Paylaş
Dört mezhebe göre kurban kesmenin hükmü
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
Dinimizde Kurban kesmenin hükmü ve Delilleri
Mezheplere göre Kurban kesmenin hükmü nedir
Mezheplerin delilleri
Fakihler kurban kesmenin hükmü hakkında farklı görüşlere sahiptir. Acaba kurban kesmek vacip midir, yoksa sünnet midir?
Ebu Hanife ve talebeleri şehirlerde ikamet eden şehir halkı üzerine her sene bir defa kurban kesmek vaciptir. demişlerdir. Tahâvi ve başkaları Ebu Hanife’nin görüşüne göre vacip, Ebu Yusuf ile Muhammed’in görüşlerine göre sünnet-i müekkede olduğunu zikretmişlerdir. (3) Hanefilerin dışında kalanlara göre (4) vacip değil, müekket bir sünnettir.
Gücü yeten kimsenin onu terk etmesi mekruhtur. Maliki’lerce meşhur olan görüşe göre Mina’da olan hacıların dışındakiler hakkındaki hüküm böyledir. Yine onlara göre daha mükemmeli, gücü yeten kimsenin yanında bulunan her kişi için bir kurban kesmesidir. Bir kimse yanında bulunan ve nafakasını sağlaması vacip olan her kişi için kurban kesmek isterse, mezhebin görüşüne göre caizdir. Şafiilere göre kurban kesmek, tek başına olan kimse hakkında ömründe bir defa ayni sünnettir. Eğer ev halkı birden fazla ise sünnet-i kifâyedir. Ev halkından her hangi birisi bunu yerine getirecek olursa, hepsi için yeterli olur.
Kurban kesmenin vacip oluşuna dair Hanefilerin delili Peygamber (a.s.)’in şu buyruğudur: “Kim genişlik ve imkan bulur da kurban kesmezse bizim namazgâhımıza yaklaşmasın.” (1) Hanefiler der ki: Böyle bir tehdit ancak vacibin terki hakkında söz konusudur. Diğer taraftan kurban kesmek, “kurban günü” denilmek suretiyle kurban kesme vaktinin kendisine izafe edildiği Allah’a yaklaştırıcı bir ibadettir. Bunlar kurban kesmenin vacip olduğunu göstermektedir. Çünkü buradaki izafet, ihtisas dolayısıyladır. ihtisas da o günde kurbanın olmasına bağlıdır. Vücup ise, bütün insanlar açısından zahirde öyle bir şeyin varlığına götürür. Cumhur gücü yetenin kurban kesmesinin sünnet olduğuna bir takım hadisleri delil göstermişlerdir: Bu hadislerden birisi Ümmü Scicmc’nin rivayet ettiği şu hadistir: “Resulullah (a.s.) buyurdu ki: Zilhicce’nin hilâlini görüp sizden her hangi birisi kurban kesmek isterse, saçlarını ve tırnaklarını kesmesin.” (2) Bu hadis-i şerifte kurban kesmek, isteğe bağlı bırakılmıştır. isteğe bağlı bırakmak ise vacip kıl-maya aykındır. Bir diğer delil İbni Abbas’ın rivayet ettiği şu hadistir: “Resulullah (a.s.)’ın şöyle buyurduğunu duydum: “Üç şey vardır ki bana farzdır, sizin için rıafiledir: Vitir, kurban kesmek ve kuşluk namazı.” (3) Tirmizi de şunu rivayet etmektedir: “Ben kurban kesmekle emrolundum; bu sizin için bir sünnettir.” Bunu destekleyen bir başka husus şudur: Kurban kesmek, etinin dağıtılması vacip olmayan bir boğazlama işlemidir. O da akika gibi vacip olmaz. Hanefilerin delili olan hadis, cuma günü gusletmenin müstehaplığ’ını tekit eden şu hadiste olduğu gibi te’kide yorumlanır: “Cuma günü gusletmek, ergenlik yaşına gelmiş her kişi için vaciptir.– (4)
Diğer taraftan Ebu Bekir ve Ömer’in kurban kesmediklerine dair haberler de bunu göstermektedir. Onların kurban kesmemelerinin sebebi, insanların bunu vacip görmelerinden korkmaları idi.(1) Aynca (ahkâmda) aslolan vacip olmamasıdır.
Kurban kesmenin her ev için bir sünnet-i kifâye olduğuna dair Şafiîlerin delili ise Mihnef b. Süleym’in rivayet ettiği şu hadistir: “Peygamber (a.s.) ile birlikte duruyorduk. Onun şöyle dediğini işittim. “Ey insanlar! Her aile halkına her sene bir kurban düşer…” (2) Diğer taraftan ashab-ı kiram Peygamber (a.s.) döneminde kur-ban kesmekte idiler. Zahire göre Peygamber (a.s.) onların bu durumlannı biliyor ve reddetmiyordu. (3) Aynca Hz. Peygamber (a.s.) semiz, boynuzlu ve siyah-beyaz renkli iki adet koçu, birisini ümmeti adına, diğerini de kendisi ve aile halkı adına kesmiştir. (4) Tek başına olan kimsenin ömründe bir defa kurban kcsmcsinin sünnet-i ayn olduğuna dair Şafiilerin delili de, emrin tekrarı gerektirmediği şeklindeki görüşleridir.(5)
————————————-
l- Hilkim, Ibni Mace ve Tirmizi rivayet etmiş olup Tirmizi: “Bu hasen-garip bir hadistir.” dernişitir. Bir rivayette de: “Allah kan akamaktan daha sevgili bir ~el yoktur ve o kıyamet gunu gel ec ela, .’ şeklindedir. Neylü’l-Evtâr, V, 108. 2- Bu hadisi Imam Ahmed ile Kütüb-i Sitte müellifleri rivayet etmiştir. Yine Imam Ahmed Hz. Aişe’den de rivayet etmiştir. Ney1ü7-Evia.r, V, 119, 121. Hadis-ı şseenf geçen ( emlah ) halis beyaz veya beyaz’ siyahına galip olan demektir. el-Akran’ rden hkaasıtamı itkeigboynuılu no al olandır. Ayağım hayvanın yanına koymasırun sebebi ise bu şekilde boyvailamd, alaıaissinağinlamtamtuamtmlasaninı, hasayvı yanmand, başını sallayarak sarsıntıya sebep vermemesi ve böylelikle . da hayvanın zarar görmemesi içindir. 3- Tekmiletii Fethi’l-Kadir, VIII, 67; el-Lübab, fil, 232-, Tebyinü’l-llakâik, VI, 2; el-Bedetyi’, V 62. 4- Bidâyetü’l-Müctehid, I, 415; el-Kavâninü’l-Ftkiıtyye, 186; eş-Şerhu’l-Kebtr, 118; Mugrıi’r
Muhtâc, IV , 282 vd.; el-Mühezzeb, I, 237; el-Mıığni, VIII, 617; Şerhu’r-Risâle, I, 366. 1- Ahmed ve Ibni Mace, Ebu Hureyre’den rivayet etmişlerdir. Ney1ü7-Evtâr, V, 108. 2- Buhar?, müstesna, Cemaat rivayet etmiştir. Neylii’l-Evtar, V, 112. 3- Ahmed Müsnedinde, Hâkim Müstedrek’de ve Darakutni rivayet etmiştir. Hâkim, hakkında bir şey söylememiştir. Ancak senedinde Nemi ve Darekutni’nin zayıf olduğunu belirttiği bir ravi vardır. Nasbu’r-Raye,IV , 206. 4- Bu hadisi Ahmed ve Külüb-i Sizle sahipleri Ebu Said el-Hudri’den rivayet etmişlerdir. Sübülü’s-Seli ın, I, 87.
Answer ( 1 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Kurban kesmek mezheplere göre ihtilaflı bir durumdur. Şöyle ki; İmam Ebu Hanife’ye göre; vaciptir. Vacip kavramı sorumluluk isteyen ve gerekli şartlar yerine geldiği takdirde yerine getirilmesi gereken bir ibadettir. Diğer üç mezhebe göre kurban kesmek, müekked sünnettir. Fakat kurban kesmek ister vacip olsun, isterse müekked sünnet gücü yeten bir kimsenin yerine getirmesi gereken bir ibadettir.