ŞAHİTLİKTEN DÖNMEK

S.1. Şahidin şahitliğinden dönmesinin hükmü nedir?

C.I. Karar verilmeden önce şahitler şahitlikten dönerlerse, tanıklık lan düşer, karar verildikten sonra dönerlerse, karar feshedilmez ve telef almasına sebep oldukları şeyi tazmin ederler. Ancak hakim huzurunda şahitlikten dönülebilir.

S.2. Mallarda şahitlikten dönmenin hükmü nedir?

C2. İki şahit, bir mal hakkında şahitlik edip, hâkim ona göre karar verdikten sonra, dönerlerse, aleyhinde şahitlik yaptıkları kişinin malını tazmin ederler. Yalnız birisi şahitlikten cayarsa, malın yarısını tazmin eder.

Üç kişi şahitlik yaptığı durumda birisi şahitlikten cayarsa, bir şey tazmin etmesi gerekmez, biri daha cayarsa, ikisi malın yarısını tazmin eder.

Şahitler bir erkek ile iki kadın olup, bir kadın şahitlikten cayarsa maIın dortte birini tazmin eder, iki kadın da cayarsa hakkın yarısını tazmin ederler.

Bir erkek on kadın şahit olur, sekiz kadın şahitlikten dönerse bir şey ödemezler, dokuzuncusu da cayarsa hakkın dörtte birini tazmin ederler.

Erkekle kadınlar birden cayarlarsa, Ebu Hanife’ye göre, hakkın altı da birisi erkeğe, geri kalan diğer altıda beşi kadınlara düşer.

Ebu Yusuf ve Muhammed’e göre, erkege yarısı, kadınlara da yarısı düşer Kıymetin misli veya daha fazlasıyla bir alışverişe şahit olup dönerlerse zamin olmazlar, kıymetinden daha az bir miktarla şahitlik ya parlarsa, eksik kısmına zamin olurlar.

S.3. Nikah şahitliğinden dönmenin hükmü nedir?

C.3. Bir kadının mehri misliyle evli olduguna, iki şahit şahitlik yapar, sonra cayarlarsa bir tazminat terettüp etmez. Aynı şekilde bir erkeğin mihri misille bir kadınla evlendiğine şahitlik eder ve dönerlerse bir taz minde bulunmazlar, mehri misilden fazlasıyla şahitlik edip dönerlerse, fazlaligı tazmin ederler.

S.4. Talak şahitliğinden dönmenin hükmü nedir?

C.4. Bir kişinin gerdekten önce eşini boşandığına dair şahitlik yapar, donerse, mihrin yarısını öder, gerdekten sonra boşadığına şahitlik yapar dönerse, tazminat ödemez.

S.5. Köle azat etme şahitliğinden dönmenin hükmü nedir?

C5. Kölesini azat ettigine şahitlik yapıp, dönerlerse, kölenin kıymetini oderler.

S.6. Kisas sahitliğinden dönmenin hükmü nedir?

C.6. Kinas hakkında şahitlik yapıp, aleyhinde şahitlik yapılan kişi öldürüldükten sonra şahitler dönerlerse, diyeti tazmin ederler, öldürülmezeler.

S.7. Asil ve fer’i sahitler arasında oluşan ihtilafın hükmü nedir?

C. Feri sahitler, caldiklari takdirde zaman olurlar. Asıl şahitler, hükümden sonra dönüp, biz fer’i sahitleri şahitliğine şahit yapmadık deseler zaman olmazlar, biz onları şahit tuttuk, fakat yanlışlık yaptık deseler zamin olurlar.

Fer’i şahitler, asil şahitler yalan söylüyor veya şehitliklerinde yanlis urlar deseler gözlerine bakilmaz.

S.8. Zina sahilinden dönmenin hükmü nedir?

C8. Dort sahit, zina ile iki şahit de aynı kişinin evli olduguna sahitlik eder, sonra evlilik şahitleri dönerse zamin olmazlar. Şahitler hakkında tezkiyede bulunanlar ayarlarsa zaman olurlar. Iki sahit yemin ettiğine, iki yahit de sartın vücuda geldigine dair sahitlik yapıp hüküm verildikten sonra cayarlarsa, ancak yemin ettigine şahitlik yapanlar sorumlu olurlar.

Kolay Hanefi Fıkhı Soru Cevaplı
İtisam Yayınları