Cuma Kavramı

Question

Cuma Kelimesinin Anlamı

Cuma Kelimesinin Anlami

“Cuma”, Arapça bir kelime olup sözlüklerde “cumea” ve “cumua” olarak da yer alır. Genel olarak telaffuzu “cumu’atu ve cume’atu” şeklinde olsa da yaygın telaffuzu “cuma’atu”dur. “Yevmu’l-mecmu’a” ise toplanma günü anlamına gelir  ve Türkçe’de “cuma” olarak okunur ve telaffuz edilir.

Cuma kelimesinin bu farklı türevlerinin tamamının birincil anlamı, “bir araya getirmek veya bir araya toplamak” ile bağlantılıdır. Nitekim,”icmâ” fikir birliği; “ictimâ” toplanmak; “cimâ” cinsel ilişki amacıyla bir araya gelmek; “ictimâî” toplumsal ve sosyal; câmi, toplanma, bir araya gelme; “câmiah” öğrencileri bir araya getiren kurum, üniversite; cem, toplanma; “cem’iyyet” topluluğu ve “mecmû” toplam anlamına gelir. “Com” biçiminde başlayan bazı İngilizce kelimelerin de bir araya getirmek, toplamak anlamına gelen ve cuma kavramının kökeni olan cem ve cami kelimeleriyle aynı anlamları çağrıştıracak şekilde kullanılması dikkate değerdir.

“Cuma” kelimesinin sözlüklerdeki anlamı, topluluk ve cemaat gibi toplanma ve bir araya gelmek olup, bir araya getirmek, ayrı olan şeyleri birleştirmek ve onları yakınlaştırmak anlamlarına da gelir.

“Cuma” kelimesinin anlamında yer alan “cemaat” kelimesi ise Arapça kökenli bir kelime olup sözlükte “halkın toplanması” manasına gelir. “Cemaat” kelimesi bir fıkıh terimi olarak ise imamlarla ibâdet eden topluluğu ifade etmek için kullanılır.

Cuma gününe bu adın verilmesinin temel sebebi, bu kelimenin toplanma anlamına gelen cum’a kelimesinden alınmış olmasıdır. Bunun bir diğer nedeni ise Müslümanların bu günde bir araya gelip toplanmasıdır. Buna uygun biçimde Askalânî de bu güne cuma denmesinin sebebini, insanların cuma günü namaz kılmak için bir araya gelmeleri biçiminde zikreder.

İslami  kaynaklara göre bu güne cuma denmesinin nedeni, tüm yaratılışın cuma günü tamamlanması ve mükemmelleştirilmesidir. Cuma gününün adının nereden geldiğine dair başka görüşler de mevcuttur. Buna, Âdem ile Havva’nın yeryüzünde buluştukları günün Cuma olması örnek gösterilebilir. Ayrıca Allah’ın kullarına rahmetini bu günde indirmesi, Müslümanlara göre bu günün bayram hatta bazı İslâm ülkelerinde resmi tatil olması ; kabir azabının bu günde hafifletilmesi de cuma gününün adının nereden geldiğine dair farklı görüşlerdir.

Haftanın günlerinden biri olan cuma kelimesinin Türkçe’deki anlamı toplanmaktır. Başka bir deyişle perşembe ile cumartesi arasındaki günü ifade eden cuma kelimesinin terim anlamı ise bu günlerde öğle vaktinde kılınan iki rekâtlık farz namazın ismidir .

“Cuma” kelimesinin “gün” ve bir ibâdet biçimi olarak “cuma namazı” manasına gelebilecek şekilde birbirinin yerine kullanılması söz konusudur. Zira cuma kelimesi ve cuma günü çoğu zaman cuma namazı ile birlikte zikredilir ve ikisi arasında kaçınılmaz bir bağ vardır. Bu nedenle olsa gerek, İslâm fıkhında cuma gününün fazileti ve önemi hakkında rivayetler vardır. Ayrıca Hz. Peygamber’in sünnetinde de günün hangi vaktinin en hayırlı vakit olduğuna ve cuma gününün nasıl güzel bir şekilde geçirilmesi gerektiğine dair rivayetler bulunur. Cuma gününü özel bir gün haline getiren cuma namazı olup Kur’ân’da cuma namazı hakkında müstakil bir sûre nazil olduğu gibi Sünnette de bu konuda müstakil rivayetlerin mevcudiyeti, cuma günü ve cuma namazı kavramlarının detaylı bir biçimde ele alınmasının ne derece önemi haiz olduğunu gösterir niteliktedir.

İslam’da, Cuma gününün dünyanın başlangıcına, sonuna ve ahirete kadar uzanan önemli bir yeri ve değeri vardır.
Hz. Peygamber (s.a.s)’e Cuma gününe niçin bu adın verildiği sorulduğu zaman şöyle cevap vermiştir: “Şüphesiz babanız Âdem’in yaratılışı o günde toplandı. Kıyamet o günde kopacak, yeniden dirilme ve hesap için toplanma o günde olacaktır.” “Üzerine güneş doğan en hayırlı gün Cuma günüdür. Âdem o gün yaratıldı, o gün cennete konuldu ve yine o gün cennetten çıkarıldı.”
Peygamberimiz (s.a.s) Cuma gününü diğer hadisi şeriflerde de şöyle anlatmaktadır: “Cuma gününde bir saat vardır ki, şayet bir Müslüman namaz kılarken o vakte rastlar da Allah’tan bir şey isterse, Allah ona dileğini mutlaka verir.” “Günlerinizin en faziletlisi Cuma günüdür. Bu sebeple o gün bana çokça selât-u selâm getiriniz; zira sizin selât-u selâmlarınız bana sunulur.”

BENZER KONULAR:

Answer ( 1 )

    1
    2024-11-22T15:29:05+03:00

    Cuma, İslam dininde büyük bir öneme sahip olan bir günün ve o günde kılınan toplu ibadetin adıdır. Arapça kökenli bir kelime olan “Cuma” (الجمعة), “toplanmak, bir araya gelmek” anlamına gelir. Bu anlam, Müslümanların haftalık ibadet için bir araya geldikleri özel bir günü ifade eder.

    Cuma Kelimesinin Anlamı ve Kökeni

    • Lugat Anlamı:
      • “Toplanma” veya “bir araya gelme” anlamına gelir. Bu, Cuma günü Müslümanların topluca camide bir araya gelerek ibadet etmelerini ifade eder.
      • Ayrıca, çeşitli işlerin düzenlenip bir araya getirildiği bir gün anlamını da taşır.
    • Dini Anlamı:
      • Cuma, İslam’da haftanın en faziletli günü olarak kabul edilir ve Müslümanların camilerde toplanarak Cuma namazı kılmalarını ifade eder.
      • Bu gün, sosyal ve manevi birlikteliği temsil eder.

    Cuma’nın Önemi Kur’an ve Hadislerde

    1. Kur’an-ı Kerim:
      • Cuma kelimesi, Kur’an-ı Kerim’de yalnızca bir surede geçer: Cuma Suresi.
      • Allah Teâlâ, Cuma Suresi 9. ayette şöyle buyurur:

        “Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrıldığınızda, hemen Allah’ı anmaya koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır.” (Cuma, 62/9)

    2. Hadis-i Şerifler:
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Cuma gününün önemini şöyle ifade etmiştir:

        “Üzerine güneşin doğduğu en hayırlı gün, Cuma günüdür. O gün Adem (a.s.) yaratıldı, o gün cennete konuldu ve yine o gün cennetten çıkarıldı. Kıyamet de ancak Cuma günü kopacaktır.” (Müslim, Cum’a, 17)

      • Ayrıca, Cuma gününde bir duanın mutlaka kabul edileceği bir vakit bulunduğu müjdelenmiştir. (Buhari, Deavât, 61)

    Cuma Günü ve Cuma Namazı

    • Cuma Günü:
      • Cuma, İslam toplumu için bir bayram havasında geçer. Manevi anlamda bir arınma, Allah’a yönelme ve kardeşlik günü olarak görülür.
      • Bu gün, özel olarak ibadetlere daha fazla ağırlık verilmesi, bol bol salavat getirilmesi ve Kur’an okunması tavsiye edilmiştir.
    • Cuma Namazı:
      • Cuma günü, öğle namazı yerine cemaatle kılınan Cuma namazı, Müslüman erkeklere farz bir ibadettir.
      • Bu ibadet, İslam toplumunun birlik ve beraberliğini simgeler.

    Sonuç

    Cuma kelimesi, hem dil açısından hem de dini açıdan “birlik” ve “toplanma” anlamlarını taşır. İslam’da Cuma günü, ruhsal arınma ve sosyal dayanışmanın zirveye çıktığı bir gün olarak kabul edilir. Bu nedenle, Cuma günü ve Cuma namazı, Müslümanlar için Allah’ın bir rahmeti ve bereketidir. Cuma gününü gereği gibi ihya edenlerin büyük ecir ve sevap kazanacağı da İslam’ın müjdelerindendir.

    En iyi cevap

Cevapla