Hocam mesela ben birisinin arkasından tek başıma hos sözler söylemeden konuşursam kul hakkına girmis olurmuyum gıybet olurmu Teşekkürler
Gıybet Nedir? Kısaca
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
Gıybet Ne Demek?
Gıybet Hakkında Kısa bilgiler
Sözlükte “uzaklaşmak, gözden kaybolmak, gizli kalmak” gibi anlamlara gelen “gayb” kökünden türeyen gıybet, dinî bir kavram olarak, bir kimseden, gıyabında hoşlanmadığı sözlerle bahsetmek demektir. Kur’ân’da gıybet yasaklanmış, gıybet yapmak ölmüş bir din kardeşinin etini yemeye benzetilerek bu davranıştan sakındırılmıştır (Hucurât, 49/12). İslâm’da insan haklarının en önemlilerinden ve genellikle “ırz” kavramıyla ifade olunan kişinin dokunulmazlığı ilkesine büyük değer verilmiştir. Bu itibarla bir kimsenin gıyabında gerek onun şahsıyla ilgili maddî ve manevî, rûhî ve ahlâkî veya dinî kusurlarından söz edilmesi, gerekse kendi çocukları, annesi, babası ve diğer yakınlarının kusurlarından bahsedilmesi gıybet sayılmıştır.
Gıybet, sözle olabileceği gibi yazı, ima, işaretle ve taklit gibi davranışlarla da olabilir. Bu tür söz ve davranışlar gerçeği ifade ediyorsa gıybet, etmiyorsa iftira sayılır (Müslim, Birr, 70; Tirmizî, Birr, 23). İslâm âlimleri gıybetin haram ve büyük günah olduğu konusunda ittifak etmişlerdir. Ancak bir söz veya davranışın gıybet sayılıp sayılmaması niyetle yakından ilgilidir. Buna göre bir kimsenin yanlışlarının sırf onu küçük düşürmek amacıyla söylenmesi gıybet sayılırken, yanlışlarının düzeltilmesi maksadıyla söylenmesi gıybet sayılmaz. Herhangi bir kişi veya zümreyi kastetmeden genel olarak insanların kötülüğünden söz etmek de gıybet olmaz.
Gıybetin yapılması gibi dinlenmesi de haramdır. Bir zarar doğurma ihtimali yoksa sözle veya fiilî olarak gıybete engel olunması, bu mümkün olmazsa gıybet edilen yerin terkedilmesi, bu da mümkün değilse gıybete karşı bir hoşnutsuzluk duygusu içinde bulunulması gerekir. Gıybetin sebepleri kin ve öfke, başkasını kötüleyerek kendi itibarını yükseltme düşüncesi, kıskançlık vb. hususlardır. Tedavisi de bunlardan kurtulmaktır.
Haksızlık yapanı ilgili mercilere şikâyet etmek, fetvâ sormak, insanları kötülüklerden korumak, kötülüğe engel olmak için destek aramak, lakabıyla şöhret bulmuş birini lakapla tanıtmak, zulüm ve ahlâksızlığı hayat tarzı haline getirenleri kınamak amacıyla aleyhinde konuşmak gıybet sayılmaz. Gıybetten dolayı tevbe etmek farzdır.
Diyanet dini kavramlar sözlüğü
BENZER KONULAR:
Answers ( 6 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Dinimiz bize insanın canı ve malı gibi haysiyet ve şerefine de hürmet göstermemizi emretmekte, buna uymayan tutum ve davranışlardan uzak durmamızı öğütlemektedir. Bu açıdan bakıldığında başkalarının kusurlarının araştırılmasının yasaklan-ması, insanın haysiyet ve şerefini koruma altına almaya yönelik bir tedbirdir.
İşte bu önlemler çerçevesinde başkalarının evlerine izinsiz girmek, eşyalarını kurcalamak, araştırmak, cep telefonu ve bilgisayarını izinsiz açmak, mektupları okumak, kapıdan, pencereden gizlice dinlemek, gizli sırlarına vakıf olmak için küçük çocukları konuşturmak ve benzeri davra-nışlar ayıp ve günah sayılmıştır.
Bu konuda Peygamberimiz, müminlere ihtarda bulunarak şöyle buyurmuştur: Günahların en büyüklerinden biri de, haksız yere bir müslü-manın haysiyet ve şerefine dil uzatmaktır.
İnsan ilişkilerini bozan en önemli toplumsal hastalıklardan birisi de “gıybet”tir. Gıybet “bir kişinin arkasından onun hoşuna gitmeyecek şeyleri söylemek” olarak tarif edilebilir. Genelde kişiyi arkasından çekiştirenler bir savunma olarak söylediklerinin doğru olduğunu, yalan söyleme-diklerini ifade etseler de bu, sonucu değiştir-meyecektir. Söz konusu kişilerin yaptıkları gıybettir. Eğer kişinin arkasından söylenen şeyler doğru değilse, bu iftira olur ki, bu durumda bu sözleri söyleyen kişi yalan söyleyerek büyük bir günah daha işlemiş olur.
Gıybeti Yüce Allah Kuran’da kardeşinin etini yemeye benzetmiştir. Bir ayette şöyle buyrulmaktadır: “Kiminiz kiminizin gıybetini yapmasın (arkasından çekiştirmesin.) Sizden biriniz, ölü kardeşinin etini yemeyi sever mi? İşte, bundan tiksindiniz. Allah’tan korkup-sakının. Şüphesiz Allah, tevbeleri kabul edendir, çok esirgeyendir.” (Hucurat Suresi, 12)
Başkalarının kusurlarının araştırılması hakkındaki yasaklamanın hikmetlerinden birisi de insanın kendi eksik ve kusurları ile ilgilenmesi içindir. Çünkü dinimize göre esas olan, herkesin kendi eksikliklerini tespit edip onları gidermesidir. Kendi eksikliklerini bırakıp başkalarının kusur ve eksikleriyle uğraşmak ise Müslüman’a yakışmayan bir davranıştır.
Gıybet ve iftira insanlar arasında ilişkileri bozar, toplumun düzenini sarsar, dostlukları zedeler. Bunun için insan onurunu zedeleyen, dargınlık ve düşmanlıklara sebep olan gıybet ve iftiradan uzak duralım. Gıybet ve iftiranın birer kul hakkı olduğunu hiçbir zaman unutmayalım
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Gıybetin kısaca tanımı
Gıybet, diğer bir ifade ile dedikodu ve çekiştirme bir kimsenin arkasından hoşlanmayacağı ve duyduğu zaman rahatsız olacağı sözleri konuşmak veya davranışlarda bulunmak demektir.
Gıybetin tarifi hadis
Peygamberimiz ashabına gıybet nedir? diye sordu. Ashap Allah ve resulü daha iyi bilir dediler. Bunun üzerine peygamberimiz, kardeşini gıyabında onun hoşlanmadığı bir şeyle anmandır.” buyurdu. Ashap : o şey onda varsa ne buyurusunuz dediler. Peygamberimiz de eğer dediğin ayıp kardeşinde varsa o zaman gıybet olur yoksa ona iftira etmiş olursun” buyurdu
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
GIYBET – DEDİKODU
Müslüman da olması gereken önemli bir özellik de, diline sahip çıkmasıdır. Allah Teâla’nın insanlara verdiği sayısız nimetlerden biri de dil’dir. Dil; Kur’an okumak, Allah’ı zikir ve dua etmek, iyiliği emredip, kötülüğü men etmek, hayır söylemek içindir. Dil, kötü söz söylemek, dedikodu yapmak, boş konuşmak, kavga etmek, insanları çekiştirmek, kötülemek, birbirine düşürmek, hakaret etmek, iftira ve küfür etmek için değildir. Dil, Allah’ın emrettiği şekilde kullanılırsa insanı saadet ve mutluluğa götürür. Nefsin ve şeytanın istediği şekilde kullanılırsa felâket ve hüsrana sürükler.
Bu sebeple, diline sahip çıkmak, onu dünya ve ahirete yarayan işlerde kullanmak, kötü sözlerden korumak bir müslümanın önemli bir vazifesidir. Dili korumanın anahtarı ise çok dinlemek ve az konuşmaktır. Konuştuğu zaman da, hayır söylemektir
Dilin pek çok manevi hastalıkları vardır. Bunlardan birisi de gıybettir. Gıybet; bir insanın arkasından onun kusurunu söylemek ve onu çekiştirmektir. Bu kusur, onun fiziği ile boyu ve posu ile, ahlakı ile kılık ve kıyafetiyle ilgili olabilir. Boyu kısadır, yüzü çirkindir, gözü şaşıdır gibi sözler. Bu ve benzeri kusur ve ayıplar din kardeşinin arkasından söylemek gıybettir, günahtır. Yüce Rabbimiz Kur’an-ı Kerimde:
“Bazınız bazınızı arkadan çekiştirip gıybet etmesin. Sizden biriniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı?İşte, bundan tiksindiniz. Allah‘tan korkun. Allah tevbeleri kabul eden çok esirgeyendir.”
Gıybet etmek günah olduğu gibi yapılan gıybeti dinlemek de günahtır. Bir başkasının zararına olan şeyleri dinlemek şöyle dursun, müslüman boş ve faydasız sözleri de dinleyerek vaktini boşa geçirmeyecektir. Kur’an-ı Kerim müminlerden söz ederken şöyle buyuruyor:
“Bunlar (o kadar iyi insanlardır ki) yalan yanlış
boş sözler işittiklerinde savuşup giderler, ondan yüz çevirirler”
Bir insanın kardeşi bir yerde çekiştirilirken, onun iffet ve kişiliğine dil uzatılırken bunu duyan kimseye düşen dinlemek değil, buna engel olmaktır.
Gıybet eden kimse günahkârdır. Bu günahından kurtulmak için yalnız tevbe etmek yeterli değildir. Hem tevbe edecek, hem de gıybet ettiği arkasından çekiştirdiği kardeşine giderek hakkını helâl etmesini dileyecektir. Ancak bu şekilde o günahtan kurtulmuş olur. Allah Teâlâ’nın ölü kardeşinin etini yemekle bir tuttuğu gıybet hastalığından uzak kalabilmek için öncelikle diline hâkim bir müslüman olmaya çalışmak gerekmektedir. Sevgili Peygamberimizin
“İnsan sabahlayınca bütün onganları dil’e baş vurur ve (adeta ona) şöyle derler: Bizim haklarımızı korumakta Allah’tan kork. Biz ancak senin söyleyeceklerine ceza görürüz. Biz sana bağlıyız. Eğer sen doğru olursan, biz de doğru oluruz. Eğer sen eğrilir, yoldan çıkarsan biz de sana uyar senin gibi oluruz.”
Sevgili peygamberimiz; müslümanlara kendi günaylarıyla meşgul olmalarını, pişmanlık duyup hatalarından dolayı gözyaşı dökmelerini tavsiye etmektedir. Çünkü başkalarının kusurlarını gözetleyen kimse kendi kusurlarını unutur. Oysa herkes hesabını kendisi verecektir. Kendi kusurlarıyla meşgul olup onları affettirmenin yolunu aramak, kurtuluşa kavuşmanın yolunu tutmak demektir.
Lokman Hekim’in oğluna yaptığı şu güzel öğütle bitirmek istiyorum:
“Ey Oğul; Namazda iken kalbini, insanlar arasında iken dilini, sofrada iken elini, başkasının evinde iken gözünü muhafaza et ki, kurtuluşa eresin.”
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Dervişe bir adam senin hakkında konuştu demişler demişki kendi sayfasıdır istediği gibi doldurur.
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Birinin arkasından tek başına konuşmak
Lütfen sorum artık cevap verin birinin arkasından tek başına konuşmak gıybet sayılır mı
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Senin sorunun gıybetle ilgili değil asıl sorunun vesvese ile ilgilidir
Gıybet biri hakkında başkasına bir şeyler anlatmaktır kendi kendine söylemek kendi kendine konuşmak sadece vesvesedir gıybet değildir
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Bir kişinin arkasından onun hoşlanmayacagı sözler söylemek onu incitici ve küçültücü sözlerle anmak bu ayette insanların aşağıdaki davranışların hangisinden sakindirmaktir.
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Bir kişinin arkasından onun hoşlanmayacağı sözler söylemesi gıybettir. Anlatılan şeyler doğru olursa gıybet olur, yok yalan şeyler konuşulursa o zaman Allah muhafaza iftira olmuş olur.