Paylaş
Dökülen ekmek kırıntıları
Question
Ekmek kırıntısı yere dökmek günah mı
Selâmün aleyküm. Arabada otururken ablam ve kardeşim ekmek yiyorlardı ve keserken de yerken de kırıntılar döküldü. Ekmeği ben taşıdığım için benim üstüme de dökmüş oldular ve mecburen arabadan inerken öyle inmek zorunda kaldım. Sadece olduğu kadarını tutup silkelemeye çalıştım çimene. Arabaya da ayriyeten döktüler. Bunun günahı nedir ? Bana bir günahı var mıdır ?
Ekmek nimettir rastgele bir yere atılmaz çöpe atılmaz insanların basacağı yerleri atılmaz fakat elimizde olmadan bazen kırıntılar dökeriz İnşallah bundan sorumlu değiliz
Günah olan bilerek ekmek gibi nimetleri çöpe atmak yerlere dökmek israf etmektir.
Ve Aleyküm selam! Sorunu dikkatle okudum ve hassasiyetini çok iyi anlıyorum. Ekmek gibi nimetlere saygı göstermek hepimiz için önemli bir mesele. Şimdi bu durumu adım adım inceleyelim ve içini rahatlatacak bir cevap vermeye çalışayım.
1. Ekmek Kırıntılarının Dökülmesi
Ekmek yerken veya keserken kırıntıların dökülmesi, elimizde olmadan gerçekleşen doğal bir durumdur. Ablan ve kardeşin arabada ekmek yerken kırıntılar dökülmüş, senin üstüne de gelmiş ve arabaya da yayılmış. Burada önemli olan, bu dökülmenin bilerek veya nimete saygısızlık amacıyla yapılmamış olması. Senin anlattığından anladığım kadarıyla, bu tamamen istem dışı bir olay.
2. Günah Meselesi
İslam’da günah, genellikle kasıtlı bir şekilde Allah’ın emirlerine aykırı davranmakla ilişkilidir. Ekmek gibi bir nimeti bilerek çöpe atmak, israf etmek veya hor görmek günah sayılabilir, çünkü bu, nimete nankörlük anlamına gelir. Ancak senin durumunda:
- Kırıntılar senin kontrolünde olmayan bir şekilde dökülmüş.
- Sen ekmeği taşırken üzerine dökülmesi senin iradenle gerçekleşmemiş.
- Arabadan inerken silkelemeye çalışmışsın ve çimene dökmüşsün, yani nimeti insanların basacağı bir yere bırakmamışsın.
Bu şartlar altında, sana veya ailene bir günah yazılmaz, inşallah. Çünkü burada bir kasıt yok, sadece günlük hayatta olabilecek bir kaza var.
3. Senin Sorumluluğun
“Ekmeği ben taşıdığım için benim üstüme döküldü” diyorsun ve bu seni rahatsız etmiş. Ama şunu unutma: Sen ekmeği taşıyarak güzel bir iş yapmışsın, ailene yardımcı olmuşsun. Üzerine kırıntıların dökülmesi senin suçun değil, tamamen başkalarının hareketlerinden kaynaklanmış. Silkelemeye çalışıp çimene dökmekle de elinden geleni yapmışsın. Daha fazlasını yapman mümkün değilse, bu konuda sorumlu tutulmazsın.
4. Arabadaki Kırıntılar
Arabaya dökülen kırıntılar için de benzer bir durum geçerli. Eğer bu kırıntılar çok küçükse ve toplanması pratik değilse, sonradan süpürülüp temizlenebilir. İslam’da temizlik önemli olduğu için, arabayı temizlerken bu kırıntıları toplamak yeterli olur. Eğer kırıntılar büyük ve toplanabilir durumdaysa, onları alıp hayvanlara vermek daha güzel bir davranış olabilir. Ama bu bir zorunluluk değil, sadece faziletli bir seçenek.
5. Niyet ve Hassasiyet
“Ekmek nimettir, rastgele bir yere atılmaz” diyerek zaten ne kadar duyarlı olduğunu gösteriyorsun. Bu hassasiyetin çok kıymetli. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) yere düşen bir lokmayı alıp temizledikten sonra yemeyi teşvik etmiştir, ama bu, her durumda yapılabilecek bir şey değildir. Elimızde olmadan kırıntı döküldüğünde, bundan sorumlu olmadığımızı da unutmamak lazım. Senin de dediğin gibi, günah olan bilerek israf etmek veya nimeti hor görmektir. Senin durumunda böyle bir niyet olmadığı için endişelenmene gerek yok.
Sonuç
- Günah var mı? Hayır, inşallah bir günah yoktur. Ne senin ne de ablanla kardeşinin kasıtlı bir yanlışı yok. Kırıntılar istem dışı dökülmüş ve sen elinden geldiğince dikkat etmişsin.
- Bana günah var mı? Sana bir günah yoktur, çünkü senin kontrolünde olmayan bir durum yaşanmış. Üstüne dökülen kırıntıları silkelemeye çalışman bile iyi niyetini gösteriyor.
- Ne yapabilirsin? Eğer hala vicdanın rahatsızsa, “Allah’ım, bilmeden bir hata yaptıysam affet” diye dua edebilirsin. Ayrıca, ileride benzer durumlarda kırıntıları toplayıp kuşlara vermek gibi bir alışkanlık geliştirebilirsin, bu seni daha da rahatlatır.
İçini ferah tut, sen zaten nimete değer veren birisin ve bu olayda bir kasıt yok. Başka bir sorunun olursa her zaman yazabilirsin! Allah niyetini kabul etsin.
BENZER KONULAR:
Answers ( 12 )
Tuvalete çocuğumun kustuğu ekmek parçası düşmesi
Küçük çocuğum hasta oldu ve kusmaya başladı bende temizlerken yanlışlıkla klozete kustuğu ekmek parçası düşmüş o anlık bilip bilmeden sifonu çektim sonra içime dert oldu çok vicdan azabı çekiyorum keşke o an bi eldivenle alıp çöpe atsaydım. Bunun günahı var mıdır öğrenmek istiyorum
İslam’da dökülen ekmek kırıntılarına özel bir önem atfedilmez. Bununla birlikte, İslam, israfın önlenmesini, gıda ve kaynakların değerlendirilmesini ve ihtiyaç sahiplerine yardım etmeyi teşvik eder.
Dökülen ekmek kırıntıları gibi gıda artıkları veya israf edilen yiyecekler, genel olarak temizlikle ilgili hususlara girer. İslam’da temizlik, hem bedensel hem de çevresel hijyen olarak önemli bir değerdir.
Ekmek kırıntıları veya diğer yiyecek artıkları döküldüğünde, Müslümanlar genellikle bunları toplamak, temizlemek ve çevreyi düzenli tutmak için çaba sarf ederler. İsraf etmek yerine, ekmek kırıntıları veya diğer yiyecek artıkları tekrar kullanılabilir veya uygun şekilde imha edilebilir.
Bu nedenle, İslam, dökülen ekmek kırıntıları veya yiyecek artıklarıyla ilgili olarak genel hijyen ve israfın önlenmesi ilkelerini teşvik eder. İhtiyaç sahipleri için yardım etme, paylaşma ve israfı önleme konuları İslam’da önemli değerlerdir.
Rabbim çocuğunuza şifalar nasip etsin. Geçmiş olsun.
Kusma sonucu ağızdan çıkan yemeklerden sorumlu değildir insan. Çünkü kişi bu durumda bilerek ağzındaki ekmeği tuvalete atmamıştır. Veya sizler kasıtlı bir şekilde ekmeği tuvalete dökmemişsiniz. Bu durumda sakıncalı bir şey yoktur.
Kuruyemişcide çalıyorum reyona dolum yaparken ve temizlik esnadında kuruyemişleri çöpe atıyoruz dikkat ederek yapıyorum iş yerinde hızlı olmam gerekiyor yere düşüryor çö oluyor günahı var mı
İslam’da malın ve nimetlerin israf edilmesi genel olarak uygun görülmez ve bu tür durumlarda kişinin elinden geldiğince dikkatli olması tavsiye edilir. Ancak çalıştığınız ortamda işlerinizin hızlı ilerlemesi gerektiği ve hijyen kuralları nedeniyle yere düşen kuruyemişlerin çöpe atılması zorunluysa, bu durum belirli şartlar altında değerlendirilmelidir.
1. İsraf ve Dikkat
İsrafın Haramlığı: Allah Kur’an-ı Kerim’de israfı yasaklamıştır:
“Yiyiniz, içiniz; fakat israf etmeyiniz. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.”
(Araf Suresi, 7/31)
Bu ayetten, nimetlerin değerinin bilinmesi gerektiği ve gereksiz yere israf edilmemesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Çalışma esnasında yere düşen ürünlerin israf olmaması için elinizden geldiğince dikkat etmeniz önemlidir. Ancak insanlık hâliyle farkında olmadan yapılan küçük hatalar veya zorunlu durumlar bağışlanabilir.
2. Çalışma Ortamı ve Hijyen
Eğer iş yerinin hijyen standartları gereği yere düşen ürünlerin tekrar kullanılması yasaksa ve bu durum iş güvenliği ya da halk sağlığı açısından zorunlu bir kuralsa, bu bir mazeret sayılabilir. Çünkü İslam’da temizliğe ve sağlığa zarar verecek durumlar da sakıncalı görülür.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.), nimetlerin kıymetini bilmeyi tavsiye etmiştir. Ancak bu tür kuralların olduğu bir ortamda işverenin sorumluluklarına uymanız gerektiği için niyetinizde bir kasıt olmadığı müddetçe büyük bir günah oluşmaz.
3. Niyet ve Tedbir
İslam’da niyet, amellerin değerinde büyük bir öneme sahiptir. Peygamber Efendimiz şöyle buyurur:
“Ameller niyetlere göredir.”
(Buhari, Bedü’l-Vahy, 1; Müslim, İmare, 155)
Yaptığınız işte niyetiniz, ürünleri bilinçli olarak israf etmek değil, işinizi doğru şekilde yapmaktır. Bu nedenle yere düşen ürünlerin atılması kasıtlı bir israf değilse bu durum mazur görülebilir.
Ancak dikkat ederek daha az israf olması için elinizden geleni yapmak da önemli bir davranıştır.
Özetle:
Yere düşen ürünlerin çöpe atılmasını engellemek için elinizden geleni yapmaya çalışmalısınız.
Eğer hijyen kuralları gereği bu zorunluysa, niyetinizde kasıtlı bir israf olmadığı müddetçe büyük bir günah oluşmaz.
Ancak bu tür durumlarda hem dini hassasiyetleri hem de iş yerindeki kuralları göz önünde bulundurmak en uygun davranıştır.
Allah niyetlerinizi ve çabalarınızı en iyi şekilde bilir ve değerlendirir.
Yere düşen ekmek kırıntılarını, yemeği toplamamak günah mı? Yerde çok oluyor bazen ekmek kırıntıları hepsini toplayamıyorum. Ailem de izin vermiyor. Amcamlardayım. Annem yapma diyor toplarız . (Elektrikli süpürge ile) Günde bir defa elektrikli süpürge kullanıyorlar çoğu zaman. Ben toplamamalımıyım? Yalnız bu evde değil diğer yerlerde de yere dökülen ekmek kırıntılarını, yemeği toplamamak, toplanmasını beklemek caiz mi ? ( Bu gün toplamasak bu gün değil yarın elektrikli süpürge kullanma ihtimali olduğunu düşünerek)
İslam dininde nimetlere saygı göstermek, israfı önlemek ve nimetlerin zayi olmamasına dikkat etmek önemli bir ahlaki prensiptir. Bu durum yere düşen ekmek kırıntıları ve yemek artıkları için de geçerlidir. Yine de burada dikkat edilmesi gereken bazı detaylar bulunmaktadır:
1. Yere Düşen Nimetlere Saygı
Hadis-i şeriflerde, yere düşen nimetleri israf etmemek ve mümkünse toplayıp değerlendirmek tavsiye edilmiştir:
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurur:
“Yemekten bir şey düşürürseniz onu temizleyip yiyin ve şeytana bırakmayın.” (Müslim, Eşribe, 133).
Bu hadis, nimetlere karşı saygılı olmayı ve israfı önlemeyi teşvik eder.
2. Fiili Uygulamada Esneklik
Yere düşen ekmek kırıntıları veya yemek parçalarını toplamak güzel bir davranıştır. Ancak bulunduğunuz ortamda bu davranışınız, ailenizin veya ev sahiplerinin rahatsız olmasına neden oluyorsa, fiilen toplamayı sonraya bırakmak ya da onların yöntemine (örneğin elektrik süpürgesi ile toplamak) uymak daha uygun olabilir. Bu durumda:
Önemli olan niyetinizin israf etmemek ve nimetlere saygı göstermek olmasıdır.
Eğer kırıntılar yerde kalıyorsa ve süpürgeyle temizleneceği belirtilmişse, hemen elle toplamamanız bir sakınca oluşturmaz. Çünkü niyetiniz nimetlerin zayi olmaması ve israfın önlenmesidir.
3. Sorumluluk ve Şartlar
Yere düşen kırıntıları toplamak imkânınız dahilinde değilse, bu sizin günaha girmenize neden olmaz. Özellikle:
Ev sahibi ya da aile bireylerinin tavrı: Aileniz kırıntıları toplamak yerine süpürgeyle temizleme alışkanlığındaysa, bunu beklemek caizdir. Onların düzenine uygun hareket etmek uyumlu bir tavırdır.
Toplamanın mümkün olmadığı durumlar: Kırıntıların tamamen toplanması zor olabilir ya da bu size baskı oluşturuyorsa, Allah kişiyi gücünün yetmediğinden sorumlu tutmaz (Bakara, 2/286).
4. Erteleme Durumu
Kırıntıların temizlenmesi erteleniyorsa (örneğin süpürgeyle yarın toplanacaksa), bu da caizdir. Çünkü burada niyet önemlidir:
Eğer o kırıntılar bilerek uzun süre ihmal edilmiyor ve temizlenmesi planlanıyorsa, bu davranış israf kapsamına girmez.
5. Niyet ve İhtiyat
Her durumda, niyetiniz nimetlere saygıyı gözetmek olmalıdır. Ailenizin ya da ev sahiplerinin düzenine uyum sağlarken, aynı zamanda bu durumu nazik bir şekilde konuşabilir ve alternatif çözümler sunabilirsiniz (örneğin, yemek yerken daha dikkatli olunması veya yere düşen kırıntıların hemen bir bezle silinmesi gibi).
Sonuç
Bulunduğunuz ortamın düzenine ve ailenizin tutumuna uygun hareket edin.
Kırıntıları hemen toplamak yerine süpürgeyle temizlenmesini beklemek caizdir.
Niyetiniz nimetleri korumak ve israfı önlemek olduğunda, bu sorumluluğu yerine getirmiş sayılırsınız.
Meyve , sebze, yemekleri yere koymak caiz mi? Meyve ve sebzeleri yemekleri buzdolabının en aşağı gözüne koymak , yerden olan raflara koymak, yumurtanı kolide yere koymak, poşetde, kabda meyveleri,içecekleri,sebzeleri yemekleri yere koymak caiz mi ?
İslam’da yiyecek ve içeceklerle ilgili tutum, onların nimet olarak görülmesi ve saygıyla muamele edilmesi normal yöndedir. Sorularınıza yanıt verirken bu temel anlayışlar üzerinden değerlendirme yapın.
1. Yere Koyma Konusu
Yiyecek, içecek ve diğer nimetleri yere koymak konusunda, doğrudan haram ya da mekruh olduğunu belirten bir ayet ya da hadis yok. Ancak şu hususlara dikkat edilmesi önemlidir:
Temizlik: İslam’da temizliğin esasıdır. Eğer yiyecekler temiz bir yüzeyde muhafaza ediliyorsa, yerdeki arızalar değildir. Ancak kirli bir zemin oluşumu, lekelenme riskinin taşınması için hoş görülmez.
Saygı: Yiyecek ve içeceklere saygı göstermek gerekir. Bu saygının bir parçası olarak, hiçbir yerde daha yüksek ve düzenli olarak saklanması teşvik edilebilir. Bununla birlikte, bu bir durumda değildir, daha çok adaba uygun bir davranıştır.
2. Buzdolabının Alt Rafları
Buzdolabının alt raflarına yiyecek, sebze ve meyve koymak, onları temiz ve uygun bir şekilde muhafaza etmek anlamına gelir. Bu, herhangi bir dini zayiat içermez. Çünkü buzdolabı zaten temiz bir muhafaza alanıdır.
3. Poşet veya Kap İçinde Yere Koymak
Yiyeceklerin poşette veya kap içinde yerde koyulaşması da dini açıdan bir olumsuzluk taşımaz. Ancak burada yine temizlik ve düzen kurallarına dikkat edilmelidir. Eğer zemin temizse ve yiyecek muhafaza içinde bulunuyorsa, bu durum caizdir.
4. Yumurtayı Kolide Yere Koymak
Yumurtaların kolide olduğu yere konması da aynı şekilde kullanılır. Eğer zemin temizse ve yumurtalar kirlenmiyorsa, bu bir eksiklik oluşmaz.
Deliller ve İlgili Görüşler
Nimetlere Saygı: Peygamber Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur:
“Nimetlere saygısızlık yapmayın; zira nimetlerden sorguya çekileceksiniz.” (Tirmizî, Kıyamet, 19)
Bu hadislerin, yiyecek ve içeceklerin bol olmasını vurgular, ancak yere koymayı yasaklamaz. Saygısızlığın anlamı gelmediği sürece muhafaza edilmesinde kusur yoktur.
Temizlik: “Allah temizdir, Temizlik sever.” (Müslim, İman, 147)
Temizlikle ilgili bu ilke, yiyeceklerin temiz saklanmasını teşvik eder.
Özet:
Yiyecek, içecek, meyve ve sebzeler temiz bir zemin üzerinde veya uygun bir muhafaza içinde yere göre dini açıdan caizdir. Ancak temizlik ve nimetlere saygı hususlarına dikkat edilmelidir. Bu türdeki asıl ölçüler, değişikliklerin temiz ve uygun şekilde muhafaza edilmesidir.
Yere düşen ekmek kırıntılarını kendimiz toplamazsak süpürge ile toplanmasını beklemek caiz mi? Bazen yoruluyorum toplamakta zorlanıyorum. Yani bazen tembellikden dolayı ve başka nedenlerden dolayı toplamamak süpürge ile temizlenmesini beklemek caiz midir?
Yere düşen ekmek kırıntılarını kendimiz süpürge ile toplanmasını beklemek caizdir, fakat üzerine basmayınız.
Ekmek kırıntıları ve yemekleri çöpe atmak caiz mi ? Yere düşüyor ( ev içerisinde) götürdükten sonra bulaşık yıkanan yerin içerisine, daha sonra oradan da çöpe atılıyor. Götürdükden sonra çöpe atıldığı da oluyor. Annemin hayvanlara vereceğini düşünmüyorun. Süpürge ile süpürüldükten sonra çöpe gidiyor. Böyle yapmak caiz mi?
Bu konuda hassasiyet gösterdiğin için teşekkür ederim, çünkü bu tür sorular hem dini hem de vicdani açıdan birçok insanı düşündürebilir. İslam’da nimetlere saygı göstermek ve israf etmemek önemli bir prensiptir. Sorunu adım adım ele alarak açıklayayım:
1. Ekmek Kırıntıları ve Yemek Artıklarını Çöpe Atmak
İslam’da yiyeceklerin çöpe atılması konusunda temel kural, israfın haram olmasıdır (Araf Suresi, 31: “Yiyin, için, fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez”). Ancak burada “israf” kavramı, yenebilecek durumda olan bir şeyi bilerek ziyan etmek anlamında kullanılır. Eğer ekmek kırıntıları veya yemek artıkları artık yenmeyecek durumdaysa (örneğin bozulmuş, kirlenmiş veya çok küçük parçalar halinde yere dökülmüşse), bunları çöpe atmak caizdir. Yani, yenilebilir bir şeyi çöpe atmak yerine değerlendirmek tercih edilse de, yenmeyecek hale gelmişse bunda bir sakınca yoktur.
2. Yere Dökülen Kırıntılar
Ev içinde yere dökülen ekmek kırıntılarının süpürülüp çöpe atılması yaygın bir uygulamadır. Burada önemli olan, bu kırıntıların bilinçli bir saygısızlıkla veya nimetin kıymetini hiçe sayarak çöpe atılmamasıdır. Eğer kırıntılar çok küçükse ve toplanıp değerlendirilmesi pratik değilse, süpürülüp çöpe atılmasında dinen bir engel yoktur. Ancak, eğer bu kırıntılar toplanabilir ve mesela kuşlara, sokak hayvanlarına verilebilir durumdaysa, bu daha güzel bir davranış olur. Annenin hayvanlara vereceğini düşünmediğini söylüyorsun; bu durumda, evdeki alışkanlıkları değiştirmek istersen bunu ailene nazikçe önerebilirsin.
3. Bulaşık Yıkama Alanına Götürülüp Çöpe Atılması
Yemek artıkları veya kırıntılar bulaşık yıkama alanına götürülüp oradan çöpe atılıyorsa, bu da pratik bir temizlik yöntemidir. Burada yine niyet önemli: Eğer amaç nimeti hor görmek değil, sadece temizlik yapmaksa, bu caizdir. Ancak, eğer bu artıklardan bir kısmını değerlendirmek mümkünse (örneğin hayvanlara vermek, kompost yapmak gibi), bu daha sevap kazandıran bir davranış olabilir.
4. Caiz mi, Günah mı?
Caiz olan durum: Yenmeyecek hale gelen, kirlenen veya çok küçük parçalar halindeki kırıntıları ve artıkları çöpe atmak doğru değildir.
Daha iyi olan seçenek: Eğer bu kırıntılar veya artıklar değerlendirilebilir durumdaysa (örneğin hayvanlara verilecek kadar temizse), çöpe atmak yerine öyle yapmak daha faziletli olur. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) “Yerdeki bir lokmayı alıp temizleyerek yiyen kimseye günah yazılmaz” gibi hadisleri, nimete saygıyı teşvik eder. Ama bu, her durumda zorunlu bir emir değil, bir tavsiye niteliğindedir.
5. Pratik Öneriler
Kırıntıları Değerlendirmek: Eğer vicdanen rahatsız oluyorsan, süpürmeden önce büyükçe kırıntıları toplayıp bir poşette biriktirebilir, sonra bunları kuşlara veya sokak hayvanlarına verebilirsin.
Aileyle Konuşmak: Annene veya evdekilere, artıkları hayvanlara verme fikrini nazikçe önerebilirsin. Belki bir alışkanlık haline gelebilir.
Niyet ve Dua: Çöpe atmak zorunda kaldığında, “Allah’ım, nimete saygısızlık etmek istemem, bu artıkları başka şekilde değerlendirme imkânım olmadı” diye niyet edebilirsin. Bu, içini rahatlatır.
Sonuç
Ev içinde yere dökülen kırıntıları süpürüp çöpe atmak veya bulaşık alanından çöpe göndermek doğru değildir. Ancak, eğer bu kırıntıları veya artıkları değerlendirme imkânın varsa (hayvanlara vermek gibi), bu daha hayırlı bir davranış olur. Senin bu konudaki hassasiyetin zaten çok güzel bir şey, bu yüzden vicdanını ferah tut. Eğer başka bir detay sormak istersen, her zaman beklerim!