Müslüman Kardeşinin Gıybetini Yapan Kişinin Yapması Gerekenler

Hz.Peygamber’in (s.a.v) şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:

إن من كفارة الغيبة أن تستغفر لمن اغتبته، تقول: اللهم اغفر لنا وله

“Gıybetin kefareti gıybetini yaptığın kişi için istiğfarda bulunman ve ‘Allah’ım, bizi de, onu da bağışla!’ demendir.
Bu konuyla ilgili âlimlerin farklı iki görüşü vardır -ki bunlar İmam-ı Ahmed’den nakledilmiştir bu görüşler şöyledir: Gıybetten dolayı tövbe edip de gıybeti yapılan kişi için istiğfarda bulunmak yeterli midir? Yoksa gıybeti yapılan kişiye bu söylenip de ondan helallik de almak gerekir mi? Sahih olan görüşe göre gıybeti yapılan kişiye bunu söylemeye ve ondan helallik istemeye gerek yoktur. O kişi için istiğfar etmek ve gıybeti yapılan ortamda onun için güzel şeyler söylemek kâfidir. İbn-i Teymiye ve diğer bazı âlimlerin görüşleri bu yöndedir.

İkinci görüşe göre gıybeti yapılan kişiye bu söylenmelidir. Bu görüşü savunanlar gıybeti mali hukuk gibi görmüşlerdir. Oysa gıybet ile mali haklar arasındaki fark belirgindir. Mali hukukta zulme uğrayan kişi kendisine zulmedilerek alınan şey iade edildiğinde bundan faydalanır. İster se bunu alır, isterse infak eder. Ancak gıybete gelince, böyle bir durum mümkün değildir. Gıybeti yapılan kişiye bunu bildirmek Peygamber’in (s.a.v) murat ettiğinin zıddı bir durum oluşturur. Zira gıybeti yapılan kişinin kalbinde, kendi hakkında söylenenleri duyduğu zaman gıybetini yapan kişiye karşı öfke oluşur ve belki de ona karşı düşmanlığı hiç durulmayacak bir hâl alır. Onun yolu böyle bir yol değildir. Peygamber (s.a.v) bunu vacip görmek veya emretmek bir yana mubah bile saymamış, caiz de görmemiştir. Şeriatin maksadı fesadı bertaraf etmek ve azaltmaktır; fesadı tekmil etmek veya teşkil etmek değildir.

Dini siteler listesi

Gıybet eden bir kişinin yapması gerekenler konusunda İslam âlimlerinin görüşleri arasında iki temel yaklaşım vardır:

İstiğfar ve Güzel Şeyler Söyleme Yeterlidir: İbn-i Teymiye ve bazı âlimlerin görüşüne göre, gıybet eden kişi, gıybetini yaptığı kişiden helallik almak zorunda değildir. Bunun yerine, o kişi için Allah’tan bağışlanma dilemesi (istiğfar) ve gıybetini yaptığı ortamda o kişi hakkında olumlu ve güzel şeyler söylemesi yeterlidir. Bu yaklaşımda, kişinin kalbinde kin ve düşmanlık oluşmaması amaçlanır. Gıybeti yapılan kişiye bu durumu bildirmek, onun kalbinde daha fazla üzüntüye ve fitneye sebep olabileceği için tercih edilmez.

Helallik Almak Gereklidir: Diğer bir görüş ise, gıybeti yapılan kişiye bunu söylemenin ve ondan helallik almanın gerekli olduğunu savunur. Bu görüş, gıybeti bir hak ihlali olarak değerlendirir ve bu hak ihlalinin, malî bir hak gibi, telafi edilmesi gerektiğini öne sürer. Ancak, bu görüşe karşı çıkanlar, gıybeti yapılan kişiye durumu bildirmenin kalbinde öfke ve düşmanlık yaratacağını, bunun da şerîatin amaçlarına aykırı olduğunu savunurlar.

Sahih olan görüşe göre, gıybeti yapılan kişiden helallik almak zorunlu değildir; ancak, o kişi için dua etmek ve güzel şeyler söylemek tavsiye edilir. Şeriatin amacı, fitne ve fesadı engellemek, aradaki düşmanlığı artırmaktan kaçınmaktır. Bu nedenle, kalpte kırgınlık ve düşmanlık oluşturacak bir duruma neden olmak yerine, gıybet edilen kişi için bağışlanma dilemek ve olumlu davranışlarda bulunmak yeterli görülür.

Müslüman Kardeşinin Gıybetini Yapan Kişinin Yapması Gerekenler Hakkında Detaylı Açıklama

Gıybetin Kefareti ve Tövbe Süreci

İslam dininde gıybet, büyük günahlardan biri olarak kabul edilir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), gıybetin kefaretinin gıybet edilen kişi için istiğfar etmek olduğunu belirtmiştir. Yani, Allah’tan hem kendimiz hem de gıybet ettiğimiz kişi için bağışlanma dilemektir.

Âlimlerin Görüşleri ve İhtilaf Noktası

Bu konuda âlimler arasında iki farklı görüş bulunmaktadır:

1. İstiğfarın Yeterli Olduğu Görüşü: Bu görüşe göre, gıybetten tövbe edip gıybet edilen kişi için istiğfar etmek yeterlidir. Gıybet edilen kişiye gidip durumu anlatmaya ve ondan helallik istemeye gerek yoktur. İbn Teymiye gibi büyük âlimler bu görüşü savunmaktadır.
2. Helallik İstenmesi Gerektiği Görüşü: Bu görüşe göre ise, gıybet edilen kişiye gidip durumu anlatmak ve ondan helallik istemek gerekir. Bu görüşü savunanlar, gıybeti bir borç gibi görmekte ve bu borcun ödenmesi gerektiğini düşünmektedirler.

Sahih Olan Görüş

İmam-ı Ahmed’e dayandırılan bu iki görüşün daha doğru olanı, istiğfarın yeterli olduğu görüşüdür. Bunun birkaç nedeni vardır:

• Peygamber Efendimizin Tavsiyesi: Peygamber Efendimiz (s.a.v.), gıybetin kefareti olarak sadece istiğfarda bulunmayı belirtmiştir. Helallik isteme konusunda herhangi bir açıklama yapmamıştır.
• Gıybetin Özelliği: Gıybet, maddi bir zarar değil, manevi bir zarar oluşturur. Gıybet edilen kişiye gidip durumu anlatmak, onun daha fazla üzülmesine ve kırılmasına neden olabilir. Bu da istenmeyen bir sonuçtur.
• Şeriatin Amacı: İslam şeriatının amacı, insanları barıştırmak ve toplumsal huzuru sağlamaktır. Gıybet edilen kişiye gidip durumu anlatmak, aksine bir sonuç doğurabilir ve aralarındaki ilişkiyi daha da bozabilir.

Özetle

Müslüman bir kardeşinin gıybetini yapan kişi, tövbe ederek Allah’tan hem kendi hem de gıybet ettiği kişi için bağışlanma dilemelidir. Gıybet edilen kişiye gidip durumu anlatmak ve ondan helallik istemek ise gerekmemektedir. Ancak, gıybet edilen kişiyle ilişkiler iyiyse, onun gönlünü almak için güzel sözler söylemek ve ona karşı iyi davranmak faydalı olacaktır.

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:

• Gıybetin büyük bir günah olduğu unutulmamalıdır.
• Tövbe sadece dil ile değil, kalben de yapılmalıdır.
• Gıybetten sakınmak için dilini tutmak ve başkalarının hakkında olumsuz konuşmaktan kaçınmak gerekir.
• Gıybet duyulduğunda susmak ve konuyu değiştirmek önemlidir.

Sonuç

Gıybet, hem yapanı hem de duyana zarar veren kötü bir alışkanlıktır. Bu nedenle, Müslümanlar olarak gıybetten uzak durmalı ve bu konuda hassas olmalıyız.

BENZER KONULAR:

• Gıybet nedir, gıybetin sebepleri nelerdir, gıybetin çeşitleri nelerdir?
• Gıybet nedir, Gıybet yapmak haram mıdır?
• islamda Gıybet ne demek
• Gıybet nemime ve iftira
• Kitlesel Gıybet nedir
• Tümünü görüntüle.