FELAH NEDİR NE DEMEK?

Kur’an’da kurtuluşu ifade etmek için farklı kelime ve kavramlar kullanılmıştır. Kurtuluşu ifade eden temel kavram “felah“ kavramıdır. “flh” kökünden türeyen felah, “başarı, kurtuluş, nimet ve hayır üzere baki olmak, mahrum olmadan sürekli hayır üzerinde kalmak” demektir.

Ebu Dahdah’ın sözünde, “Allah, seni hayır ve felahla müjdeledi” denmiştir. Burada felah, beka ve başarı anlamındadır. İfal babından eflaha, “kurtuluşa ermek” anlamındadır. Yüce Allah, “İnananlar, kurtuluşa ermiştir.” (Müminun, 23/1) buyurmuştur. Kurtuluşa ermiştir, “kurtuluşa döndürülmüştür” demektir.

Ezheri’ye göre, cennet halkına, ebedi kalmayı başardıkları için “müflihun / başaranlar” denilmiştir. Dehrin felahı / Zamanın kurtuluşu, onun sürekli devam etmesi, yok olmamasıdır. “Bunu, zamanın felahınca / zaman devam ettiği sürece yapmayacağım” denilir. Bir şair: “Dünyada felah yoktur.” demiştir. Burada felah, beka / yok olmama anlamındadır. Gün boyu yeme ve içme gereksinimini karşıladığı için sahura da felah denilmiştir.

“Resulullah ile birlkte namaz kıldık, hatta namazı uzun tuttuğu için felahın yani sahurun geçip gitmesinden korktuk” diye rivayet edilmiştir. Felah, kendisiyle mutlu olunacak şeyi elde etmektir. Felahda, halin iyi olması anlamı da vardır. “Eflaha’r racülü” adam kazandı, elde etti, yendi anlamlarında kullanılır. “İşte onlar, müflihlerdir.” (Bakara, 2/5) ayeti hakkında Ebu İshak, “hayır elde eden herkes için ‘müflih (kurtuluşa eren, kazanan)’ denilir” demiştir.

Leys, “Üstün gelen kimse bugün felah bulmuştur.” (Taha, 20/64) ayeti hakkında “yenen kimse mülkü kazanmıştır” demiştir. Cahiliye dönemindeki boşama sözlerinden biri de “isteflihî biemrik (beni senin işinle başarılı eyle, yani boşanmanın gerçekleşmesine yardımcı olarak kurtuluşa erdir)” biçimindedir. İbn Mesud: “Adam hanımına bu sözü söylediği zaman hanımı da bunu kabul ederse bu, bir bain talak olur.” demiştir.

Müflihler, başaranlardır. Ezandaki “hayye ale’l felah / haydin felaha” hayrın bekasına gelin, demektir. Başarıya ve sürekli var olmaya, hiçbir zaman yok olmamaya gelin, anlamına da gelir. İbn Esir, “cennette sürekli kalmanın sebebine ve cenneti kazanmaya geliniz” anlamındadır, demiştir. Bu da cemaatle namazdır.

Atlarla ilgili bir rivayette şöyle denilmiştir: “Kim, atı Allah yolunda bir hazırlık olarak bağlarsa, o atın tokluğu, açlığı, susuzluğunun gitmesi, susuzluğu, dışkıları, idrarları kıyamet günü o kişinin tartılarında bir felahtır yani kazançtır.”

Felah, “yarmak, kesmek” anlamındadır. “Demir, demirle felaha erdirilir” denmiştir. Bu ifade, demir demirle kesilir anlamındadır. “Başını felh etti” başını yardı, demektir. “Yeri, tarım için felh ettim” yeri yardım, sürdüm demektir.

Fellah, saban sürerek yeri yaran kişidir, çiftçidir. Bu ad ona yeryüzünü yardığı, toprağı sürdüğü ve mesleği çiftçilik olduğu için verilmiştir.

Firuzabadi, felah ve müştakları konusunda şu anlamları bildirmiştir: “Felah başarı, kurtuluş, hayırda baki olmak, sahur, yarmak, tuzak kurmak, aldatmak ve alışverişte fiyat artırmak. Fellah denizci, yeri yarıp süren çiftçi ve hilekar adam. Teflih alay etmek ve aldatmak. Fuluh ayaklardaki yarıklar. Eflaha mutlu oldu.”

Felahla ilgili olarak lüğatlerde verilen bu bilgilerden felahın temel anlamının kurtuluşa ermek, kazanmak, başarmak olduğu ortaya çıkmaktadır.

Felah kavramının ıstılah manası şöyle açıklanmıştır: “Felah, kazanmak ve istenilene ulaşmak demektir. Bu da dünyaya ve ahirete ait olan olmak üzere iki kısımdır. Dünyaya ait olan, dünya hayatının kendisiyle iyi, güzel olacağı mutlulukları kazanmaktır. O mutluluklar da beka / dünyada hayatta kalmak, zenginlik ve onurdur.

Ahirete ait olan felah ise dört şeydir: Fenası olmayan beka / Yok olması bulunmayan bir varlık, yoksulluk bulunmayan bir zenginlik, zillet bulunmayan bir izzet ve cahillik bulunmayan bir bilgi. Bundan dolayı, ‘ahiret yaşamından başka yaşam yoktur’ denilmiştir.”

Felah bir terim olarak kişinin dini ve ahlaki yükümlülüklerini yerine getirmesinin sonucunda dünyada elde edeceği başarı ve mutlulukla ahirette ulaşacağı ebedi kurtuluş ve saadeti ifade eder. İnsanın böyle bir sonuca ulaşabilmesinin, karşısına çıkan bütün engelleri aşması şartına bağlı olduğu dikkate alınırsa felahın sözlük anlamı ile terim anlamı arasındaki bağlantı anlaşılır.

Kur’an’da 40 kez “flh” kökünden türeyen kelimeler kullanılmıştır. Bu kavramın kullanıldığı ayetlerde genellikle kimlerin, hangi inanç ve davranışları gösterdiklerinde kurtuluşa ulaşacakları veya olumsuzluk ekiyle kimlerin kurtuluşa ulaşamayacakları ifade edilmiştir.

Kur’an’da, felah kavramı kullanılarak şu kimselerin kurtuluşa erecekleri bildirilmiştir: Gayba inanan, namazı dosdoğru kılan, kendilerine verilen rızıktan infak eden, hem Hz. Muhammed’e indirilene hem de önceki peygamberlere indirilene inanan, ahirete kesin olarak iman eden ve Rablerinden bir hidayet üzere olan müttaki kimseler.

BENZER KONULAR:

• Felah ne demek? Kısaca
• Evde Tek Başına Namaz Kılarken Kamet Nasıl Getirilir?
• İsra Ve Miraç Olayı
• Essalatu Hayrun Minen nevm Arapça
• Tümünü görüntüle.

Felah ne demek? Kısaca