Paylaş
Dat (ض) harfinin mahreci
Question
Peygamberimiz dat harfini nasıl okurdu
Kur’an öğrenmek için gittiğim hoca ض harfinin mahrecinin kesici dişlerin bitişi yani damağa yakın olan yer olduğunu söyledi. Böyle yapınca tok ve kalın bir da sesi çıkıyor. İnternette ise ض harfinin mahrecinin azı dişleri olduğunu ve d ile z arası tok bir ses çıkması gerektiği söyleniyor. Aylardır, internette yazan mahrecten çıkarmayı deniyorum ama bir türlü ilerleme kaydedemedim. İlahiyatta okuyorum bu yüzden bu harfi doğru bir şekilde çıkarmalıyım. Hangi mahreci tercih etmeliyim?
Not: En kolay dat harfi hz Ali ve hz Ömerin okuduğu gibidir
Dat harfi çıkarma sorununu sadece biz türkler yaşıyoruz maalesef.
İki türlü çıkar doğru ama zor olanı öğretelim derken iş çığırından çıkıyor ve ZI olarak çıkarıyorlar maalesef.
İlahiyat okuduğunuza göre size dat harfi ile ilgili bir video önereceğim
Kıraat ilminin dünyadaki en tanınmış hocasından dinleyiniz
“Dâd” “ض” Harfinin Mahreci
Bir mahrece dayanarak çıkan sese harf 33, harfin çıktığı yere de mahreç
denir.34 Kıraat ve tecvid kitaplarında “dâd” “ض” harfinin mahreci ile ilgili
üç görüş ileri sürülmüştür:
(a) Zeyâlî halkı: Bunlar, “dâd” “ض” harfini “lâm-ı mufahhama” şeklinde okurlar. Bu şekilde okumalarının sebebi “lâm” harfinin “dâd” “ض”
ile mahrecinin ortak olmasındandır. Çünkü “dâd” “ض” (aksa’l-hafe) dilin
en kenarı ile “lâm” ise (edna’l-hafe) alt kenardan çıkarılır. Lâm’ın mahreci,
dilin iki kenarı ile birlikte dil ucuna varıncaya kadar olan üst damaktır.
“Dâd” “ض” harfinde istitâle (sesin mahreçte akıp gitmesi) sıfatı vardır,
mahreci uzundur ve “lâm” harfine kadar ses uzar. Bundan dolayı lâm’ın
mahrecine benzetilmiştir.
(b) Şam ve Irak halkı: Bunlar “dâd” “ض” harfini, “zâ” “ ظ ” şeklinde
çıkarırlar.
(c) Mısır ve Mağribliler: Bunlar da “dâd” “ض” harfini, “dâl” “د” veya
“tâ” “ط”nın mahrecine yakın telaffuz ederler.
“Dâd” “ض” harfi; İsti’lâ, istitâle, ıtbâk, nefh ve cehr sıfatlarından dolayı
okunuşu en zor harftir. Mahreç, harfin terazisidir. İbni Hâcib’e (ö.
636/1246) göre “dâd” “ض” harfi, dilin kenarı ve sonrasında gelen azı dişleridir. Fahreddîn el-Câberdî’ye (ö. h.746) göre, “dâd” “ض” harfi, dilin her
hangi bir kenarı ve sonrasında gelen sağda veya solda olan dişlerdir.36
Halil b. Ahmed el-Ferâhidî (ö. 175/791), “dilin ilk kenarı ve sonrasında gelen dişler dâd “ض” harfi içindir”
37 demiştir.
Buna göre dâd “ض” harfinin mahreci, dilin sol veya sağ veyahut her
iki tarafı ile edrâs denilen üst azı dişlerinden çıkar. Ebû İshak eş-Şatibî (ö.
790/1388) de dilin kenarı ve köküdür demiştir. Hz. Ömer’in her iki taraftan çıkardığı rivâyet edilmiştir.
Answers ( 3 )
Dat harfinde mahreç sıkıntısı
Hocam dat harfini ben keskin diş ile köpek dişi arasında çıkartıyordum. İnternette azı diş yazıyor. Ama azı dişin neresinden nasıl çıkarılacağını bilmiyorum. Bir sürü şekil denedim ama sessiz okuduğum için doğru mudur bilmiyorum. Şu anki namazlarım geçerli midir? Namazlarıma eski halinde devam edebilir miyim?
Dat “ض” harfinin mahreci, dilin sol veya sağ veyahut her iki tarafı ile edrâs denilen üst azı dişlerinden çıkar. Dat harfini çıkaracağım diye ظ (za) harfi çıkarmak harf hatasına girmektedir.
neden turkler dat harfini farkli okuyor
araplar dat harfini dat seklinde okuyor ama turkiyede za ile da arasi bir sesle öğretiyorlar .bu araplarin dili onlar gibi okumamiz gerekirken neden biz farkli okuyoruz
Ne yazık ki özellikle bizim bölgemizde yaşayan insanlar Kur’an-ı Kerim okumayı öğrenirken ve Kur’an-ı Kerim okurken Latin harflerle okumayı ve öğrenmeyi adet edinmişlerdir. Dad (ض) harfinin mahreci ne (د) harfi gibi dili ön dişlerin arkasına değdirerek çıkar ne de ظ (Za) harfi gibi çıkar. Dilin azı dişlere değmesi sonucu ض (dad) harfi çıkmaktadır. Bu, bu şekilde Latince za şeklinde yazıldığı için o şekilde okunmaktadır.
dat harfini yanlis okumak manayi bozarmi
kuran kursuna gidiyorum ve çoğu kisinin dat harfini zi sesiyle okudugunu gördüm kuran kursu hocasida bunun kalin za oldugunu söyledi ve oda za gibi okuyor. ben önceden dat harfini okuyamadigim ici da seklinde okuyordum simdi za gibi okutuyor hoca za ya yakin okumak daha dogru diyor onceki hocalar da çıkarmayan da ya yakin okusun diyordu
Bir Kur’an kursu öğretmeninin ض (Dad) harfini Za gibi okuyun diyeceğini tahmin edemiyorum. Eğer bu şekilde demiş ise yanlış demiştir. Dad harfinin mahreci yukarıda detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Kişi dad harfini mahrecinden çıkartmak için çabalar. Fakat olmuyor veya başka harfler çıkıyor ise öğrenene kadar ön dişlerin kökünden çıkartır dad harfini.
Dad (ض) harfinin mahreci yukarıda çok güzel bir şekilde anlatılmıştır. Dad harfini çıkarmak konusunda zorluk biz Türklerde bulunmaktadır sadece. Dad harfi çıkaracağım diye ya farklı harfler çıkartıyoruz veya ağzı şekilden şekile getirip yine çok farklı harfler çıkmaktadır.