Paylaş
Hayvanların kısırlaştırılması ve damgalaması caiz midir?
Question
Hayvanları kısırlaştırmak ve damgalamak günah mıdır?
(Hayvanları kısırlaştırmak caiz değildir.)
Hayvanları kısırlaştırmanın caiz olmadığı görüşü, bu konu hakkındaki iki görüşten birisidir. İmam Ahmed b. Hanbel (Rahmetullahi Aleyhi)şöyle de miştir: “Adamın bir hayvanı kısırlaştırması şaşılacak şey değildir.”
Ibn Muflih şöyle dedi: “Hayvanları kısırlaştırmanın yasak olma sebebi, onlara acı vermek mümkün olduğu içindir.”
Imam Malik, İbn Ömer’den (Radiyallahu Anh) gelen senetle şunu rivayet etti: Hayvanları kısırlaştırmak mekruhtur. Denilir ki: Allah’u Teâlâ’nın yarattıklarının büyümesini kesmeyin.
Hayvanları kısırlaştırmak hakkındaki ikinci görüş ise: Koyun (küçük baş hayvan) kısırlaştırmak mubahtır. Mezhepte de (Hanbeli) kabul edilen görüş budur. Çünkü bunda koyunun etini ve yemesini ıslah etme faydası vardır.
Müsned isimli eserde şöyle gelmiştir: “Nebi (Sallallahu Aleyhi ve sellem) iki tane, semiz koçu kurban etti.” Başka bir lafızda ise: “Kısırlaştırılmış” olarak geçmektedir. Erkek olanı kurban etmek, onun yaratılışının kamil olması açısından, daha faziletlidir. Kısırlaştırılmış koyunu da kurban et mek faziletlidir.
Tercih edilen görüş: Eğer sahih bir amaç varsa ve hayvan küçükse kısırlaştırmak caizdir. Bu da şu iki durumda olur:
1- Etinin kırmızı olması, ondaki kokuyu gidermek ve besiye çekmek için. Şeabi, kısır hayvanın kurban edilmesi hususunda şöyle dedi: “Kendisinden giden o şey, etinden ve yağından fazla olacak.”
2- Huysuz ve ahlakı kötü olmasından korkulduğu zaman.
(İşaret olması için hayvanı dağlamak caiz değildir.)
Cabir’in (Radıyallahu Anh) hadisinde şöyle geçmektedir: “Allah’ın elçisi Hz. Muhammed (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) yüze vurmaktan ve hayvanın yü züne damga yapmaktan nehiy etti. ”
Aynı şekilde Cabir’den (Radıyallahu Anh) şu nakledildi: Nebi (Sallallahu Aleyhi ve sellem) yüzüne damga yapılmış bir eşeğin yanından geçti ve şöyle dedi: “Allah böyle damga yapan kimseye lanet etsin.”
Nass bulunduğu için, küçükbaş hayvanın yüzüne damga yapmak icma ile nehiy edilmiştir. Küçükbaş hayvanların dışındaki hayvanlara gelince, misal deve gibi: Âlimlerden bazıları mutlak olarak buna icazet verdi. Bu görüşü İbni Hacer (Rahmetullahi Aleyhi) cumhura nispet etti.
Hanefiler ise şöyle dedi: Damga yapmak mekruhtur. Çünkü müsle hakkında gelen yasak emrinin umumuna dâhil olmaktadır.
Bu görüş tercih edilmeyen bir görüştür. Çünkü bu konuda ilerde de geleceği üzere Nebi’nin (Sallallahu Aleyhi Ve Sellem) ihtiyaç gibi durumlardan dolayı bu işi yaptığına dair rivayet gelecektir. Ademoğlunu sünnet etmek buna önektir.
Alimlerden bazıları da zekât ve cizye hususunda kabul olunduğunu bunların dışında ise müstehap olmadığını söylediler. Bilakis o caizdir.
Imam Buhari (Rahmetullahi Aleyhisahihinde şöyle bir başlık açtı: “Abdullah b. Ebu Talha, Allah’ın elçisine, sadaka develerinin çobanının, develere kızgın demirle damga yaptığını şikâyet etmek için gitti. ”
Bunu, suret hususunda arma yapma babında zikretti. Şube’nin, Hişam b. Zeyd’den onun da Enes’ten (Radryallahu Anh) rivayetiyle şöyle dedi: “… Koyuna damga yaparken onu gördüm. O işareti koyunun kulağı zannettim.
Bu hadisler, hayvanın yüzü haricindeki bir bölgeye dağlama suretiyle damga vurmanın caiz olduğuna işaret etmiştir. Özellikle de buna ileten bir ihtiyaç olursa. Örneğin, sadaka develerini diğer develerden ayırmak gibi… Diğerlerine gelince, insanların malları birbirlerinden ayrılırlar.
Koyuna nispetle onun damga yeri kulağıdır. Deve ve inekte ise budunun aşağısıdır. Çünkü orası serttir ve hayvan acı çekmez. Kılında acının şiddeti azalır ve damga orada gözükür.
(İki görüşten birine göre, insanlar hususunda izin verilen miktar oranınca hayvanlarda tedavi sebebiyle dağlama yapmak caizdir.)
Asıl olan bu metindir. Hicevi şerhinde İbni Akil’den şunu nakletti: “Tedavi için dağlama yapmak caizdir…”
Bu daha açıktır. Mana şudur: Hayvanlara tedavi amaçlı dağlama yapmak caizdir. İnsanlara tedavi amaçlı izin verilen dağlama miktarı oranınca. İmam Ahmed b. Hanbel’den (Rahmetullahi Aleyhi) aktarılan iki rivayetten birine göre. Allah’u Teâlâ en iyisini bilendir.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
İslam hukukunda hayvanların kısırlaştırılması ve damgalanması konusu, çeşitli fakihlerin görüşlerine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak bu konular, hayvanların iyiliği ve insana faydalı olma amacı güdülerek değerlendirilir.
Hayvanların Kısırlaştırılması: Hayvanların kısırlaştırılması, genellikle insanların daha verimli bir şekilde hayvancılık yapmalarını sağlamak veya bazı sağlık problemlerini engellemek amacıyla yapılır. İslam’da hayvanların sağlığına zarar vermeyen, onlara zulmetmeyen ve onların doğalarına aykırı olmayan işlemler caiz kabul edilebilir. Ancak hayvanın kısırlaştırılması, eğer ona acı vermek veya doğasına zarar vermek anlamına geliyorsa, bu durum haram kabul edilebilir.
Örneğin, bir hayvanın üremesi kontrol altına alınmak isteniyorsa, bu işlem hayvanın sağlığını tehlikeye atmadığı sürece caiz olabilir. Fakat bu uygulamalar, gereksiz yere hayvana zarar vermemeli ve hayvanın refahını gözetmelidir.
Hayvanların Damgalanması: Hayvanların damgalanması, genellikle kimliklerini tanımlamak veya sahipliklerini belirlemek amacıyla yapılır. Bu işlem, özellikle çiftlik hayvanlarında yaygındır ve bazı durumlarda faydalı olabilir. Eğer damgalama, hayvana zarar vermeyen, onun sağlığını olumsuz etkilemeyen bir şekilde yapılırsa, caiz kabul edilebilir. Ancak damgalama işlemi, hayvanın acı çekmesine veya zarar görmesine neden oluyorsa, bu da zulüm anlamına gelir ve haram olabilir.
Sonuç olarak, her iki işlem de hayvanın sağlığına ve iyiliğine zarar vermediği sürece ve amacına uygun yapıldığı takdirde caiz olabilir. Fakat her durumda hayvanlara zulmetmekten kaçınılması gerekir. İslam’da hayvan haklarına saygı göstermek ve onlara merhametli davranmak temel bir prensiptir.