Tevazu nedir ne anlama gelir? İslamda Tevazu

Tevâzu insani yükseltir

Tevazu; alçak gönüllü olmak, kendi hatasını fark etmek, nefsine haddinden fazla değer vermemek, gurur ve kibirden uzak bir hayat tarzını yaşamaktır. Böylece Allah’ın takdir ettiğini gönül hoşluğu ile kabul edip “lütfun da hoş, kahrın da hoş” diyerek O’na teslim olmaktır.

Tevâzu, şerefle yükselmenin merdiveni ve mü’minin en yüksek olgunluk derecesidir. Mütevazi olmak insanı yüceltirken, kibir ise derece derece alçaltır. Peygamber Efendimiz (S.A.V) konu ile ilgili olarak şöyle buyuruyorlar: “Kim Allah Teâla hazretlerinin rızası için bir derece izhar eder (alçak gönüllü) olursa, Allah, onu bu sebeple, bir derece yükseltir. Kim de Allah’a bir derece kibirde bulunursa, Allah da onu bu sebeple bir derece alçaltır, böylece onu esfele-i safiline (aşağıların aşağısına) atar.” (1) Nitekim Yüce Allah da; mütevazı insanların davranışlarını açıklarken; “Rahman’ın kulları, yeryüzünde vakar ve tevazu ile yürüyen kimselerdir.” (2) buyurmuştur. Allah Teâla hazretleri, insanoğlunu müstesna bir varlık olarak yaratmış, ona kendi halifeliğini ve emaneti vermiştir. İnsan akıl ve irade sahibidir,diğer varlıklar üzerinde tasarruf yetkisi vardır.Bu imtiyaz onu diğer mahlukata karşı kibre değil, Cenab-ı Hakka karşı şükür ve hamde sevk etmelidir.

Kendini beğenme ve kibir, bir nevi hastalık belirtisidir. Bu ya aşağılık duygusu denilen bir saplantının değişik bir biçimde tezahürü, yahut da cehaletin, aldanmanın bir sonucudur. Bazen İnsan, elinde bulunan değerlerin, her şeyi halledeceği veya her güçlüğü yeneceği hususunda yanlış bir düşünceye kapılabilir. Halbuki zaman gençliği, gücü ve kuvveti alıp götürür. Mevki, masa zaten emanettir. Ölüm ise insanı malından mülkünden ve servetinden ayırır. İnsan ebedi yolculuğa,ancak bir kefenle çıkar. Kibir ve gurur; kabalığın, hamlığın, yetişmemişliğin, hayalperestliğin bir tezahürü, tevazu ise; insanlığın efendiliğin ve gerçekçiliğin alameti, olgunluğun meyvesidir.

Kibirli insan kendini büyük görse de Allah’ın ve bütün insanların yanında küçüktür. Çünkü büyüklük, izzet, azamet ve üstünlük sadece Allah’a aittir. Hiç bir şeye gücü yetmeyen, her şeyini Allah’a borçlu olan biçare insanın, büyüklenmek ne haddine! Kibir hususunda Kur’an’ı Kerimde şöyle buyurulmaktadır. “Allah büyüklük taslayanları sevmez.”(3) “Yeryüzünde büyüklük taslayarak yürüme. Sen ne yeri yarabilir, ne de dağlarla boy ölçüşebilirsin.” (4)

Her konuda yolumuzu aydınlatan Peygamber Efendimiz tevazu hususunda da örnek alacağimiz en büyük rehberdir. Birgün Ashâb-ı Kirâm’dan Abdullah b. Yusr Yarete, Peygamberimizin (S.A.V) in huzuruna girince titremeye başlamıştı. Bunu gören Peygamberimiz (sav) o kişiye şöyle dedi: “Arkadaş, titreme! Ben kral değilim, Kureyş’den kuru ekmek yiyen bir kadının oğluyum.”(5)

Şanlı tarihimiz tevazu örnekleriyle doludur. Valiliği döneminde Ebu Hureyrenin sırtında odun taşıması, Ebu Zer’in Hz. Bilale söylediği bir sözden dolayı pişmanlık duyup, başını Hz. Bilal’in ayağının altına uzatması, hutbelerden “Sahibu’l Harameyni’ş-Şerifeyn”(iki Harem-i Şerifin Sahibi) ibaresini sildirip, yerine Hadimul-Harameyni’ş-Şerifeyn” (iki Harem-i Şerifin hizmetkarı) cümlesini tüm samimetiyle yazdıran Yavuz Sultan Selim bu konuda verilebilecek örneklerden sadece bir kaçıdır. Atalarımız “Allah yolunda eğilen başı kılıç kesmez.” demişler. İnsan Allah yolunda ne kadar alçak gönüllü olursa, kıyamette derecesi o kadar yükselir. Tevazu edenin mükafatını Cenabı Hakk verecektir diyor,

Şu mısralarla noktalıyorum:
Kimsenin kalmaz, bu dünyada ünü,
Rütbeyi, Allah verir mahşer günü.
Kim ki yok eylerse, kin ve kibrini,
Cennet eyler, Allah onun kabrini.”(6)

BENZER KONULAR:

• Tevazu nedir nasıl mütevazi olunur?
• iman ve islam nedir kısaca
• İsraf nedir israf türleri nelerdir
• islamda hoşgörü nedir kısaca
• Tevazu Ne Demek? Kısaca
• Tümünü görüntüle.