Paylaş
Gavs Nedir ve Gavsul Azam Kime Denir?
Question
Gavs, Gavsul Azam Kimdir?
İslam kültüründe tasavvuf, kişinin manevi bir arınma ve kendini geliştirme yolculuğu olarak büyük bir yere sahiptir. Bu yolculukta bazı kavramlar, belirli derecelere ulaşmış kişiler ve onlara atfedilen manevi nitelikler yer alır. Bu kavramlardan biri olan gavs ve onunla bağlantılı olarak Gavsul Azam ifadesi, İslam’ın tasavvufi yönüne ilgi duyanlar için oldukça önemlidir. Bu yazıda, gavs kavramının ne anlama geldiğini, Gavsul Azam’ın kim olduğunu ve bu terimlerin nasıl anlamlandırıldığını inceleyeceğiz.
Gavs Nedir?
Gavs, Arapça kökenli bir kelime olup “yardım eden, imdada koşan” anlamına gelmektedir. Tasavvufta ise gavs, Allah’ın sevgili kulları arasında, insanların zor zamanlarında kendisine sığınıp yardım diledikleri, ilahi yardımın kendisi vasıtasıyla ulaştığı kabul edilen bir velidir. Gavs, tasavvuftaki inanca göre, Allah’ın lütuf ve keremiyle özel bir manevi mertebeye ulaşmış, ümmetin ihtiyaç duyduğu anlarda yardım için aracı kılınmış bir kişidir.
Tasavvuf ehline göre, bir gavs, dünya ve Müslümanlar üzerinde büyük bir manevi tesire sahiptir. Allah’ın izniyle, ümmetin sıkıntılarına, zor zamanlarına ve ihtiyaçlarına manevi bir rehberlik sağlayarak, onları feraha çıkarmak için aracılık eder. Bu nedenle gavs, tasavvufi tarikatlar içinde büyük bir saygıyla anılan bir manevi lider olarak kabul edilir.
Gavsul Azam Kime Denir?
Gavsul Azam (Arapça: Gavs el-Azam), “en büyük gavs” anlamına gelir ve bu unvan, manevi bakımdan en yüksek makama ulaşmış olan veliye verilir. İslam dünyasında, en çok Abdülkadir Geylani (1077-1166) bu unvanla anılır. Abdülkadir Geylani, Bağdat’ta yaşayan bir sufi önderiydi ve birçok tarikatın piri olarak kabul edilir. Geylani’nin ilmi, ahlakı, hikmetli sözleri ve halk üzerindeki etkisi, onun bu yüksek manevi makama layık görülmesine yol açmıştır.
Gavsul Azam olarak anılan kişinin, Allah’ın sevgisine mazhar olmuş ve O’na en yakın kişilerden biri olduğuna inanılır. Bu kişi, ümmetin genel manevi lideri olarak kabul edilmekte ve onun duasının, Allah katında büyük bir kabul gördüğüne inanılmaktadır. İslam dünyasında Abdülkadir Geylani’ye duyulan sevgi ve saygı, onu Gavsul Azam olarak kabul eden çok geniş bir çevre oluşturmuştur.
Gavs ve Gavsul Azam’ın Özellikleri
Tasavvuf geleneğinde gavs ve Gavsul Azam olarak anılan kişiler, sadece ilahi lütuf ve merhametle değil, aynı zamanda irşad yetenekleriyle de tanınırlar. İrşad, insanların kalplerini hakikate yönlendirmek, onları Allah’a yakınlaştırmak ve manevi anlamda olgunlaşmalarını sağlamak demektir. Gavsul Azam olarak tanınan kişi, bu anlamda geniş bir çevreye manevi rehberlik yapar ve onların Allah’a yakınlaşma süreçlerinde onlara destek olur.
Bu kişilerin bir diğer özelliği ise onların mütevazı ve ahlaki yüksekliğiyle tanınmasıdır. Gavs, toplum içinde öne çıkmak yerine hizmet etmeyi, kibirden uzak durmayı ve insanlara fayda sağlamayı önceler. Onlar, manevi kemalat yolunda ilerlerken, insanları da bu yola teşvik ederler.
Gavs ve Gavsul Azam’a İnanış
Tasavvufi inanışa göre, bir gavs ya da Gavsul Azam, insanlardan dua isteyebilir veya onların zorluklarına manevi anlamda yardımcı olabilir. Bu inanç, bir nevi Allah’ın bu kişiyi insanların sıkıntılarına yardımcı olması için seçtiği şeklinde bir anlayışla şekillenir. Ancak, İslam’ın tevhid ilkesi gereğince tüm yardımların, doğrudan Allah’tan geldiğine inanılır. Gavs ve Gavsul Azam da Allah’ın izin verdiği ölçüde ve O’nun dilemesiyle yardım eden kullar olarak kabul edilirler.
Bazı tarikatlarda, Gavsul Azam’ın manevi tesirinin ümmet için sürekli bir destek ve yardım kaynağı olduğu düşünülmektedir. Bu inanış, Gavsul Azam’ın vefatından sonra bile onun manevi tesirinin devam ettiğini, sadık müridlerine ve yolunu takip edenlere yol göstermeye devam ettiğini ifade eder.
Sonuç
Gavs ve Gavsul Azam kavramları, İslam’ın tasavvuf geleneğinde, özellikle insanların manevi sıkıntılarda kendilerine yardım eli olarak gördükleri, Allah’a yakınlığıyla bilinen özel kişileri anlatır. Gavsul Azam unvanını taşıyan kişi, tasavvuf yolunda en yüksek mertebeye ulaşmış biri olarak kabul edilir ve halkın manevi rehberi olur. Bu unvan, Abdülkadir Geylani gibi büyük tasavvuf önderlerine atfedilmiş ve onların manevi rehberliğiyle birçok insan ilahi hakikate ulaşma yolunda cesaret bulmuştur.
Gavs ve Gavsul Azam’a olan inanç, İslam tasavvufunun derinliklerinde yer alır ve insanların, zor zamanlarda manevi bir sığınak arama ihtiyaçlarına cevap veren bir yaklaşımdır.
Gavs ile ilgili bu bilgiler Ansiklopediktir katıldığımız anlamına gelmez, lütfen islam inancına aykırı bölümlerini konu altına yazarak eleştiriniz.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Tasavvufta “Gavs” ve “Gavs-ı Azam” terimleri, manevi hiyerarşide çok yüksek bir makama sahip olan ve Allah’a yakınlığı ile bilinen evliyaları ifade eder.
Gavs:
“Gavs”, Arapça’da “yardım eden”, “kurtaran” anlamına gelir.
Tasavvufta, insanları doğru yola ileten, onlara manevi destek sağlayan ve Allah’a yaklaşmalarına yardımcı olan evliyaya denir.
Gavslar, maneviyat denizinde yol gösterici birer kutup yıldızı gibidir.
Gavs-ı Azam:
“Gavs-ı Azam” ise “en büyük gavs” anlamına gelir.
Her dönemde yalnızca bir tane Gavs-ı Azam bulunur ve o, tüm evliyaların en üstünü, maneviyat yolunun en ileri noktasında olan kişidir.
Gavs-ı Azam, Allah’ın izniyle insanlara yardım etme, duaları kabul ettirme ve evrene manevi olarak etki etme gibi olağanüstü yeteneklere sahip olduğuna inanılır.
Gavs-ı Azam Kime Denir?
Gavs-ı Azam unvanı, tarih boyunca birçok büyük evliyaya verilmiştir. Ancak genel kabul gören ve en çok bilinen Gavs-ı Azam, Abdülkadir Geylani’dir (k.s.).
Abdülkadir Geylani (k.s.) Kimdir?
1077 yılında İran’ın Geylan bölgesinde doğmuştur.
Büyük bir İslam alimi, mutasavvıf ve Hanbeli mezhebi fakihidir.
Bağdat’ta dersler vermiş, birçok öğrenci yetiştirmiş ve tasavvuf yolunda önemli bir ekol oluşturmuştur.
“Gavs-ı Azam”, “Sultanü’l-Evliya” gibi lakaplarla anılır.
1166 yılında Bağdat’ta vefat etmiştir. Türbesi, günümüzde hala ziyaret edilen önemli bir manevi merkezdir.
Sonuç olarak, Gavs ve Gavs-ı Azam terimleri, tasavvufta manevi makamı yüksek evliyaları ifade eder. Gavs-ı Azam ise, her dönemde yalnızca bir tane bulunan ve tüm evliyaların en üstünü olarak kabul edilen kişidir. Abdülkadir Geylani, bu unvanla en çok anılan evliyadır.