AKİLE

S.1. Åkile nedir?

C.1. Akile, divan ehlidir. Kastlı öldürmeye benzeyen ve hata cinayetlerde vacip olan bütün diyetleri akile öder.

S.2. Diyet akileden nasıl tahsil edilir?

C.2. Katil divan ehlindense (memur) åkilesi, diyet üç sene zarfında onların maaşlarından kesilir. Maaşlar üç seneden fazla veya az bir müddet için verilirse ona göre alınır. Divan ehlinden olmayan kimsenin akilesi kabilesidir. Diyet üç sene zarfında her birine senede dört dirhem den fazla düşmemek şartıyla taksite bağlanarak verilir. Bundan da azaltılabilinir. Kabilesi buna kåfi gelmezse, başka kabilelerden kendilerine en yakın kabilelerde de birleşirler.

Katil de kabileye dahil olur ve kabileden birisi gibi taksit verir. Azat olunan kölenin kalesi, azat eden mevlanın kabilesidir. Müvalat yoluyla mevla edenin åkilesi, mevlå edindiği kişinin kabilesidir.

Akile, diyetin onda birisinin yarısından az yüklenmez, onda birin yarisini ve daha fazlasını yükler. Onda birin yarısından az olan nakdi ceza, caninin malından alınır.

Åkile kasıtlı cinayeti üstlenmez. Caninin itiraf ettiği cinayetin diyeti, akile ödemez, ancak canli tasdik ettikleri takdirde öderler. Sulhla vacip olan diyeti ikile vermez.

Hür bir insan, yanlışlıkla köleye karşı cinayet işlerse, diyeti åkilesi öder.

Kolay Hanefi Fıkhı Soru Cevaplı
İtisam Yayınları