Cuma Namazı Kimlere Farzdır, Kimlere Farz Değildir?

Kimler Cuma namazı kılmayabilir? ? cuma namazı farz olmayan kişiler

DÖRT MEZHEBE GÖRE CUMA NAMAZI ŞARTLARI

Bir kimseye Cuma namazının farz olması için müctehit imamlar tarafından ileri sürülen şartlar şu şekilde sıralanmaktadır:

1- Müslüman Olmak:

Müslüman olmayan kimseler hiçbir ibâdetle sorumlu ol­madıkları gibi, Cuma namazını kılmakla da yükümlü değiller­dir. Bunlar ibâdetten önce, iman edilmesi gereken esaslara iman etmekle mükelleftirler. Zira İslama göre teklifin birinci basama­ğı imandır. Temelinde sahih ve sağlam bir itikat olmadıkça ya­pılan hiçbir amel sahih değildir. Nitekim Yüce Allah, “Ey iman edenler! Cuma günü namaz için ezan okunduğu zaman hemen Allahı anmaya gidin” âyeti kerîmesiyle sadece mü’minlere hitâb etmektedir. Aynı şekilde Resûlüllah (s.a.v.) “Cuma nama­zı cemaat içinde bulunan her müslüman üzerine Allahın bir hakkı olup farzdır”buyurarak bu hususa dikkat çekmişlerdir.

2- Erkek Olmak :

Her ne kadar Cuma âyetindeki hitap umûmî ise de, kadın­lara Cuma namazı farz değildir. Zira âyetin bu umûmî hükmü Târik b. Şihâb’dan rivayet edilen :”Cuma namazı cemaat içinde bulunan her müslüman üzerine Allah’ın bir hakkı oİup farzdır. Ancak bundan, başkasının mülkiyeti altında bulunan köle. ka­dın, çocuk ve hastalar müstesna hadisiyle tahsis edilmiştir.

3- Hür Olmak:

Yukarıda zikredilen Târik b. Şihâb hadisine binâen mülk edinilmiş kölelere ve hürriyeti elinde bulunmayan kimselere Cuma namazı farz değildir. Mülk edinilmiş köleye Cuma nama­zının farz olmamasının sebebi, birinci derecede efendisinin hiz­meti ile sorumlu bulunmasıdır. Zira Cuma namazına gidip so­nuna kadar imamı beklemesi emredilecek olursa, buna imkan bulamayabilir. Bundan dolayı da kendisine herhangi bir zarar dokunabilir. Bilhassa köleliğin yürürlükte olduğu dönemlerde müslüman olan bir kölenin, müslüman olmayan bir kimsenin mülkiyeti altında bulunduğu düşünülecek olursa, buradaki espriyi daha iyi kavramak mümkün olur. Bu sebeble Cumhûr-u ülemâ’ya göre, köleye Cuma namazı farz değildir. Ancak ka­dınlar için geçerli olan husus köleler için de aynen geçerli olup, imkan bulup Cuma namazına katılmaları halinde cemaatle be­raber bu namazı kılmaları caiz ve sahihdir. Bu durumda kendi­lerinden öğle namazının farziyeti kalkmış olur.

4- Sıhhatli Olmak:

Cuma namazı ile mükellef olmak için sıhhatli olmak şart­tır. Dolayısıyla Cuma namazına gidemeyecek kadar hasta olanlar veya Cuma namazına gitmesi halinde hastalıklarının artma­sından endişe edilen kimselere Cuma namazı farz değildir. Böyleleri Cuma namazı yerine güçlerinin yettiği şekilde Öğle nama­zını kılmakla yükümlüdür. Zira “Allah, kimseye gücünün üs­tünde birşey teklif etmez âyeti mucibince bir kimse gücü­nün yetmeyeceği şeylerle sorumlu tutulmazlar. Bu sebeple Resûlül İah (s.a.v.) hastaları Cuma âyetinin umûmî hükmünden istisna etmiştir.

5- Âkil Ve Baliğ Olmak:

İlâhî emir ve yasaklarla mükellef olabilmek için akıl ve buluğ şarttır. Akıllı olmayanlarla erginlik çağına girmemiş olan kimseler hiç bir ibâdetle yükümlü olamadıklarından Cuma na­mazı ile de yükümlü değildirler. Bu sebeple deliler ve çocuklara Cuma namazı farz değildir. Bunun delili de Târik b. Şihab hadi­si yanında: “Cuma namazı her bâîig olana farzdır” hadisidir. Teklifte ehliyetin akıl ve buluğ olduğu hususunda ihtilaf söz ko­nusu değildir.

6- Mukim Olmak:

Cumhur-u fukahaya göre bir mükellefe Cuma namazının farz olabilmesi için bir yerde ikamet halinde olması şarttır. Bu münasebetle yolculuk halinde bulunan kimseye Cuma namazı farz değildir. Cumhur-u fukahanın bu husustaki delilleri, Cabir b. Abdillah (r.a)’ın Resulü Hah (s.a.v)’den rivayet ettiği şu hadisdir: “Allah’a ve âhiıet gününe inanan kimseye Cuma gününde Cuma namazı farzdır. Ancak hasta, yolcu, kadın, çocuk ve köle bundan müstesnadır.

Cuma namazı bütün müslümanlara farzdır yalnız kadınlara farz değildir kölelere farz değildir gelemeyecek kadar hasta olanlara farz değildir sefere çıkan yolculara farz değildir

Bu saydığım kişiler cuma namazından muaf tutulmuşlardır

Cuma namazı şafii mezhebine göre nasıl kılınır