Ehl-i Rey ne demek? Ehl-i rey kime denir?

Ehli rey arapça yazılışı: أهل الرأي

“Aile, zevce, halk, taraftar anlamındaki ehl ile “şahsi görüş, düşünce ve kanaat anlamına gelen re’y kelimelerinden oluşan bu tamlama (ehlü’r-re’y) “rey taraftarı demektir.

Fıkıh terimi olarak rey müştehidin, hakkında açık bir nas bulunmayan ameli bir konuda belirli yöntemler kullanarak ulaştığı şahsi görüş, ehl-i rey de bu yöntemi kullanan kimseler, 2. (8.) yüzyılda ortaya çıkan Küfe merkezli filah mektebidir.

Dört halife ve Emeviler döneminde birçok sahabi İslam’ı tebliğ, cihat, idari ve askeri görev, eğitim öğretim gibi amaç larla farklı bölgelere dağılmış, yerleştikleri şehirlerde ders halkaları oluşturarak bir ilmi faaliyet başlatmışlardı. Küfe’ye yerleşen 1500 civarında sahabiden yetmişinin Bedir Gazvesi’ne, 300 kadarının da Bey’atürrıdvân’a katılmış olduğu belirtilir. Hz. Ömer tarafından halka Kur’ân-ı Kerim’i ve dini bilgileri öğretmek üzere gönderilen Abdullah b. Mes’üd’un yanı sıra Sa’d b. Ebů Vakkás, Huzeyfe b. Yemân, Selman-ı Farist, Ammar b. Yasir, Ebů Müsă el-Eş’ari, ayrıca görüşleriyle Hz. Ömer ve Hz. Ali de Küfe’de ilmi gelişmeye önemli katkısı olan diğer sahâbilerdir. Ancak İbn Mes’üd ehl-i rey mektebinin gerçek hocası kabul edilir.

Bu sahâbílerin ders halkasında yetişen tabiin alimlerden özellikle Alkame b. Kays, Mesrûk b. Ecda’, Abide es-Selmâni, Amr b. Şürahbil, Şüreyh b. Haris, Esved b. Yezid sahip oldukları ilmi birikimi İbrahim en-Nehai, Hasan-ı Basri, Amir b. Şerahil eş-Şabi, Abdurrahman b. Ebû Leyla, Said b. Cübeyr, Muhammed b. Sirin, Katade b. Diâme, Hammad b. Ebû Süleyman gibi sonraki nesli oluşturan âlimlere aktarmışlar, Küfe mektebinin tabiîn neslindeki en önemli temsilcisi olan İbrahim en-Nehal’nin metotları ve görüşleri de öğrencisi Hammad b. Eba Süleyman vasıtasıyla Ebû Hanife ve kuşağına ulaşmıştır. Böylece sahabe ve tabiîn döneminde Irak’ta başlatılan Kur’ân-ı Kerîm ve sünnetten dini bilgi elde etme faaliyeti Ebû Hanife ve öğrencilerinin çabalarıyla sistemleştirilmiş; üstat, çevre ve yöntem farklılığıyla Medine (Hicaz) mektebinden ayrılan Irak (Küfe) mektebi 2. (8.) yüzyılın ortalarına gelinirken genelde “ehl-i rey” olarak adlandırılmaya başlamıştır.

Kitap ve sünnetin dinî bilginin temel kaynakları olduğu ve bunlarda açık bir hüküm bulunduğu sürece onun dışına çıkılamayacağı hususunda ittifak eden ehl-i hadis ile ehl-i rey arasındaki görüş ayrılıkları âyet ve hadislerin yorumunda veya hadislerin sahih olup olmadığını belirleme konusunda ileri sürülen şartlarda ortaya çıkmıştır. Irak muhitinde başından beri reye sıkça başvurulmasında en önemli etken bölgenin birçok farklı din ve kültürle yakın temas içinde olması, farklı birçok sosyal grubun, dini, fikri ve siyası hareketin yoğunlaştığı bir merkez durumunda bulunmasıdır. Bu çevrenin hadis birikimi ve yaşayan sünnet bakımından Hicaz kadar zengin olmaması yanında karşılaşılan meselelerin çokluğu ve çeşitliliği, ayrıca uydurma hadislerin ortaya çıkmaya başlaması da rivayetleri kabulde ihtiyatlı olmayı, Medine çevresine nazaran daha sıkı şartlar koymayı gerektirmiş ve yeni meselelerin çözümünde reye daha çok başvurulmasını kaçınılmaz hale getirmiştir (ayrıca bk. ehl-i hadis).

Dini Siteler

Ehl-i Rey (أهل الرأي), İslam fıkhında, dinî meselelerin çözümünde rey (şahsi görüş, akıl yürütme) yöntemini kullanan ve bu yöntemi öne çıkaran bir ekolü temsil eder. Tüm kaynaklar İslam’ın temelini oluşturan Kur’an ve sünnet olduğunda hemfikirdir; ancak Ehl-i Rey, özellikle açık bir nas (hüküm) bulunmayan meselelerde akıl yürütme, kıyas, istihsan gibi yöntemlere ağırlık verir.

Ehl-i Rey’in Ortaya Çıkışı

Ehl-i Rey ekolü:

• Küfe merkezli bir fıkıh anlayışıdır.
• Sahabe ve Tabiîn döneminde başlayan bir ilmi birikim sonucu ortaya çıkmıştır.
• Abdullah b. Mes’ud, bu ekolün temel hocası kabul edilir. Onun öğrencileri ve takipçileri bu yöntemi geliştirmiştir.

Tarihsel Gelişim

• Sahabe Dönemi: Küfe’ye yerleşen Abdullah b. Mes’ud, Sa’d b. Ebi Vakkas ve Ammar b. Yasir gibi sahabeler, ilmi çalışmalar yapmış ve halkı eğitmiştir.
• Tabiîn Dönemi: Alkame b. Kays, Mesruk b. Ecda’ gibi alimler, rey yöntemini daha sistematik hale getirmiştir.
• Ebû Hanife Dönemi: Hammad b. Ebi Süleyman aracılığıyla Ebû Hanife’ye ulaşan bu yöntem, Hanefi mezhebinin temelini oluşturmuştur.

Ehl-i Rey ile Ehl-i Hadis Farkı

Ehl-i Rey ile Ehl-i Hadis arasındaki temel fark:

1. Delillerin Kullanımı:
   • Ehl-i Rey: Açık bir nas bulunmadığında kıyas, istihsan gibi yöntemlere sıkça başvurur.
   • Ehl-i Hadis: Daha çok hadis rivayetlerine dayanır ve reye daha az önem verir.
2. Coğrafi ve Sosyal Etkenler:
   • Irak Bölgesi: Farklı din ve kültürlerin etkisi altındadır. Bu durum, karşılaşılan meselelerin çeşitlenmesine neden olmuş, rey kullanımını artırmıştır.
   • Hicaz Bölgesi: Hadislerin yoğun olduğu bir bölge olduğundan, rivayetlere dayalı bir yaklaşımı benimsemiştir.

Ehl-i Rey’in Özellikleri

• Rey, nasların bulunmadığı yeni meselelerde kullanılır.
• Rivayetlerin kabulünde daha ihtiyatlı davranır.
• Fıkıh usulüne sistematik bir katkı yapmıştır.

Bu ekol, İslam hukukunun gelişiminde önemli bir yere sahiptir ve Hanefi mezhebinin temel anlayışını oluşturur.

BENZER KONULAR:

• Cennet Ehlinin Özellikleri ve Cennet Hayatının Güzellikleri Hakkında Hadisler
• Kocam umreye gitmeme izin vermedi
• Sağlıklı Birey Sağlıklı Toplum
• İslamın doğaya ve çevreye verdiği önem
• Bireyin eğitiminde ve kişilik gelişiminde ailenin önemi
• Tümünü görüntüle.
• Dini soru sor cevap al
• Dini soru sor cevap al Sitesi Hakkında Bilgi
• Dini soru sor cevap al “Site Kuralları”
• Dini sorulara hocalar neden farklı cevap veriyorlar
• Dini Soru Sor Hocalar Cevaplıyor
• Tümünü görüntüle.