İSTİLADİstilad

S.1. Istiladın hükmü nedir?

C.1. Cariye mevlåsından hamile kaldığında, ümmü veled olur. Satişı veya başkasına mülk edilmesi caiz olmaz. Efendisinin kendisiyle cinsi münasebette bulunması, çalıştırması, icara vermesi ve evlendirmesi caizdir. Çocuğunun soyu, ancak efendisinin itirafıyla sabit olur.

İlk çocuğun soyunu itiraf ettikten sonra, bir çocuk daha doğurduğunda soyu ikrarsız sabit olur.

Efendisi ikinci çocuğu inkâr ederse, nesepsiz kalır. Cariyesini evlendirip ve bu evlilikten bir çocuk doğarsa, çocuk annesinin hükmünde olur.

Mevlası öldükten sonra cariye bütün malından azat olur. Mevlasının borcu varsa, alacaklılara parayı ödemek için çalışması gerekmez. Kişi, başkasının cariyesiyle evlenip cinsel ilişki yaşar ve cariyeden bir çocuğu olursa sonra cariyeyi efendisinden satın alırsa kendisine ümmü’l-veled alur ve değerini öder, ancak mehrini ve çocuğun değerini ödemez.

Babası hayatta olduğu halde dedesi cariye ile ilişkide bulunursa, dogan çocuğun soyu sabit olmaz. Babası ölmüş dedesi cariyesiyle beraber olursa, meydana gelen çocuk, babadan olduğu gibi, dedesinden soyu sabit olur.

Cariye iki kişi arasında müşterek olup çocuk doğurduğunda, birisi çocuğun kendisinin olduğunu iddia ederse, çocuğun soyu ondan sabit ve cariye onun ümmü’l-veledi olur. Cariyenin yan mihrini ve yan kıymetini ortağına vermesi gerekir, çocuğun değerini ödemez.

Cariyelerinden dogan çocuğu, her ikisi kendi çocuğu olduğunu iddia ederse, her ikisinden soyu sabit olur. Cariye her ikisinin de ümmü’l- veledi olur, ortağına karşı işlediği cürümden dolayı, her biri digerine mihrin yarısını öder. Çocuk her ikisinden de tam evlât mirasını alır, fakat onların ikisi çocuktan bir baba irsini elde ederler.

Mevla, kitabet akdini yapmış kölesinin cariyesiyle beraber olursa, cariye doğurur ve çocuk benimdir iddiasında bulunursa, mükateb mevlasını doğruladığı takdirde, çocuğun soyu mevladan sabit olur. Fakat mükâtebine cariyenin mehrini ve evlådının kıymetini verir ve cariye de kendisine ümmü’l-veled olmaz. Eğer mükateb köle, efendisini yalanlarsa, nesebi sabit olmaz.

Kolay Hanefi Fıkhı Soru Cevaplı
İtisam Yayınları