Hacca Güç Yetirmek

Haccı eda etmeye güç yetirmek iki şekilde olur:
1. Hac etmeye bizzat güç yetirmek.
2. Başkası vasıtasıyla hac etmeye güç yetirmek. Birinci kısımla ilgili beş şey vardır:
1. Kendisi ile Mekke arasında dört veya daha fazla merhale olan kimse, bir vasıtaya sahip olmalıdır.
2. Yol azığının bulunması.
3. Yolun emniyetli olması.
4. Sıhhatli olmak.
5. Haccın edası için gerekli vaktin bulunması.
Kişi yürümeye muktedir olsa da bir vasıtaya sahip olması şarttır. Ancak muktedir olanın hacca yürüyerek gitmesi daha faziletlidir. Kişinin şiddetli bir zorluk duymadan binek üzerinde durabilmesi şarttır. Şayet tahtırevan veya binitin üzerine konulacak, sıcak ve soğuktan koruyacak gölgelik gibi şeylere ihtiyacı varsa, bunlara da sahip olması şarttır. Kişi, muhtaç olduğu şeylerin parası dışında misli fiyat veya ücreti misille binite sahip olma imkanı varsa hükmü aynıdır.
Azığın hacca gidip dönünceye kadar yeterli olması, gidiş-dönüş süresinde ihtiyaç duyulan nafakadan ve kendisine nafakası-giysisi lazım olanların nafakasından fazla olması; ihtiyaç duyduğu mesken ve hizmetçiyi temin edecek kadar olması, peşin veya veresiyeli olan borcundan fazla olması, ayrıca kişinin canı, malı ve eşi için yolun emniyetli olması şarttır.
Kadın, beraberinde kocası veya emin olduğu bir mahremi veya güvenilir üç kadın olmadıkça hac kendisine vacip olmaz.
Deniz yolu daha güvenli ise o yolu tercih etmek vacip olup güvenli değilse vacip olmaz. Adet haline gelmiş mola yerlerinde su ve azığın ve örfe göre hayvan yeminin bulunması şarttır.
Hacca giden kişinin sağlık durumuna gelince; şiddetli bir zarara uğramaksızm binit üzerinde durabilecek kadar sıhhatli olması şarttır.
Kısıtlılık altında bulunanın hükmü, kendisine hac vacip olanın hükmü gibidir. Keza âmâ olanın beraberinde kılavuzu olduğu takdirde hükmü böyledir.
Hacca gitme zamanı ise, hac için belirtilen şartlar mevcut olup normal yürüyüşle eda etmeyi mümkün kılan zamanın bulunmasıdır.
İkinci kısım olan güç yetirme şartına gelince; kişinin ölüm, yaşlılık, sakatlık, iyileşmesi umulmayan hastalık veya fazla meşakkate katlanmadan binit üzerinde duramama gibi çok yaşlılık sebebiyle hac etmekten aciz olup yerine bir başkasına hac ettirmektir. Bu acizlik, diri olanın acizliğidir ki, buna ma’dub (hacı eda etmekten aciz kalmak) denir.
Hayatta iken güç yetirip de hac etmeden ölen kişinin yerine hac yapmak, terekesi varsa vaciptir. Terekesi yoksa mirasçılarının onun yerine hac yapmaları vacip değildir. Ancak ister vasiyet etmiş olsun veya olmasın mirasçılarının veya başka birisinin onun adına hac yapması caizdir. İzin vermedikçe ma’dub adına hac etmek caiz değildir.
Niyabet (vekillik), kişinin kendisi yerine hac etmek üzere kiraladığı kimseye verecek malı olduğu zaman vacip olur. Bu mal, özellikle kişiyi icare ettiği gün ihtiyacından fazla olmalıdır. İster süvarinin ister yaya gidenin ücretine malik olsun hükmü aynıdır. Fakat kiralanan kişinin ücreti misle razı olması şarttır.
Kişi niyabet için mal bulmaz da çocukları, erkek veya kız torunlarından biri teberru olarak onun yerine hac etmek isterse, ma’dub değilse niyabeten hac ettirmesi lazım gelir. Kardeşi veya yabancı birisi teberru olarak onun adına hacca gitmek isterlerse en sahih görüşe göre, kabul etmek mecburiyetindedir. Çocuğu veya başkası hac için kendisine mal verirlerse kabul etmek mecburiyetinde değildir. Ölü veya ma’dub olan kişi adına vekaleten nafile hac yapmak en sahih görüşe göre caizdir.
Vekilin haccı eda etmesinden sonra ma’dubun acizliği ortadan kalkar veya hastalığı geçerse, en sahih görüşe göre, vekilin yaptığı hac geçerli olmayıp ma’dubun bizzat hac etmesi lazımdır.

Benzeri konular:

• Hacca ve umreye gidenler Mekke’nin yanı sıra Medine’ye de giderler. Sizce bunun sebebi ne olabilir?
• Hicret, muhacir, ensar, Veda Haccı ve Veda Hutbesi ne demektir? Araştırınız ve edindiğiniz bilgileri defterinize yazınız.
• Haccın insanlar arası etkileşime ve iletişime olan katkıları hakkında bilgi veriniz.
• “Hacca gitmek” ve “Hacı olmak” ifadeleri ne anlama gelir?
• Haccın nasıl yapıldığını Diyanet İşleri Başkanlığının resmî sitesinden, ilmihâl kitaplarından vb. kaynaklardan araştırınız
• Tümünü görüntüle.