bakara Suresinde şöyle buyuruyor:

Ey iman edenler! Belirlenmiş bir süre için bir birinize borçlandı*ğınız vakit onu yazın. Bir kâtip onu adaletle yazsın. Hiçbir kâtip Allah’ın kendisine öğrettiği gibi yazmaktan geri durmasın (Herşe-yi olduğu gibi) yazsın. Üzerinde hak olan kimse (borçlu) da yaz*dırsın. Rabbinden korksun ve borcunu asla eksik yazdırmasın. Şa*yet borçlu sefih veya aklı zayıf veya kendisi söyleyip yazdırama-yacak durumda ise, velisi adaletle yazdırsın. Erkeklerinizden iki de şahit bulundurun. Eğer iki erkek bulunamazsa rıza göstereceği*niz şahitlerde,! bir erkek ile -biri yanılırsa diğerinin ona hatırlat*ması için- iki kadın (olsun), çağrıldıkları vakit şahitler gelmemez-lik etmesin. Büyük veya küçük, vâdesine kadar hiç bir şeyi yaz*maktan sakın üşenmeyin, böyle yapmanız Allah nezdinde daha adaletli, şehadet için daha sağlam, şüpheye düşmemeniz için daha uygundur. (Bakara/282)

Burada ayet borca şahitlik etmeye insanları davet etmiştir. Bazı fakihlere göre bu şahitlik farzdır. Ancak sahih kavle göre şahitlik, hak*ların korunması ve ihtilafın olmaması için mendubtur. Şahidin o anda hazır bulunması, şahitliğin sahih olabilmesi için bu konuda iki tarafa yardımcı olması vacibtir. Borçlu kişinin de hazır olması lazımdır ki şa*hit onu tanısın. Çünkü ileride onu ödeyecek kişi odur.

Borç vesikasına iki müslüman şahidin şahitliği yeterlidir. Burada gayr-i müslimlerin ve çocukların şahitliği geçerli değildir. Bir çok fakihe göre kölelerin de şahitliği geçersizdir.

Burada bir erkekle iki kadının şahitliği de caizdir. Kadınlar şahit*liğe uygun oldukları zaman, iki kadın bir erkeğin yerine geçer. Şahit*lerin adil olmaları gerekiyor. Çünkü Allah şöyle buyuruyor:

İçinizden adalet sahibi iki kişiyi de şahit tutun. (Talak/2) Alimlere göre adalet büyük günahlardan kaçmak, şahsiyetini korumak, küçük günahlardan uzaklaşmak, emaneti korumak, zahiri fasıkliktan salim olmak demektir.

Ayet-i kerimeye göre kâtibe vesikayı yazdırması gereken, borcu alan kişidir. Doğru yola ileten, ancak Allah Teâlâ’dır.

Benzeri konular:

• Şahitlik yapmamak günah mı
• Dini Nikahta Şahitlik
• islâm’da şahitlik şartları
• Yemin etmek ve Yalancı şahitlik
• Hanefi Mezhebine Göre Şahitlikten Dönme
• Tümünü görüntüle.