Hangi amel daha hayırlıdır Hadisi

“Konup Göçenler” Konup Göçendir hadisi

Soru: Şu hadisin anlamı nedir?

Rasûlullah’a (s.a) soruldu: “Hangi amel daha hayırlıdır?” “Konup göçendir” buyurdu. “O nedir?” diye tekrar soruldu. Rasûlullah (s.a): “Bitiren ve tekrar başlayandır” dedi.

Cevap: Bu hadis el-Câmi’li’l-Usûl isimli kitapta garip bir senetle Tirmizî’den rivayet edilmiştir ve şu şekildedir: İbn Abbas’tan rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: Bir adam dedi ki: “Ya Rasûlullah! Allah’ın en çok sevdiği amel hangisidir?” Rasûlullah şöyle cevab verdi: “Konup göçendir.” Adam: “Konup göçen kimdir?” diye sorunca, Ra-sûllah: “Kur’an’ın başından sonuna kadar okuyan, bitirince hemen tekrar başlayandır” dedi.

Müellif bu hadise şöyle bir izah getirmiştir: Yani Kur’an’ı her bi-tirişinde baştan okumaya tekrar başlar. Çünkü Kur’an okumak, kulun üzerine farz kılınan ibadetlerden sonra yüce rabbine yaklaştığı en faziletli ibadettir. İmam Ahmed’le ilgili olarak anlatıldığına göre o rüyasında bir kaç defa rabbini görmüş ve: “Vallahi bir daha O’nu görürsem kulun rabbine hangi şeyle daha yakın olacağını soracağım” demiş. Rabbini tekrar görünce “Ya Rabbi, kul hangi şeyle sana yaklaşır?” diye sormuş, Allah Teâlâ ona şöyle buyurmuştur: “Benim kelamımı okumakla ey Ahmed!” Ahmed: “Manasını anlasa da, anlamasada mı ya rabbi!” diye sorunca da, Allah Teâlâ “Evet, anlasa da, anlamasa da!” diye cevap vermiştir.

İbn’ul-Esir en-Nihaye isimli kitabında bu hadisi buna yakın bir şekilde şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah’a “Hangi amel daha faziletlidir?” diye sorulduğunda, Rasûlullah şöyle cevap verdi: “Konup göçendir.” “O nedir?” diye tekrar soruldu. Rasûlullah: “Bitiren ve tekrar başlayandır” dedi.

İbn’ul-Esir bunu şu sözleriyle tefsir etti:

Kur’an-i Kerim’i okuyarak bitirir, sonra başından tekrar okumaya başlar. Hz. Peygamber Kur’an okuyucusunu varacağı yere ulaşıp konaklayan, sonra da hemen tekrar yolculuğa başlayan bir yolcuya benzetmiştir. Mekkeli Kur’an okuyucuları böyle yaparlardı; Kur’an’ı hatmettikleri zaman kıraati kesmezler, Fatiha ve Bakara sûresinin ilk beş ayatini de okurlar, sonra kıraati keserlerdi. Böyle yapan kimseye de “konup göçen” ismi verilirdi. Yani Kur’an’ı hatmeden ve ara vermeden tekrar baştan başlayan demektir. Bir görüşe göre de bunun anlamı bir gazadan döner dönmez, ara vermeden diğer bir gazaya giden demektir.

Bütün bunlardan sonra anlaşılıyor ki Rasûlullah (s.a) “el-Hallü ve’1-Mürtehilu” (yani konup göçen) tabiriyle Kur’an-ı Kerim’i çok okuyan kişiyi kasdetmiştir. O kişi Kur’an okumayı kesintisiz ve uzun bir süre ara vermeksizin devam ettirir. Böylece Kur’an’la ilişkisini sürekli devam ettirir. Veya gazalara/savaşlara devamlı iştirak eden gazi gibidir. Bir gazadan döner dönmez hemen diğerine gider. Gayesi Allah yolunda cihat etmektir. Fakat birinci mana daha meşhurdur.