Dua, insanın dünya ve ahiret ile ilgili, kendisi veya başkası için ihtiyacını Allah Teâlâ’dan istemesi demektir. Allah’a kul olduğunu bilen, her türlü nimeti O’nun verdiğine inanır ki, bu inancının bir yansıması olarak dua etmek, son nefese kadar vazgeçilmesi mümkün olmayan bir ibadettir.

Allah Teâlâ, olayları sebep-sonuç ilişkisi üzerine yaratmıştır. Sebepler gerçekleşmedikçe ona bağlı olayların meydana gelmesi beklenemez. Dua da Allah Teâlâ tarafından bazı olaylar için bir sebep kılınmış olabilir. Bu, duanın ne kadar önemli bir yer tuttuğunu gösterir.

Dua, insanın Rabbini tanımasının ve O’nun her şeyin sahibi olduğunu anlamasının bir sonucudur. Kul, Allah’ın huzurunda acizliğini hissederek nimetlerini talep eder. Bu, insanın en kıymetli ibadetlerinden biridir. Dar gününde yardımı başka bir insandan bekleyen birinin, her şeyin sahibi olan Rabbine yönelmesi kadar doğal bir davranış olamaz.

Hiçbir dine inanmayan insanlar bile zor zamanlarda manevi bir destek arama ihtiyacı hisseder. Ağır hastalıklara yakalananların batıl inançlara tutunmasına karşılık, bir müssülmanın Rabbine dua ederek çare araması, yapılabilecek en doğru davranıştır. Rabbimiz, bizleri kendisine samimiyetle el açıp yalvaran, rahmetinden ümidini kesmeyen kullarından eylesin.

Dua ile İlgili Ayet ve Hadisler

“Kullarım sana beni sorduklarında şüphesiz ki ben yakınım. Bana dua edince, dua edenin duasına cevap veririm.” (Bakara, 2/186)

“Rabbinize yalvara yakara ve gizlice dua edin. Doğrusu, Allah haddi aşanları sevmez.” (Araf, 7/55)

Ebu Said el-Hudrî (r.a.) rivayet ediyor: Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdu ki: “Bir Müssülman, günah veya sıla-i rahmi kesmek için olmayan bir dua ederse, Allah ona üç şeyden birini verir: Ya duasını dünyada kabul eder, ya ahirette sevap olarak saklar ya da istediğine denk bir musibeti ondan uzaklaştırır.” (Tirmizî, Daavât, 6)

Ebu Hureyre (r.a.) rivayet eder: Resulullah (s.a.v.) buyurdu ki: “Kul, acele etmedikçe duası kabul edilir.” Ashab-ı Kiram sordu: “Ey Allah’ın Resulü, acele etmek nedir?” Buyurdu ki: “Kulun, ‘Dua ettim ama kabul olmadı’ demesidir.” (Buharî, Deavât, 22)

Kur’an ve Hadislerden Dualar

“Rabbimiz! Bize dünya ve ahirette iyilik ver ve bizi cehennem azabından koru.” (Bakara, 2/201)

“Rabbimiz! Unutur veya yanılırsak bizi sorumlu tutma. Rabbimiz! Bizden önceki ümmetlere yüklediğin gibi bıze ağır yük yükleme. Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği yükleri taşıtma, bizi affet, bizi bağışla, bize merhamet et. Sen bizim Mevlâmızsın. Kâfirlere karşı bize yardım et.” (Bakara, 2/286)

“Rabbimiz! Kalplerimizi hidayet ettikten sonra kaydırma. Katından bize rahmet ver. Şüphesiz sen, bol bol bağışlayansın.” (Ali İmran, 3/8)

Resulullah (s.a.v.) Hz. Ebu Bekir’e şu duayı öğretti: “Allahım! Kendime çok zulmettim, senin dışında günahları affedecek kimse yoktur. Beni rahmetinle bağışla. Şüphesiz sen, bağışlayan ve merhamet edensin.” (Buharî, Deavât, 17)

Dua Ederken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Samimiyet ve ihlas: Dua eden, tüm kalbiyle Rabbine yönelmeli, duasının mutlaka kabul edileceğine inanmalıdır. Yalnızca dille dua etmek yeterli değildir; kalpten hissederek dua edilmelidir.

Uygun zamanlar: Dualar her zaman yapılabilir ancak belirli vakitlerde yapılan duaların kabul edilme ihtimali daha yüksektir. Kadir Gecesi, Cuma gününün bir saati, seher vakitleri, iftar anı gibi vakitler bu konuda öne çıkar.

Dua edilen mekanlar: Her yerde dua edilebilir; ancak Kâbe, Arafat ve Peygamber Efendimizin (s.a.v.) kabri gibi kutsal mekanlarda yapılan duaların özel bir değeri vardır.

Duanın içeriği: Duada, Allah’ın güzel isimleri ve süünnetle bildirilen ifadeler kullanılmalıdır. Haram veya mümkün olmayan taleplerden kaçınılmalıdır.

Adab: Kıbleye dönülmesi, abdestli olunması, ellerin dua için yükseltilmesi ve dua öncesinde sadaka verilmesi duanın kabul edilme ihtimalini arttırabilir.

Son Not: Dua, samimiyetle yapıldığında mükemmel bir ibadettir. Zulme uğrayanın bedduası ile Allah arasında perde olmadığını bildiren hadis (Tirmizî, Birr, 34), duanın kabulü için ihlasın ne kadar önemli olduğunu vurgular. Rabbimiz, bizleri samimi kullarından eylesin. Âmin.