Yapılan bağış artık verilen kişiye aittir veren kişinin bir hakkı kalmadığı için hakkım haram olsun dese de boş bir sözdür.
Hediyeden / Bağıştan dönmek hakkında hadisler
Hadisler
– عَنِ ابنِ عَبَّاسٍ رضي اللَّه عنْهُما أن رَسُولَ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قَالَ : « الَّذِي يعُودُ في هِبَتهِ كَالكَلبِ يرجعُ في قَيْئِهِ » متفقٌ عليه .
وفي روايةٍ : « مَثَلُ الَّذي يَرجِعُ في صدقَتِهِ ، كَمَثلِ الكَلْبِ يَقيءُ ، ثُّمَّ يعُودُ في قَيْئِهِ فَيَأكُلُهُ » .
وفي روايةٍ : « العائِدُ في هِبَتِهِ كالعائدِ في قَيْئِهِ » .
İbni Abbas radıyallahu anhümâ’ dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Bağışından dönen kimse, kusmuğunu yalayan köpeğe benzer.”
Buhârî, Hibe 30, Zekât 59, Cihâd 137, Hiyel 14; Müslim, Hibât 2, 5, 8. Ayrıca bk. Tirmizî, Büyû’ 62; Nesâî, Zekât 100; İbni Mâce, Hibât 5
Müslim’in bir rivâyetinde (Hibât 5), “Verdiği sadakadan dönen kimse, yediğini kustuktan sonra dönüp onu yiyen köpeğe benzer” buyurulur.
Bir başka rivâyette (Müslim, Hibât 7) ise, “Bağışından dönen, kusmuğunu yiyen gibidir” denilmektedir.
Answer ( 1 )
Hediyeyi haram etmek, İslam’da doğru bir davranış değildir. Hediyeler, karşılıklı sevgi, saygı ve dayanışmanın bir göstergesidir ve İslam’da hediyeleşmek teşvik edilen bir davranış olarak kabul edilir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), hediyeleşmeyi müminler arasında sevgiyi pekiştiren bir davranış olarak tavsiye etmiştir. Hadis-i şeriflerde, “Hediyeleşin, birbirinizi seversiniz” (Buhârî) şeklinde ifadeler vardır.
Bir kişinin, kendisine hediye verilen bir şeyi haram kılma hakkı yoktur, çünkü hediye, alıcısına verilen bir iyiliktir ve onun kabul etmesi gerekmektedir. Tabii ki, bir hediye haram bir şey içeriyorsa (mesela alkol, zina ile ilişkili bir şey, ya da İslam’a aykırı bir başka şey), o zaman o hediye reddedilebilir, çünkü İslam’a aykırı olan bir şeyin kabul edilmesi doğru değildir. Fakat bu durum, hediye verme geleneğinin tamamen reddedilmesi veya hediyeleşmenin haram ilan edilmesi anlamına gelmez.
Özetle, hediye vermek ve almak İslam’da teşvik edilir, ancak hediyenin içeriği İslam’a aykırı olmamalıdır. Hediye verme ve alma, karşılıklı sevgiyi artırıcı, insanları birbirine yakınlaştırıcı bir eylemdir.