HANBELİ MEZHEBİNDE CUMA VE CEMAATİ TERK ETMEYİ MUBAH KILAN ÖZÜRLER

Şu deliller Cuma’ya ve cemaate gitmemeye mazeret kabul edilir:

1- Hasta olmak: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, hastalandığı zaman mescide gelememiş ve şöyle buyurmuştur: “Ebu Bekir’e söy leyin, insanlara namaz kıldırsın.”

Ibn Mesud radiyallahu anh şöyle diyor: “Biz biliriz ki cemaatten, ni fakı açıkça belli olan münafıklar veya hastaların dışında kimse geri kalamaz. ”

2- Hasta olmaktan korkan kişi. Şüphesiz hasta olan kişi gibi kabul edilmektedir.

3- Büyük ve küçük abdesti zorlayan kişi. Bunun delili, merfu olarak rivayet edilen Aişe hadisidir: “Yemek hazır olunca ve küçük veya büyük abdest sıkıştırınca namaz yoktur.”

4- Kayıp bir şeyi olup da dönmesini ümit eden veya malının zayi olacağını, kaybolacağını düşünen, kendisine bir zarar bu laşacağını bilen ya da elinde, kiraladığı -bostan gibi bir malin zarar görmesinden korkan kişiler. Bunlar da Cuma ve cemaate gelmeyebilirler.

Korku üç çeşittir:

a) Mali hakkında sultandan veya hırsızdan korkmak ya da ekmek veya yemek pişirme vb. konularda başından ayrıldığı vakit onun zarar göreceğinden endişe etmek.

b) Hayatı hakkında düşman, sel veya yırtıcı hayvandan korkmak.

c) Ailesi ve evlatları hakkında tüm bu söylenenlerden dolayı korkmak

Bütün bu durumlar, cemaat ve Cuma hakkında mazeret sayılır. Yine arkadaşı veya bir yakınını kaybetmekten korkması halinde de mazeretli sayılır. “İbn Ömer’e Said b. Zeyd b. Amr b. Nüfeyl’in Cuma günü hastalandığı haber verildi. Onunla mesgulken güneş yükselip Cuma yaklaştı da cumaya gitmedi.”

5- İnsana eziyet ve sıkıntı veren yağmur, çamur, kar, dolu, soğuk rüzgar ve karanlık gece gibi durumlar. Delili, İbn Ömer’in rivayet ettiği şu hadistir: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yolculukta, soğuk gecelerde ve yağmurlu gecelerde, müezzine, namaz için ezan okumasını, ardından da ‘namazlarınızı bulunduğunuz yerde kılın! diye nida etmesini emrederdi.”

Buhari ve Müslim’de İbn Abbas’tan rivayet edildiğine göre “Yağmurlu gece,” Müslim’in rivayetinde ise “Cuma günü” ziyadesi bulunmaktadır.

6- İmamın namazları çok fazla uzatması. “Şüphesiz bir adam Muaz’ın arkasında namaz kılarken Muaz namazları uzattığı için tek başına namazını tamamladı. Bu durum haber verildiği zaman Pey gamber sallallahu aleyhi ve sellem ona bir şey demedi. ”

Ebu Mesud el-Ensari’den rivayet edildiğine göre, o şöyle de miştir: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e bir adam geldi ve şöyle dedi: ‘Ben falanın namazları uzatması sebebiyle sabah namazına gelmiyorum…

Namaz esnasında bazı mazeretler ortaya çıktığı zaman kalan kıs- mi mümkün olduğu kadar hızlı şekilde tamamlamak veya namazdan ayrılmak gerekir.

Kaynak Hanbeli mezhebi fıkhı

Hanefi mezhebine göre namaz nasıl kılınır?

Cuma hutbesinin rükünleri, şartları, sünnetleri ve mekruhları