Taharet, Abdest ve Gusül

Hanefi mezhebinde taharet gusül ve abdest hakkında soru cevaplar

1.) Taharetin tanımı nedir abdestin farzı kaçtır ?

Taharet sözlükte temizlik demektir ise bazı özel azaları özel bir şekilde yıkamaktır veya abdestsizlik gibi manevi veya maddi kirlerden temizlenmek tir.
Abdestin farzları 3 azayı yani el yüz ve ayakları yıkamak ve başı mesh etmektir.

2.) Ayak topukları yıkamaya dahil midir?

Evet ayak topukları da yıkamaya dahildir.

3.) Başı mesh etmenin miktarı ne kadardır?

Mesh edilmesi farz olan miktar başın dörtte biri kadardır.

4.) Abdestin sünnetleri nelerdir?

Uykudan uyanırken elleri kaba daldırmadan önce yıkamak , abdeste başlarken besmele çekmek, misvak kullanmak, (dişleri fırçalamak) ağzı 3 defa çalkalamak ve burna su vermek , kulaklarım mesh etmek, sakal ve parmak aralarını hilallamak ve azaları üçer defa yıkamak.

5.) Abdestin müstehapları nelerdir?

Abdestte niyet etmek, başın tümünü mesh etmek , azaları ayette zikredildiği şekilde sırayla yıkamak ve sağdan başlamak.

6.) Abdesti bozan şeyler nelerdir?

Ön ve arka yollardan çıkan; Kan , yaranın dışına atması halinde akan su ve irin, ağız dolusu çıkan kusuntu gibi her şey, yan üstü yatarak yaslanarak ve çekildiğinde düşecek şekilde bir şeye dayanarak uyumak, baygınlık veya delirmekle aklın baştan gitmesi ve rükulu, secdeli namazlarda kahkaha atarak gülmek.

7.) Guslün farzları nelerdir?

Guslün farzları; ağzı çalkalamak, burna su vermek ve vücudun tümünü yıkamaktır.

8.) Guslün sünnetleri nelerdir?

Önce elleri ve tenasül uzvunu yıkamak, vücutta varsa pislikleri gidermek, sonra suyun atmadığı bir yerde yıkanıyorsa ayaklar, namaz abdesti gibi abdest almak, bütün bedene baştan aşağı 3 defa su dökmek ve sonra da bulunduğu yerden başka bir yere geçerek ayakları yıkamak sünnettir.

9.) Yıkanırken kadının saç örgülerini açması gerekiyor mu?

Eğer sus saç diplerine ulaşıyorsa örgüleri çözmek zorunlu değildir. Aksi halde örgüleri çözmek gerekir.

10.) Guslü gerektiren şeyler nelerdir?

Fışkırarak yahut şehvet vererek kadın ve erkekte meninin akması, cinsi temas esnasında tenasül uzvunun , meni gelmeksizin, sünnet yeri kadarını vajina veya anüse geçmesi , hayız veya nifas kanının kesilmesi.

11.) Sünnet gusulleri nelerdir?

Cuma ; Bayram ve hacda ihrama girmek için gusletmek sünnettir.

12.) Mezi ve vedi guslü gerektirir mi?

Mezi ve vedi güçlü değil abdesti gerektirir.

13.) Hangi sularla temizlenip abdest alınabilir?

Yağmur, nehir ,kuyu , çeşme ve deniz suları ile abdest alınabilir ve temizlik yapılabilir.

14.) Hangi sularla abdest alınamaz?

Ağaç ve meyvelerden akan su, sirke, gül suyu, bakla suyu, et suyu, safran suyu gibi başka bir maddenin karışıp tabiatından çıkardığı sularla abdest alınmaz.

15.) Temiz bir şeyin karıştığı suyla temizlik yapılabilir mi?

Evet, üşnan, sabun ve safran gibi temiz bir maddenin karışıp, vasıflarından ( tat koku renk) birini değiştirdiği suyla temizlik yapmak caizdir.

16.) Hangi su ile taharet?

İçine az veya çok bir necasetin düştüğü sularla abdest alınmaz ve taharet yapılmaz.

17.) Akarsu necis olur mu?

İçine bir necasetin düştüğü akarsu eğer suyun akışıyla necaset durmuyor ve bir eseri görülmüyorsa necis olmaz dolayısıyla abdeste kullanılabilir. Aynı şekilde bir tarafına düşen şeyle diğer tarafı hareket etmeyen büyük göle bir necis düşerse diğer tarafından abdest alınabilir. Çünkü zahiren necis diğer tarafa ulaşmaz.

18.) Hayvan ve haşeratın suda ölmesi suyu necis kılar mı?

Sinek sivrisinek eşek arısı akrep gibi akıcı kanı atmayan haşeratın ve balık kurbağa yengeç gibi suda yaşayan hayvanların suda ölmesi suyu kirletmez.

19.) Kullanılmış Su nedir?

Abdestte yahut Allah’a yaklaşmak gayesi ile (abdest üzerine abdest almak gibi ) abdeste kullanılan su organdan ayrıldığında (musta’mel) kullanılmış su olur.

20.) Kullanılmış su abdeste kullanılabilir mi?

Hayır kullanılmış su bir daha abdestte kullanılamaz.

21.) Hayvan derisi nasıl temizlenir ?

Domuz ve insan derisi hariç bütün hayvanların derileri tabaklama ile temiz olur. Tabaklanmış deri üzerinde namaz kılınabilir ve kırbasındaki suyla abdest alınabilir. Ölmüş hayvanın tüy, yün, kemik, toynak, sinir ve boynuzları temzdir.

22.) İçine necaset düşmüş kuyunun hükmü nedir?

Kuyuya bir pislik düştüğünde suyu boşaltılır ve böylece kuyu temizlenmiş olur.

23.) Temizlenmesi için kuyudan ne kadar su boşaltılır?

Sucuğun ne kadar boşaltılacak kuyuya düşen hayvanın hissesinin büyüklüğüne göredir. Kuyuya düşüp ölen fare, kuş, serçe, kertenkele gibi küçük cüsseli hayvanlar için 20 ile 30 kova su boşaltılır . Kedi , tavuk , güvercin gibi hayvanlar için 40 ile 60 kova boşaltılır. İnsan , koyun veya köpek için kuyu tamamen boşaltılır.

24.) Kuyuya düşen küçük hayvan ölüp şişerse ne yapmak gerekir?

Kuyuya düşen hayvan şişer veya dağılırsa suyun tümü boşaltılır. Bu durumda hayvanım küçük veya büyük olması fark etmez.

25.) Boşaltmada kullanılacak kovanın hacmi ne kadar olmalıdır?

Kovanın hacmi beldede kuyularda örfe göre kullanılan normal kovanın hacim midir kova sayısı böyle bir kovaya göre itibare alınır. Eğer büyük bir kova ile tek seferde boşaltılan su 20 normal kovaya eşit gelirse bu da geçerli sayılır.

26.) Bazı kuyular nehirlere yakın olur, dolayısıyla suyu boşaltmak ile bitmez bu durumda ne yapılmalıdır?

Eğer koyu çeşme gibi devamlı akarda suyu boşaltmak ile bitmiyorsa bulunan suyun miktarı kadar boşaltılır Muhammed Bin Hasan radıyallahu anh’ın ya 200 ile 300 kova boşaltılır dediği rivayet edilmiştir.

27.) Kuyuya ne zaman düştüğü bilinmeyen ve şişmeyen hayvanın hükmü nedir?

Eğer kuyuda bir hayvan bulunur ve ne zaman düştüğü bilinmiyorsa, bununla birlikte şişmemiş ve dağılmamışsa, kuyudan abdest alındığı takdirde gecesi ile birlikte bir günün namazı iade edilir ve bu suyun değdiği her şey yıkanır. Hayvan şişmiş veya dağılmışsa Ebu hanife’ye r.a göre gecesi ile birlikte 3 günüm namazı iade edilir. Ebu Yusuf ve Muhammed’e göre ne zaman düştüğü araştırılmadan bir şey iade etmek gerekmez.

28.) Hangi canlıların artığı temizdir?

İnsan ve eti yenilen hayvanların artıkları temizdir.

29.) Hangi canlıların artı necistir?

Köpek domuz ve yırtıcı hayvanların artıkları necistir.

30.) Hangi canlıların artığı mekruhtur?

Kedi, serbest gezen tavuk, yırtıcı kuşlar ve fare, yılan gibi evlere yerleşen hayvanların artıkları mekruhtur.

31.) Hangi canlıların artığı şüphelidir?

Eşek ve katırın artı olan sular şüphelidir. Temiz su bulunmazsa bu su ile abdest alınır, ayrıca tedbir olarak teyemmüm edilir. Herhangi birine önce yapmak caizdir.

Kaynak: Sorulu cevaplı kolay Hanefi fıkhı, İtisam yayınları