Paylaş
Boykot ürünü satan birinin kazancı haram olur mu?
Question
Boykot ürünü satan birinin, böyle yapan birinin kazancı haram olur mu?
Bir petrol boykotsa, petrol çıkarılan yerde çalışan birinin kazancı haram olur mu?
CEVAP:
İslam’da bir ürün veya hizmetin haram ya da helal olarak değerlendirilmesi, esas olarak şeriata uygunluk ölçütlerine dayanır. Boykot ve bu bağlamdaki kazanç meselesi ise birkaç farklı açıdan ele alınabilir. İşte bu konuda dikkat edilmesi gereken temel hususlar:
1. Boykotun Amacı ve Dayanağı
Boykot, genellikle bir kişiyi, kurumu veya devleti protesto etmek amacıyla tercih edilen bir yöntemdir. Bir Müslüman, boykot etmek istediği ürün veya hizmeti, zulüm, haksızlık, haram faaliyetler veya İslam’a düşmanlık gibi sebeplere dayanarak yapabilir. Ancak bu, kişisel bir tercih veya toplumsal bir karar olabilir ve boykotun dinen bağlayıcı bir hüküm hâline gelmesi için muteber bir dini otoriteden açık bir fetva ya da hüküm olması gerekir.
Eğer boykot dinen bağlayıcı bir yükümlülük değilse, boykota uymayan kişilerin kazancı, sırf boykot sebebiyle haram olmaz. Ancak boykot edilen ürünün kendisi haram bir ürünse (örneğin, alkol veya domuz eti gibi), bu durumda kazanç zaten haram olur.
2. Petrol Boykotu ve Çalışanın Durumu
Bir bölgede petrol çıkarılması veya satışı, İslam’a göre doğrudan haram bir işlem değildir. Ancak şu durumlar dikkate alınmalıdır:
Kazancın Niteliği: Eğer bir kişi meşru bir iş yapıyorsa (örneğin, petrol çıkarma, taşıma, rafine etme gibi), bu işten elde edilen kazanç helaldir. Petrol boykot edilmiş olsa bile, kişi boykotu ihlal etmekten sorumlu tutulamaz çünkü bu, bireysel bir dini yükümlülük olmayabilir.
Boykotun Etik Boyutu: Petrol çıkarılan yer bir zulme, haksızlığa veya Müslümanlara yönelik düşmanlığa katkıda bulunuyorsa ve çalışan bu durumu biliyor ancak buna rağmen katkı sağlıyorsa, etik bir sorumluluk taşıyabilir. Ancak bu, kazancı doğrudan haram yapmaz; kişinin niyetine ve durumun detaylarına göre farklılık gösterebilir.
3. Genel Değerlendirme
Bir kişinin kazancının haram olması için şu şartlardan birinin oluşması gerekir:
Yapılan işin veya ürünün doğrudan İslam’da yasaklanmış bir şey olması.
Haksız kazanç veya dolandırıcılık gibi haram yöntemlerle elde edilmesi.
Meşru olmayan faaliyetlere doğrudan destek verilmesi.
Boykot edilen bir ürünün ticaretini yapmak veya bu sektörde çalışmak, İslam’da genel anlamda haram kazanç kategorisine girmez. Ancak etik açıdan toplumsal bir sorumluluk varsa, kişinin bu sorumluluğu göz önünde bulundurması daha faziletli olacaktır.
Boykot veya kazanç meselesiyle ilgili kişisel durumunuza özel bir değerlendirme istiyorsanız, bu konuda güvenilir bir din âlimine danışmanız faydalı olacaktır.
Cevapla