Hanbeli Mezhebine Göre Orucu Bozan Şeyler

Hanbelî Mezhebinde oruç bozan haller

A- Hem kaza hem keffâret gerektiren du­rumlar:

Hanbelî mezhebine göre oruç keffâret i sadece şu durumda gereklidir: İster gece­den niyet ederek Ramazan orucunu eda ederken isterse (Ramazan gününde) orucu ertelemeyi mubah kılan bir özrü olmadığı halde niyet etmemişken yolculuk veya hastalık gibi orucu bozmayı mubah kılacak bir sebep de meydana gelmeden, gerek bilerek ve isteyerek gerekse unutarak, hata ile yahut ikrah sebebiyle (zor altında) cinsî temasta bulunmak. Keffâretin gerekliliği için boşalma olması şart değildir. Cinsi temas sebebiyle -Şâfiîler’dekinden farklı olarak- kadına da keffâret gerekir; ancak bilerek ve isteyerek olmamışsa (oruçlu olduğunu unutmuş veya zor kullanılmışsa) kadına keffâret gerekmez, yalnız kaza gerekir. Cinsî temastan sonra hastalanma, cinnet getirme, adet görme, doğum yap­ma gibi bir özürün meydana gelmesi keffâret hükmünü düşürmez.

B) Yalnız kaza gerektiren durumlar:

Hanbelî mezhebinde orucu bozup yalnız kazayı gerektiren durumlar şöyle özetle­nebilir:

1- Bilerek ve isteyerek olmak kaydıyla, insanın cevfine (içine) veya dimağına ulaş­masını sağlayacak ağız vb. tabiî menfezden veya yara gibi tabii olmayan menfezden gıda özelliği olsun veya olmasın bir nesne­nin girmesi, ihtikarı (makattan şırınga ile ilaç akıtılması) ve (menfez kabul edildiği için) göze sürülen sürmenin tadının boğaz­da hissedilmesi ile de oruç bozulur. Kadı­nın, cinsel organına -yaş da olsa- bir nesne katması ile orucu bozulmaz.

İmsak vaktinin henüz başlamadığını zan­nederek yemeye devam eden yahut iftar vaktinin girdiğini zannederek orucunu açan kişi, oruç süresi içinde yiyip içtiğini anlarsa orucunu kaza etmesi gerekir.

2- Az bile olsa isteyerek kusmak (çıkarı­lan şey balgam da olsa oruç bozulur).

3- Kan gelmesi şartıyla kan alma ve al­dırma (hacamat). Kan gelse bile çentik atma veya ustura ite yarma durumunda oruç bozulmaz.

4- Öpme, okşama vb. hareketler yahut istimna (el ile tatmin) sırasında meni veya mezi gelmesi. Böyle bir hareket olmadan ısrarlı bakma ve düşünme ile meni gelirse oruç bozulur, sadece mezi gelirse bozulmaz.

Unutarak veya ikrah (zor) altında yeme-içme ile oruç bozulmaz ve kaza etmek gerekmez.

Hanbelî mezhebine göre nafile orucun bozulması halinde, bunu kaza etmek ge­rekmez; şu var ki kaza edilmesi tavsiye edilmiştir (müstehaptır).

Hanefi mezhebine göre orucu bozmayan durumlar