EVCİL EŞEKLER NECİS MİDİR?

Eşek eti, sütü, artığı necis midir bu konuda ayet hadis ve 4 mezhebin görüşlerine bakarak açıklayacağız.

Eşek necis mi

وعن أنس رضي الله عنه قال: «لما كان يوم خيير، أمر رسول الله صلى

الله عليه وسلم أبا طلحة فنادى: «إن الله ورسوله ينهيانكم عن لحوم الحمر الأهلية، فإنها رخش » متفق عليه.

24 Enes radıyallahuanh şöyle anlatıyor: “Hayber gününde Resûlullahsallallahu aleyhi ve sellem Ebu Talha’ya insanlara şu çağrıyı yapmasını emretti: Şüphesiz ki Allah ve Resûlü evcil eşeklerin etle rini yemenizi yasaklıyorlar. Muhakkak ki onlar pisliktir.”

Hadisten Çıkarılan Hükümler:

1- Evcil eşeklerin etlerini yemek haram kılınmıştır. Hadisin bu manaya delaleti “yasaklıyorlar” ifadesinde açık bir şekilde anlaşılmaktadır. Yasaklama ise haram kılmak demektir. “Muhakkak ki onlar pisliktir.” ifadesine gelince, Buhari’de ve Müslim’de anlatıldığı üzere, orduda açlık baş göstermiş olmasına rağmen tika basa eşek etiyle dolu olan tencerelerin dökülmesinin emredilmesi de bu etlerin haram olduğunu gösteriyor. Etin çok üstün bir değeri vardır. Eğer bu etler haram kılınmamış olsaydı, Bera’nın hadisinde olduğu gibi tencerelerin dökülmesi veya etlerin atılması emredilmezdi.

Sahabenin ve onlardan sonra gelenlerin çoğu bu görüştedir. Mâlikiler’in itimat edilen görüşüne göre dört mezhep imamı da bu görüşü benimsemişlerdir. Bu hususta nakledilen tek muhalif görüş İbni Abbas’tan nakledilmiştir ve bir tereddütten ibarettir. Buhari’de anlatıldığına göre İbni Abbas, yüce Allah’ın “De ki: Bana vahyolunanda; leş, akıtılmış kan, domuz eti ki pisliğin ta kendisidir ya da günah işlenerek Allah’tan başkası adına kesilmiş bir hayvandan başka, yiyecek kimseye haram kılınmış bir şey bulamıyorum.” (En’am, 6/145) kavlini ve leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesilmiş hayvanların eti olmak üzere haram yiyecekleri dört sınıfla sınırlayan benzeri âyetleri delil göstermiştir.’

Bu, Mâlikîler’in bir görüşüdür. Mâlikîler’in üçüncü bir görüşü de söz konusu eti yemenin mekruh olduğuna dairdir.

Ebu Davud’un Gâlib b. Ebcer’den nakletmiş olduğu şu rivayet de evcil eşek etinin mübah olduğu görüşü lehine delil olarak kullanılmıştır: “Kıtlık oldu ve sahip olduğum eşeklerden başka aileme yedirecek hiçbir şeyim yoktu. Resûlullahsallallahu aleyhi ve sellem ise evcil eşeklerin etini yemeyi haram kılmıştı. Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve selleme gittim ve dedim ki: ‘Yâ Resûlallah, kıtlık çekiyoruz ve besili eşeklerim dışında aileme yedirecek hiçbir şeyim yok! Sen de evcil eşek etini ye meyi yasaklamıştın?’ Bunun üzerine Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: Ailene besili eşeklerinden yedir, ben onları şehirdeki necasetleri yedikleri için haram kıldım.”

Eşek necis mi sorusuna cevaplar

Bütün bunlara şu şekilde cevap verilmiştir:

Bu görüşte olanlar evcil eşek etini haram kılan hadislere verdikleri cevapta eşek etinin bizatihi değil, arızî bir sebepten dolayı haram kılındığını ve söz konusu sebep hakkında sahabeden birçok ihtimalli sözler ve farklı görüşler varit olduğunu söylemişler. Söz konusu ihtimalli sözleri şöyle ifa de etmişlerdir:

a) Eşek, insanların yüklerini taşıdığı için yük hayvanlarının yok olmasını hoş karşılamamıştır. Bu, Buhari’de geçen ve İbni Abbas’a ait olan sözdür.

b) Eşek etinin yasaklanmasının sebebi ganimetlerde olduğu gibi beşe bölünmemesidir. Bu söz de Buhari ve Müslim’de İbni Ebi Evfâ’dan nakledilmiştir.

Eşek etinin yasaklanmasının sebebi, Gâlib b. Ebcer’in hadisinde görüldüğü üzere pislik yemeleridir.

a) Eşeklerin yük taşıdıkları veya beşe bölünmedikleri için etlerinin yenmesinin haram kılındığı görüşü, kendisiyle çelişen hiçbir delil olmasa dahi bazı sahabelerin ileri sürdükleri ve kesin olmayan ihtimallerdir ve asla delil olamazlar. Oysa ki ittifakla rivayet edilmiş olan “Muhakkak ki onlar pisliktir.” lafzı söz konusu görüşle çelişmektedir.

b) Gâlib b. Ebcer’in hadisi senet ve metin itibariyle zayıftır. Senedinin zayıflığının sebebi kuvvetli olmayan Ubeydullah b. Abdurrahman et Teymî’nin isnatta adı geçmesidir. Râviler hem senet hem de metin yönünden hadisi oldukça karışık ve muztarib biçimde nakletmişlerdir ki bu da hadisin zayıf kabul edilmesini gerektirir.” Metnin zayıf olmasının sebebi ise şâz olup sahih hadislerle sabit olan hükme aykırı olmasıdır. 12 Hadis tenkitten kurtulmuş olsa bile delil olamaz, çünkü sadece zaruret hâlinde verilmiş bir izinden ibarettir.

c) Bütün bu sebepler evcil eşek etinin haram kılınması için sabit olmuş olsa bile ne Enes’in hadisine muhalif olmaya ne de haram kılınmasına engel teşkil etmeye uygun değildir. Çünkü hükmün birden fazla illetle açıklanmasına hiçbir engel yoktur.

d) Umumî Kur’an hükmü, haram kılan hadislerle tahsis edilebilir.

Buraya kadar verilen bilgilerden anlaşıldı ki, evcil eşeklerin etini ye mek haramdır ve haram kılan deliller tahsis edicidir. Bu hususa dair hadis ler pek çok olup haramliga delalet etmektedir. Haramlığa delalet etmek ise En’âm suresindeki âyette ve diğerlerinde geçen umumî hükümden ve kayastan önce gelir.

2- Evcil eşeklerin eti necistir. Hadis “Muhakkak ki onlar pisliktir.”

ifadesinden ve bu etlerle dolu tencerelerin dökülmesi emrinden dolayı bu konuda gayet açıktır. Seleme b. el-Ekva’ hadisinde geçen tencerelerin yıkanması emrine dair ifade de bunu pekiştirmektedir. İşte hadisin bu bâba alınmasının sebebi budur. San’ânî, Sübülü’s-Selam’da bu konuya itiraz ederek söz konusu hükmün, haram kılmanın gerektirdiği şeylerden birinin de haram kılınan şeyin necis olduğu inancına dayalı olduğunu, oysa haram kılma ile necaset arasında böyle bir bağımlılık olmadığını söylemiştir. Çünkü uyuşturucular ve zehirler temiz olmalarına rağmen haramdır.

San’ânî’nin bu görüşü garip doğrusu! Çünkü hadisi, evcil eşek etinin necis olduğuna delil göstermek o etlerin haram kılınmasını ispat yoluyla olmamıştır. Aksine bu etlerin necis olduğunu söyleyen bizzat şu ifadedir: “Muhakkak ki onlar pisliktir.” Ayrıca etlerin necisliğini gösteren şeyler den biri de onların pişirildiği tencerelerin dökülmesinin ve yıkanmasının emredilmiş olmasıdır. O hâldeSan’ânî’nin zannettiği delil nerede?

3- Evcil eşek etinin necis olmasına kıyasla yenilmesi haram olan diğer hayvanların etleri de necistir. Âlimlerin büyük çoğunluğu bu görüştedir.

4- Evcil eşeklerin içtikleri suyun arta kalanı, daha önce etleri yenilmeyen hayvanların artığı konusunda geçtiği üzere çoğunluğun görüşüne göre temizdir. Hanefiler’e göre eşeğin içmiş olduğu suyun temiz oluşu bu mezhebin tercih edilen görüşüne göre şüphelidir. Bunun gibi eşeğin sütü ve teri de temizdir. Bu hükme göre evcil eşeklerin içtiği sular temiz olan şeyleri pisletmez, necis şeyler ise onunla temizlenmez. Başka su bulunamazsa onunla abdest alınır ve ihtiyat olarak teyemmüm edilir. Buluğul Meram

Dini Sitelerimiz

BENZER KONULAR:

• Af dilesek bu dünya da cezasını çekiyor muyuz
• Eşek sütü kremi haram mı
• Eş söz dinlesin diye Eşek dili yedirmek büyü müdür
• Uzun Eşek dansı oynamak günah mı
• Eşek sütü sabunu kullanmak caiz mi?
• Tümünü görüntüle.
• Eti Yenen ve Yenmeyen Kuşlar Hangileridir?
• Eti Yenen ve Yenmeyen Hayvanlar
• Hayvan kılından üretilen fırçayı kullanmak caiz midir?
• Kurbanın yenmeyen 7 bölgesi
• Murdar bir hayvanın yalnız eti mi, yoksa herhangi bir uzuv veya parçasından faydalanmak mı haramdır?
• Tümünü görüntüle.
• necis ne Demek? Kısaca
• Sivrisinek kanı necis mi?
• Gözyaşı Necis mi?
• Yara suyu necis mi
• Necasetler – Necis Sayılan Şeyler
• Tümünü görüntüle.