Deizim Nedir kısaca bilgi

Deizm nedir ve özellikleri

Deizim, “her türlü vahiyi, ilhamı ve dolayısıyla vahyin bildirdiği Allah’ı, dini, takdiri inkar ederek sadece akıl ile idrak edilen bir Allah’ın varlığını kabul eden ve teşbihi (insana benzetmeyi) teslisi (üçlü tanrı anlayışını) reddeden felsefi okul” olarak tarif edilmektedir.

Deizim, Avrupa’da hıristiyanlığın hakim olduğu bir çevrede kiliseye karşı tepki olarak ortaya çıkmış Felsefi bir düşüncedir.
Bu nedenle Peygamberlere ve kutsal kitaplara yönelttikleri eleştiriler de kilisenin tavrından bağımsız değildir. Buna ilave olarak tek tip bir deizm’den bahsedebilmekte mümkün görünmemektedir. Kainat en mükemmel şekilde yaratan ancak Kainatla bağlantısı olmayan bir tanrıyı kabul eden deistler olduğu gibi; tanrının Evren ile ilgilendiğine inanmakla birlikte ahlaki alanla tanrının ilgilenmediğine inananlar da bulunmaktadır. Tanrının ahlaki sıfatlarını da kabul eden ancak bunların Tanrı ile insan arasında bir işlevselliğinin bulunmadığına inanan deistler vardır. Bazı dersler ise dini hakikatleri kabul etmekle birlikte bunların “aklın süzgecinden geçirilmesi” gerektiği kanaatindedirler.

Deizmde tabii din anlayışı fikri savunulur. Deizm kurumsal dinleri insanları iman tartışmaları üzerinden parçaladıkları ve akıl gibi insanı insan yapan yetilerini atıl hale getirdikleri iddiasıyla eleştirmektedir. Deizmde akla daha çok vurgu yapılmakta Ödül ve ceza anlayışı eleştirilmektedir.

Akıl ve vicdanın insan hayatındaki rolü elbette çok önemlidir. Ancak deizmde her ikisine de hak ettiğinden daha fazla değer verildiğini görmekteyiz. İnsanın bir de kişisel arzu ve isteklerinden oluşan yönü vardır. Dolayısıyla arzuların tatmin edilmesi için vicdanın bastırıldığını, aklın da bu durumu meşrulaştırıcı bir fonksiyon üstlenebildiğini sosyal hayatta çokça görmekteyiz.

Yaratan ama yarattıklarına müdahale etmeyen bir tanrı düşüncesi, onun hikmet, adalet, merhamet gibi sıfatlarının da yok sayılması anlamına gelmektedir. Tanrının Peygamberler ve kitaplar yoluyla yaptığı rehberliğin reddedilmesi insanları büyük bir nimetten mahrum etmektedir. İnsan aklı mükemmel değildir, hata yapabilir ve yanılabilir. Ancak her şeyi bilen ve gören Allah’ın hata yapması mümkün değildir. Bu nedenle, insanın aklından ziyade Allah’a teslim olması, kendisini güvende hissetmesini sağlar. Diğer taraftan deizm, “insan hayatının anlamı ve amacı nedir?” sorusuna cevap vermekten ve insan için büyük idealler ortaya koymaktan acizdir. Deizm, ahiret inancını reddederek insan hayatını sadece Dünya ile sınırlandığı için insanın ufkunu da daraltır.

Biz Müslümanlar, alemleri mükemmel şekilde yaratan ve her an yaratmaya devam eden tek ve bir olan Allah’a iman ederiz. Hikmet sahibi olan yüce Rabbimiz bizi dünyaya bir amaç için göndermiş ve bu amacı da Peygamberleri ve Kutsal kitapları yoluyla bize bildirmiştir.

Peygamberlerini en güvenilir insanlar arasından seçmiş ve onlar vasıtasıyla bu dünyada nasıl yaşarsak hayatımızın amacını gerçekleştireceğimizi bizlere öğretmiştir. Peygamberlerin hayatları incelendiğinde onların Allah’ın birliğine inanmaya ve bu inancın gerektirdiği şekilde erdemli yaşamaya çağırdıklarını görürüz. Aynı zamanda Peygamberlerin hepsi tebliğ ettikleri hakikatlerin de ilk uygulayıcısıdırlar. Bu nedenle Biz Müslümanların peygamberlere güvenmek için pek çok gerekçemiz vardır. Deizm felsefesinin kabul ettiği bilgi kaynakları ise peygamberlerin Ve kutsal kitapların güvenilir olmadığını ispat etmek için yetersiz kalmaktadır.

BENZER KONULAR:

• Deizm nedir? Deizm dini özellikleri
• Deizmi çürüten deliller
• Deizm nedir? Diyanet
• İslam’ı anlamak
• Siyasi düşünce, tarih boyunca insanların dinî inançlarını nasıl etkilemiştir?
• Tümünü görüntüle.

Deizmi çürüten deliller

Çeşitli Tanrı Düşünceleri ve Dinler