CUMA NAMAZININ İKİ HUTBESİ

cuma namazı hutbeleri, Cuma günü iki hutbe nasıl okunur?

İslam Dini, cuma namazı hutbelerine çok önem ve değer vermiştir. Çünkü bu hutbelerde imam, cuma namazında camide toplanmış olan mü’minleri, başta dinî konular olmak üzere, onların hayatlarını kolaylaştıracak, birbirleriyle ilişkilerinin kalitesini arttıracak her konuda onları aydınlatmak üzere ayet ve hadisler okur, açıklamalar yapar. iyiliği yapmalarını ve kötü lükten uzak durmalarını söyler. Her hafta düzenli olarak yapılan bu konuşmaların, toplumun bilinçlendirilmesinde ve iyiliğe yönlendirilmesinde büyük etkisinin olduğu bilinmektedir.
Cuma Hutbelerinin Dindeki Hükmü: Cuma hutbelerini yerine getirmek vaciptir. Cuma namazının geçerli olabilmesi için gereken şartlardandır. Hutbe yapılmadan kılınan cuma namazı geçerli değildir.

Cuma Hutbelerinin Rükünleri:

Hanefi mezhebine göre; cuma hutbesinin rüknü yani temel ögesi, Allah’ı zikretmektir Dolayışıyla hutbe niyetiyle  “لا إله إلا الله” veya “سنحان الله” veya “الحمد لله” demek suretiyle hutbe yerine getirilmiş olur. Fakat bu kadarla yetinilmesi mekruhtur.

Şafii mezhebine göre ise; cuma hutbesinin beş rüknü vardır. Bu rükünler şunlardır: 1) Her iki hutbede Allah’a hamdetmek. 2) Her iki hutbede Peygamberimize salavat getirmek. 3) Her iki hutbede, Allah’tan korkup sakınmayı ve O’nun kanunlarına saygı temelinde yaşamayı tav siye etmek. 4) Hutbelerden birinde bir ayet okumak (ayetin birinci hutbede okunması daha faziletlidir). 5) Ikinci hutbede mü’minlere dua etmek.

Cuma Hutbelerinin Şartları: Hanefi mezhebine göre; cuma namazı hutbelerinin sahih ola bilmesi için şu şartların bulunması gerekir: 1) Vakit içinde okunması. 2) Namazdan önce olma. 3) Hutbe niyetiyle okunması. 4) Cemaatin huzurunda gerçekleştirilmesi.

Şafii mezhebine göre ise; cuma namazı hutbesinin sahih olabilmesi için gerekli şartlar şun lardır: 1) Hutbenin beş rüknünden her birinin Arapça yapılması. 2) Öğle vakti içinde olması. 3) Hutbe okuyan kimse, gücü yetiyorsa hutbeleri ayakta okuması. 4) Bir mazereti yoksa iki hutbe arasında oturması. 5) Iki hutbenin rükünlerini en az kırk kişinin dinlemesi. 6) Hutbenin namaz dan önce okunması ve gerek hutbelerin arasına gerekse hutbe ile namazın arasına başka bir meşguliyetin katılmaması. 7) Hutbe okuyan kimsenin hadesten ve necasetten temiz olması. 8) Hutbe okuyan kimsenin avret sayılan yerlerini örtmüş olması. 9) Hutbe okuyan kimsenin erkek olması. 10) Hutbe okuyan kimsenin kırk kişinin duyabileceği şekilde sesini yükseltmesi. 11) Hutbe okuyan kimsenin imamlığının sahih olması. 12) Hutbe okuyan kimsenin, namazın farz ve sünnetlerini birbirinden ayıracak kadar bilgi sahibi olması, hiç değilse farzı, sünnet olarak bilmemesi. Şafiiler’e göre de hutbe için niyet şart değildir.

Cuma Hutbelerinin Sünnetleri

1) Hutbe okuyan kimsenin, hutbe için minbere kolayca ve kimseye eziyet etmeden çıkabilmesi için minbere yakın bir yerde bulunması, cumanın ilk sünnetini minberin önünde kılması. 2) Hutbe okuyan kimsenin, minbere çıktıktan sonra cemaate dönük olarak oturması ve oku nacak ezanı bu şekilde dinlemesi. 3) Ezanın, hutbe okuyan kimsenin huzurunda okunması. 4) Hutbe okuyan kimsenin ezandan sonra kalkıp, her iki hutbeyi ayakta okuması. 5) Hutbe okur ken hutbe okuyan kimsenin yüzünün cemaate dönük olması. 6) Hutbeye gizlice eüzü çektik ten sonra sesli olarak Allah’a hamd ve sena ile başlaması. 7) Kelime-i şehâdet okuması ve Hz. Peygamber’e salavat getirmesi. 8) Müslümanlara nasihatte bulunması. 9) Eûzü ile Kur’an’dan bir âyet okuması. 10) Hutbeyi iki bölüm halinde yapması ve iki hutbe arasında kısa bir süre, ortalama üç ayet okuyacak kadar oturması. 11) Ikinci hutbeye de birincide olduğu gibi Allah’a hamd ederek ve Hz. Peygamber’e salavat getirerek başlaması. 12) İkinci hutbede mü’minleri af ve mağfiret etmesi, onlara afiyet ve esenlik vermesi ve onları muzaffer kılması için Allah’a dua etmesi. 13) Ikinci hutbeyi birinciye göre daha alçak sesle okuması. 14) Hutbeyi kısa tutması. 15) Hutbeyi cemaatin işitebileceği bir sesle okuması. 16) Abdestli olması ve avret yerleri ör tülü bulunması. 17) Hutbeden sonra namaz için kamet getirilmesi. 18) Cuma namazını hutbe okuyan kişinin kıldırması.

Hanefiler in hutbenin sünnetleri olarak kabul ettiği birçok husus, Şafiiler’de hutbenin geçerli olmasının şartı olarak yer almıştır.

Cuma Hutbelerinin Mekruhları

1. Hutbenin sünnetlerini terk etmek.

2 Hutbe okunurken konuşmak ve konuşan birini konuşmaması için uyarmak. Bu, tahri men mekruhtur. Şafii mezhebine göre hutbe okunurken konuşmak, haramdır. Çünkü Allah Resûlü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Cuma günü imam hutbe okurken arkadaşına (sus!) dedin mi boş söz etmiş olursun.” Burada “boş söz etmiş olursun”, günah işlemiş olursun, anlamındadır.

Hatta hutbe okuyan kimse ile cemaatin, dini meselelerde soru-cevap şeklindeki konuşması dahi Hz. Peygamber’den bu yönde bazı uygulamalar rivayet edilmekle birlikte cami disiplinini bozacağı gerekçesiyle hoş karşılanmamıştır.

3. Hutbe dinleyenlerin sağa sola bakmaları, selam verip almaları da mekruhtur. Hatta Hz. Peygamber’in adı anıldığı zaman ya sessiz kalmalı ya da içinden salât-ü selâm etmelidir.

4. Hutbe esnasında namaz kılmak.

5. Hutbe okuyacak kimsenin, cumanın ilk sünnetini mihraba veya minbere uzak bir yerde kılması da mekruhtur; çünkü bu davranışta hutbe okumak üzere minbere çıkarken cemaate eziyet etmesi söz konusudur.

6. Arka saflardan daha öndeki saftaki bir boşluğa doğru, cemaatin omuzlarına çarparak, onlara eziyet ve rahatsızlık vererek ilerlemek.

7. Cuma namazını kılmakla yükümlü olmayan yolcunun ve mazeret sahibi kimselerin, cuma günü cuma namazı kılınan bir yerde öğle namazını cemaatle kılmaları da mekruhtur.

8. Cuma ile mükellef olanların, cuma kılınan bir beldede cuma kılmayıp, cumadan önce veya cuma namazı esnasında öğle namazını kılmaları ise haramdır.

9. Cuma namazı ile yükümlü kişilerin cuma günü hatibin minberde olduğu sırada alışveriş yapmaları Hanefi mezhebine göre tahrimen mekruhtur. Diğer mezheplere göre bu vakitte alışveriş yapmak haramdır.

BENZER KONULAR:

• Veda hutbesi nedir? Bu hutbenin içeriği hakkında kısaca bilgi veriniz
• hutbe Okunurken Ne Yapmalıyız?
• hutbe Hangi Namazlarda Okunur?
• hutbe Esnasında Namaz Kılınır mı?
• Hicret, muhacir, ensar, Veda Haccı ve Veda hutbesi ne demektir? Araştırınız ve edindiğiniz bilgileri defterinize yazınız.
• Tümünü görüntüle.