Paylaş
İhsan ne demek? Kısaca
Question
İhsan Nedir?
İhsan Hakkında Kısa bilgiler
Sözlükte “bir şeyi iyi ve güzel yapmak, iyi, güzel ve yararlı fiil işlemek “ilâ” ve “be” harfi cerleriyle kullanıldığı zaman iyilik etmek, ikram ve in’am’da bulunmak” anlamlarına gelir.
İhsân kavramı, Kur’ân’da sözlük anlamına paralel olarak iyilik etmek ve iyi davranmak (Yûsuf, 12/23, 100; İsrâ, 17/23), iyi ve güzel fiil işlemek (Nahl, 16/30; Yûnus, 10/26), bir ameli, bir fiili ve bir görevi en iyi bir şekilde ve hakkıyla yapmak (Bakara, 2/112; Nisâ, 4/125) anlamlarında kullanılmıştır.
Cibril (a.s.)’ın “ihsân nedir?” sorusuna Hz. Muhammed (a.s.), “…Allah’ı görüyormuşsun gibi ibâdet etmen”; her ne kadar sen O’nu görmesen de O, seni görüyordur…” cevabını vermiştir (Buhârî, Îmân, 37. I, 18).
Allah’a kulluk olan her görevi en iyi bir şekilde, önemseyerek, hakkıyla ve layıkı vechiyle yapmak. “Allah her şeye karşı ihsânı farz kılmıştır…” (Müslim, Sayd, 57) hadisinde de ifâde edildiği gibi, ihsân kavramı; îmân, iş, ibâdet, muâmelât, yönetim, yargı vb…. insanın yaptığı her işi ve görevi şartlarına, kurallarına ve tekniğine uygun olarak estetik, sağlam, güzel, kaliteli, en iyi ve en mükemmel bir şekilde yapmayı ifade eder. “İhsân” Allah’ın kullarına kesin bir emridir (Bakara, 2/195).
Allah’ın nimetleri (Kasas, 28/77) ve her şeyi en güzel bir şekilde vâr etmesi de (Secde 32/7; Mü’minûn, 23/14) İhsân kavramı ile ifâde edilmiştir. İnsanlar açısından ihsân, üç kısımda zikredilebilir: 1) Allah’a karşı ihsân. Bu, şartlarına uygun îmân etmek, emir ve yasaklara uymaktır. 2) İnsanlara karşı ihsân. Bu, insanın ana-babasına, eş ve çocuklarına, komşu ve akrabalarına, insanlara iyilik yapmak, iyi davranmak, haklarına riâyet etmek ve kusurlarını bağışlamaktır. 3) Kişinin kendisine karşı ihsânı. Bu, îmân edip sâlih ameller işleyerek Allah’ın rızasını, rahmet, mağfiret, nimet ve cennetini kazanmasıdır. Allah’a ve insanlara yapılan ihsân da aslında kişinin nefsine karşı ihsânıdır. Îmân, sâlih ameller ve ihsân hep insanın kendisi içindir (İsrâ, 17/7; Fussilet, 41/46).
Diyanet dini kavramlar sözlüğü
Answers ( 2 )
İhsan; kısa ve öz tanımı ile şudur: Allah’ı görüyormuşçasına ibadet etmek, Allah’a kulluk yapmaktır. Ki bu tanım Cibril hadisinde de geçmektedir. İhsan güzelliktir, iyiliktir. Yaptığımız işleri sadece Allah için Allah adına yapmaktır. Yaptığımız iyiliği, güzelliği, ibadetleri en iyi şekilde, en güzelini yapmaktır.
Unutmamalıyız ki biz Rabbimizi görmesekte o bize şah damarımızdan daha yakındır.
İHSAN
İhsan kelimesi, hasüne sülasi fiilinin, if’al babından masdarıdır. Hüsn; güzellik, hasen güzel demektir. İhsan ise başkasına iyilik etmek, yardım etmek ve işini güzel yapmak, güzel davranmak anlamlarına gelir. Güzellik, uygunluk, güzel olan şeyi en güzel şekilde yapmak demektir. Ragıp el-İsfahani’nin ifade ettiği gibi; kişinin değeri, işini güzel yapması ile ölçülür. İhsan, in’âm’dan daha geneldir.
İhsân, aynı zamanda Allah’ı görüyor gibi ibâdet etmektir. Meşhur Cibrîl hadisinde Peygamberimiz,‘ihsân’ı böyle tanımlamıştır. İhsanın bir tarifi de “İnsanın, içinde kaynayıp duran iman pınarından kaynaklanan güzellikleri canlandırması ve davranışlarına aksettirerek ortaya çıkarmasıdır.”
Fakirlerin elinden tutmak, kinini yutmak ve insanları affetmek gibi erdemli ve kaliteli davranışlar, ihsân kavramının kapsamına girmektedir.
“İşi vaktinde yapmak” da ihsânın mânâlarından biridir. Gelişme, ilerleme ve değişimin zamanında gerçekleşebilmesi, sürecin vaktinde tamamlanıp, pişmanlık duyulmaması için bu şarttır.
Kur’ân-ı Kerîm’de çokca geçen ihsan kelimesi, farz olan emirlerin de üstünde iyilik yapmak, güzel davranmak için elden gelen bütün çabayı harcamak anlamında kullanılır.