Paylaş
Çorap üstüne mesh etmek caiz midir?
Question
Dört mezhebe göre Çorap üstüne mesh etmek
(Hanefi maliki şafii hanbeli)
ÇORAPLAR ÜZERİNE MESH ETME KONUSUNDA HADİS ARAPÇA
عن المغيرة بن شعبة قال: «توضأ رسول الله صلى الله عليه وسلم ومسح على الجوريين والتغلين » أخرجه أبو داؤد، والترمذي وصححه.
“Mugire b. Şu’be radıyallahu anh şöyle anlatıyor: “Resûlullah sallal lahu aleyhi ve sellem abdest aldı ve çorapları ile sandaletleri üzerine mesh etti.
Hadisten Çıkarılan Hükümler:
Bazı âlimler bu hadise yapışıp hangi şekilde olursa olsunlar çoraplar üzerine mesh etmeyi mübah görmüşlerdir. Eğer hadisi iyice düşünecek olursan bize fiili bir olayı anlattığını ve Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin üzerlerine mesh ettiği çorapların ne şekilde, ne kadar kalın ve ne derece mukavemetli olduklarını bizlere açıklamadığını görürsün. Belki de çorapların üzerinde mest veya sandalet vardı. Belki de bunların hiçbiri söz konusu değildi. Fıkıh usulünde bilinen bir kural vardır: Fiili olayları delil olarak kullanmak için o olayın geçtiği şartları ve ilişkili olduğu konuları bilmek gerekir.
Gerçekte onların bu görüşlerini desteklemek üzere bu hadisi delil olarak kullanmaları doğru değildir. Böyle yapmak, aşırı gitmek ve şeriat hakkında ihmalkâr davranmaktır. Daha önce açıkça ortaya konulduğu gibi, mestlerin üzerine mesh etmek mütevâtir sünnetle ve caiz olduğuna dair icma ile sabit olmuş bir hükümdür. Mest dışındaki bir şey üzerine mesh et menin caiz olduğunu söylemek doğru olmaz. Bu, İbni Abdülberr’in mestler üzerine meshin müddeti hakkındaki ifadesidir. Cumhurun, meshin müddeti hakkında varit olan hadisleri anlamada takip ettikleri yöntem, bu ha disi anlamada araştırmacıyı aydınlatacak ve onu çoraplar üzerine mesh etmenin kayıtsız olarak caiz olduğuna dair delil olarak kullanmanın doğru olmadığını ortaya koyacak derecede açıktır.
Mâlikiler ve Şafiiler, abdest âyetinin zahirine dayanarak çoraplar üzerine mesh etmeyi caiz görmemişlerdir. İmam Ebu Hanife‘nin de görüşü bu yöndedir. İmamlar, çoraplar üzerine mesh etmek hakkında Mugîre’nin hadisiyle amel etmemişlerdir. Onların bu husustaki mazeretlerini yukarıda açıkça gördün.
Fakat bize göre, hadisi meselede esas olan mestler üzerine mesh et meye, yani aslına döndürürsek onunla amel edilebilir. Şöyle ki, eğer çoraplar mestlerin vasıflarını taşıyorsa onlar üzerine mesh etmeye cevaz veririz. Aksi halde böyle bir şey caiz olmaz. İmam Ahmed b. Hanbel‘in ve Ebu Hanife‘nin iki öğrencisi Ebu Yusuf ile Muhammed‘in görüşü bu olup Hanefi mezhebinde fetva bu yöndedir. Biz de deriz ki; çoraplar kalın, sık dokunmuş ve onlarla sürekli yüründüğünde kolayca yırtılmayacak kadar mukavemetli iseler üzerlerine mesh edilebilir.
İbni Kudâme Mugni’de şöyle diyor: “Çoraplar üzerine mesh edile bilmesi için mestler hakkında zikrettiğimiz şu iki şartı taşımaları gerekir: Kalın dokunmuş olmaları ve ayağı hiçbir şekilde göstermemeleri; sürekli yürümeye elverişli olmaları. ”
Hanefiler de bu şartları ileri sürmüşler ve burada kastedilen şeyin sık dokunmuş kalın çorap olduğunu söylemişlerdir. Söz konusu çorap, üzeri ne mesh edildiği zaman suyu ayağa geçirmez. Bunun yanında onlar çorabın ayağı gösterecek kadar ince ve şeffaf olmamasını şart koşmuşlardır. Çünkü her iki hâlde de kişi bizzat ayağına mesh etmiş gibi olur ve bu ittifakla caiz değildir.
Hanefiler çorabın sürekli yürümeye elverişli olmasını da üç mil veya dört beş kilometre yürümeye müsait olması şeklinde yorumlamışlardır.
İttifakla kabul edilmiş olan bir diğer şart da herhangi bir bağ olmaksızın çorabın ayağı bizzat kavraması ve düşmemesidir. Buna göre bu sayılan şartları taşıyan çoraplar üzerine mesh etmek caizdir. Şartları taşımayan çorapların üzerine mesh etmek ise müçtehit imamların Allah onlardan razı olsun- ittifakı ile caiz değildir.
Bulug elmeram
Diğer Sitelerimiz:
BENZER KONULAR:
Cevapla