Hanbeli Mezhebi Kuruluşu ve Önde Gelenleri

Hanbell mezhebi Ahmed b. Muhammed b. Hanbel b. Hilal b. Esed b. İdris b. Abdullah b. Hayyâm b. Abdullah b. Enes b. Avf b. Kasıt b. Mâzin b. Şeyban… b. Vâil ez-Zühli eş-Şeybanrye (H. 164-241) nispet edilir.
Onun nesebi Hz. Peygamber ile Nizar b. Meâd b. Adrıan’da birleşir. Annesi kendisine hamile iken babasının arkadaşları ile birlikte Mağrib’den yola çıktı.
Ahmed b. Hanbel Bağdat şehrinde 164 yılının ReMulevvel ayında dünyaya geldi.
Kendisi üç yaşında iken babası vefat edince, ona annesi baktı.
Meşhur olması dolayısıyla dedesine nispet edildi.
Basra, Kilfe, Şam, Cezire, Harameyn, Yemen ve daha başka yerlere ilim öğrenmek için sürekli yolculuklar yaptı.
Fıkhı Muhammed b. İdris eş-Şafli, Süfyân b. Uyeyne, Vekr b. el-Cerrah, Yahya el-Kattan, Yezid b. Harun, İsmail b. Uleyye, Hüşeym b. Beşir, Abdurrezzâk b. Hemmam es-San’âni ve başkalanndan tahsil etti.
Hadisleri toplayıp ezberlemeye büyük ihtimam gösterdi. Bundan dolayı muhaddislerin imamı, fakihlerin efendisi, hafızlann emin ve hak üzere sebat gösterenlerin kumandanı idi.
Zehebi onun hakkında, “Müsned’ de kendilerinden hadis naklettiği hocalarının sayısı 280’den fazladır” demiştir.
İmamlar ondan övgüyle söz etmişlerdir. Şafıi, “Ben Bağdat’tan çıktım ve geriye Ahmed b. Hanbel’den daha takvalı, daha vera sahibi ve daha alim birini bırakmadım” demiştir.
Zehebi onun hakkında “Allah yolunda heybetliydi” demiştir. Ebu Ca`fer en-Nufeyll de, “Ahmed b. Hanbel dinin bayraklarındandı” demiştir.

Yanında nefislerin alabildiğine küçüldüğü, ancak ecrini Allah’tan bekleyen ve oldukça sabırlı azınlığın katlanabildiği gerçek anlamda zühdü yaşayan birisiydi. İbnu’n-Nehhâs onun hakkında, “Dünya ona teklif edildi, onu kabul etmedi. Bid’atlerle karşılaştı, onları da silip süpürdü” demiştir. İbn Kayyim de bu hususta, “İşte takva sahibi imamların durumu budur” demiştir. Salih b. Ahmed dedi ki: “Kimi zaman babamın, eline alıp üzerindeki tozu silkelediği bir ekmek parçasını bir kaba koyduğunu ve o kabın üzerine su döktüğünü sonra da o ekmek parçasını tuz ile yediğini görürdüm. Onun bir nar, ayva veya herhangi bir meyve satın aldığını görmedim.” MeırvezI şöyle demiştir: “Ahmed b. Hanbel, yanında ölüm zikredildiği zaman gözyaşlarına boğulurdu.” Salih b. Ahmed dedi ki: “Sirkeyi ekmeğine çokça katık yapardı.” Meymünf de şöyle derdi: “Ebu Abdullah’ın (Ahmed b. Hanbel’in) evi olduk-ça dar ve küçüktü. Sıcakta onun alt katında uyurdu.” Ahmed b. Hanbel, sultanın kapısında durup onlara yaklaşmayı redde-der, aziz ve onurlu bir nefis ile valilerin bağışlarını geri çevirirdi. Emirlerin ödüllerini kabul eden çocuklarına kızardı. İshak b. Râhilye dedi ki: “Ahmed b. Hanbel Yemen’deydi. Elbise dokur, onları satar ve parasını infak ederdi.” Kırk yaşına gelmeden fetva vermeye başlamamıştır.

30 Şevval 1440 H

Benzeri konular:

• Hanbeli Mezhebinde cuma namazı
• Hanbeli Mezhebine Göre Orucu Bozan Durumlar
• Hanbeli Mezhebine göre “Yemin ve Kefareti”
• Hanbeli Mezhebine göre “Bayram Namazları”
• Hanbeli Mezhebine göre cemaatle namaz
• Tümünü görüntüle.