Paylaş
Hanefi Mezhebine Göre Zihar
Question
ZİHAR
S.1. Zihar nedir?
C.1. Zihar lügatte, Zıhar (Sırt) kelimesinden türemiştir. Aslında zihar kocanın karısına, sen bana anamın sırtı gibisin demesidir. Niye kann, baldır veya başka bir organ değil de özellikle sirta benzetme yapılmış, çünkü sırt hayvanlarda binilen yerdir, ilişki esnasında kadın da binilmiş gibi oluyor ve annenin sırtı devenin sırtından istiare edilmiş, sonra kadinin sırtı memnu olan annenin sırtına benzetilmiştir. Bu, çok ince ve latif bir istiaredir. Sanki kadina, cinsel ilişki için sana binmek bana haramdır kastediliyor.
Istilahta, Bir erkeğin karısının tamamını veya bedeninin tümü yerine geçen bir organını kendisine nikâh ebediyen haram olan bir mahreminin veya sırt, baldır, karın gibi bakması helal olmayan organlarından birine benzetmiş olmasıdır. Özellikle zihar İsminin kullanılması sırtın galipliğindendir, çünkü asıl kullanımlarda sırt vardır.
S.2. Zihar’ın hükmü nedir?
C.2. Eşine, sen benim üzerime annemin sırtı gibisin dediğinde kadın haram olur, zihar kefaretini vermeden cinsel ilişki kurması, dokunması, öpmesi helal değildir. Kefaret vermeden cinsellikte bulunduğu takdirde, Allah’tan af diler, birinci kefaretten başka bir şey vermesi gerekmez, ancak kefaret vermeden eşine yaklaşmamalıdır. Kefareti gerektiren şey eşiyle cinsellik yaşama azmidir.
Eşine sen üzerime annemin karnı veya baldırı veya vajinası gibisin dediğinde zihar etmiş olur. Aynı şekilde kız kardeşi veya halası veya süt annesi gibi ebedi mahremlerinden birisine benzetirse haram olur. Yine erkegin karısının baş, vajina, yüz, boyun gibi bedeninin tamamı yerine geçen bir organini ya da bir organın yarısı, üçte bir, dörtte bir gibi orantılı bir bölümünü kendisine nikâh ebediyen haram olan bir mahremine benzetmesi zihar olur. Sen üzerime anam gibisin derse niyetine döner. Eğer Ikram kastettim derse ikram, zihar kastettim derse zihar olur veya talak kastettiğini söylerse bain talak olur, hiçbir niyeti yoksa bir şey olmaz.
Zihar ancak eşten olur, cariyeden olmaz. Bütün eşlerine, siz üzerime annemin sırtı gibisiniz derse, hepsinden zihar etmiş olur ve her biri için ayrı kefaret vermesi gerekir.
S.3. Zıhar kefareti nedir?
C.3. Zihar kefareti, bir köleyi azat etmektir, köle bulunmazsa iki ay peşpeşe oruç tutulmalıdır, buna güç getirilmediği takdirde, altmış mis kin doyurulur. Bütün kefaretler cinsellik yaşanmadan önce verilmelidir. Burada kölenin kâfir veya Müslüman, erkek veya kadın, büyük veya küçük farkı yoktur hepsi de kâfidir, ancak kör ve elleri veya ayakları kesilmiş köle kafi gelmez.
Sağır ve çapraz bir eli ve bir ayağı kesilmiş köle de azat edilebilir. Iki elinin baş parmakları kesilen ve düşünemeyen deli köle azat etmek caiz değildir. Aynı şekilde müdebbir, ümmü’l-veled ve malın bir kısmını ödemiş mükateb köle azat etmek de caiz değildir.
Hiç ödeme yapmamış mükateb azat ederse käfidir, köle olan babasını, oğlunu kefaret niyetiyle satın alırsa kefaret yerine geçer. Ebu Hanife’ye göre, ortak bir kölenin yarısını kefaret için azat ettiğinde diğer yarısının da kıymetini tazmin edip azat ederse, caiz olmaz.
Ebu Hanife’ye göre, kölesinin yansını kefaret için azat edip, zihar yaptığı eşiyle cima ettikten sonra diğer yarısını azat ederse, caiz olmaz.
Müzahir, azat edecek köle bulamazsa kefaret olarak, içinde ramazan ayı, ramazan bayramı, kurban bayramı ve kurban bayramından sonra gelen üç teşrik günleri bulunmayan ve ara vermeksizin Iki ay oruç tutar.
Ebu Hanife ve Muhammed’e göre, zihar yaptığı eşiyle, kefaret orucu esnasında geceleyin kasten veya gündüzün unutarak cinsellikte bulunursa, yeniden iki ay oruca başlamalıdır. Iki aydan tek bir gün orucu özürle veya özürsüz yerse, yine baştan başlar. Köle kansıyla müzahere yaparsa, kefareti ancak oruç olabilir. Efendisi yerine bir köle azat eder veya fakirlere yemek yedirirse caiz olmaz.
Müzahir, oruç tutmaya gücü yetmiyorsa, altmış miskine yemek yedirir. Her miskine yarım sa’ buğday veya bir sa hurma veya arpa ya da bunun kıymetini verir. Sabah ve akşam yemeklerini az veya çok verse caizdir. Altmış gün bir miskine yemek verirse kâfidir. Bir miskine bir günde tümünü verirse, sadece bir günlük kefaret olarak kabul edilir. Yemek yedirirken, zihar yaptığı eşiyle cinsi münasebette bulunursa, yeniden yedirmek gerekmez.
Iki zihar kefareti vermesi gereken birisi, Iki köleyi tayin etmeksizin azat ederse her iki zarın da kefareti için kafidir. Aynı şekilde dört ay oruç tutarsa veya yüz yirmi miskine yemek yedirirse hangisi hangi zi hann kefareti olduğunu belirtmeden caiz olur. Eğer bir köle azat ederse veya iki ay oruç tutarsa istediğinin kefaretini sayabilir.
Kolay Hanefi Fıkhı Soru Cevaplı
İtisam Yayınları
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Hanefi mezhebine göre zihar, bir erkeğin, karısına “sen bana annem gibisin” şeklinde bir söz söylemesiyle gerçekleşen bir durumu ifade eder. Zihar, İslam hukukunda, bir erkeğin, karısına annesiyle olan ilişkisini yasaklamayı belirten bir ifadeyle ilişki kurması anlamına gelir. Bu durum, kadının ebedi olarak ona haram olması anlamına gelir.
Ancak Hanefi mezhebine göre, zihar da tıpkı diğer mezheplerde olduğu gibi belli şartlara tabidir ve bu durumda erkeğin, “sen bana annem gibisin” gibi bir ifade kullanması gerekir. Bu durumda, aşağıdaki hususlar öne çıkar:
Ziharın Gerçekleşmesi: Ziharın gerçekleşebilmesi için erkeğin, karısına annesiyle bir ilişkiyi, yani annesine benzetmeye yönelik bir ifade kullanması gerekir. Bu, “sen bana annem gibisin” veya benzeri bir şekilde olmalıdır. Ancak bunun yanında, kişi herhangi bir şüpheye yer bırakmayacak şekilde net bir şekilde bu ifadeyi kullanmalıdır.
Geri Dönüş İmkanı: Hanefi mezhebine göre, zihar sonrasında bir “keffaret” yani bir tür fidye ödenmesi gerekmektedir. Zihar yapıldıktan sonra, kişi bunu düzeltmek için kefaret olarak:
Öncelikle, 60 fakire yemek vermek,
Veya 60 gün oruç tutmak gibi seçeneklerle cezayı ödemek zorundadır.
Ziharın Hükmü: Zihar, İslam’da bir tür hile sayılır. Zihar yaptıktan sonra kişi, karısıyla cinsel ilişkiye girmesi haram hale gelir. Bu yüzden, zihar sonrasında karısıyla ilişkiye girebilmesi için kefaretini ödemesi gerekir.
Kefaretin Yapılması: Kefaretin, zihar yapan kişinin sağlığına uygun bir şekilde yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu, oruç tutma veya fakirlere yemek dağıtma gibi eylemlerle yapılabilir.
Sonuç olarak, Hanefi mezhebine göre ziharın geçerli olması için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Zihar yapan kişi, ardından bir kefaret ödemek zorundadır. Bu, onun hatalı bir davranışından dönüşünü ve bu hatadan ders almasını sağlamaktadır.