Paylaş
İmam Ahmed Bin Hanbelin Hayatı (Başına gelenler)
Question
Ahmed b. Hanbel’in Mihneti
Ahmed b. Hanbel’in yaşadığı dönemin en belirgin özelliklerinden birisi de yöneticilerin desteği ile felsefi kitapların tercüme edilmesidir.
Bundan dolayı hızlı bir şekilde insanların inanç ve ibadetleri arasına bid’atler kanştı, Râfizilik ve Mu`tezile mezhebi yaygınlaştı.
Yöneticiler özellikle Mu`tezile mezhebini desteklediler.
Kur’ân-ı yaratılmış olduğu söylendi. Bundan dolayı Müslümanlar büyük bir mihnet ve bela ile karşı karşıya kaldılar.
Hatta Me’mün, insanları Kur’ân’ın yaratılmış olduğunu söylemeye mecbur etmeye çalıştı. Ahmed b. Hanbel, Kur’ân’ın mahlük olduğunu kabul etmedi.
Hak üzere sebat ettiği için Me’mun onun dövülmesini ve hapse atılmasını emretti.
Ondan sonra gelen el-Mu`tasım da ona aynı şekilde davrandı.
On sekiz ay hapishanede kaldı. Ayağındaki zincirlerle namaz kılar ve öyle uyurdu.
Ahmed b. Hanbel, hapisten çıktıktan ve yaralarının iyileşmesinden sonra mescitte ders vermeye devam etti.
Vâsık döneminde Ahmed b. Hanbel’in ders vermek için dışarı çıkması -el-Vâsık ölene kadar- beş yıl süreyle yasaklandı. Mütevekkil döneminde, Allah hakkı eski mecrasına geri çevirdi, sünneti canlandırıp Cehmiyyeci düşünceyi öldürdü.
Ahmed b. Hanbel’in derslerine çok sayıda ilim adamı katılmıştır.
Bunlar arasında iki oğlu Abdullah ile Salih, amcasının oğlu Hanbel b. İshak, Ebu Zur’a, Buhari, Müslim, Sünen sahibi Ebu Davud, Esrem, Ebu Ya`la el-Mavsili, Meymılni, İbn Hani ve başkalan vardır. Salih (H. 266), onun en büyük oğludur. O, özellikle babasının fıkhını, ona sorulan sorulan ve onun verdiği cevapları nakletmekle meşgul olmuştur. Ahmed b. Hanbel’in diğer oğlu Abdullah (H. 290) babasından Müsned’i nakleden kişidir. İshak et-Temimi Ebu Yakub el-Kevsec el-Mervezi (H. 251), Merv şeh-rinde dünyaya geldi. Irak, Şam ve Hicaz fukahasından fıkıh öğrendi. Sonra Bağdat’a giderek Ahmed b. Hanbel’den fıkıh öğrendi. Ebu Ca` fer Muhammed b. Ali b. Abdullah b. Mihrân el-Bağdadi el-Varrak (H. 272), Ahmed b. Hanbel’in arkadaşlar= en ileri gelenlerindendir. Esrem (H. 273): Adı Ebu Bekir Ahmed b. Muhammed b. Hani el-Horasan? el-Bağdadi’dir. Ahmed b. Hanbel’in öğrencilerindendir. Ahmed b. Hanbel’e sorulan birçok soruyu ve onun cevaplarını nakletmiş, aynca pek çok eser te’lif etmiştir. el-İlel, et-Târth, en-Nâsih vel-Mensû lı ile Ahmed b. Hanbel’in mezhebine uygun olarak fıkha dair te’lif ettiği Sünen eserlerinden bazılarıdır. Hıraki (H. 334): Adı Ebu’l-Kasım Ömer b. el-Hüseyin’dir. Ahmed b. Hanbel’in iki oğlu Salih ve Abdullah’tan ilim öğrenmiştir. 2300 meseleyi ih-tiva eden el-Muhtasar adlı eseri ile meşhurdur. Bunu İbn Kudâme el-Makdisi el-Muğni adlı eserinde şerh etmiştir. Hıraki Dımeşk’te vefat etmiştir. Hallal (H. 311): Adı Ebu Bekir Ahmed b. Muhammed b. Harun’dur. Fıkhı Ahmed b. Hanbel’in öğrencilerinden öğrenmiştir. el-Câmiu li Ulûmi Ahmed b. Hanbel adlı bir eseri vardır. Ayrıca el-İlel, es-Sünne, Tabakâtu Ashâbi İbn Hanbel, el-İlm, Tefstrul-Gartb, el-Edeb ve Ahlâku Ahmed b. Hanbel gibi eserler de yazmıştır.
29 Şevval 1440 h.
Benzeri konular:
Answer ( 1 )
İmam Ahmed bin Hanbel, İslam dünyasında önemli bir alim ve hadis imamıdır. Onun yaşadığı dönem, özellikle Mu’tezile mezhebinin ve felsefi akımların devlet tarafından desteklendiği bir dönemdi. Mu’tezile mezhebinin etkisiyle, Kur’an’ın yaratılmış olduğunu iddia eden bir düşünce ortaya çıktı ve bu görüş, dönemin halifesi Me’mun tarafından desteklenerek resmi bir inanç haline getirilmeye çalışıldı. Bu döneme “mihne” (büyük imtihan) denir ve Ahmed bin Hanbel’in bu zorlu dönemde gösterdiği direniş, onun dini sağlamlığının en önemli göstergelerindendir.
Me’mun, tüm Müslüman âlimleri Kur’an’ın yaratılmış olduğunu kabul etmeye zorladı. Ahmed bin Hanbel ise bu görüşe katılmayı reddetti. Bu yüzden hapse atıldı, işkence gördü ve çok zor bir dönemden geçti. Me’mun’un ardından halifelik makamına geçen el-Mu’tasım da Ahmed bin Hanbel’in bu görüşünden vazgeçmesi için baskı yaptı, ancak İmam Ahmed, inandığı hakikat uğruna işkenceye ve zulme rağmen geri adım atmadı. Yaklaşık on sekiz ay hapiste kaldı; burada zincirlerle bağlı bir şekilde namaz kılmak zorunda kaldı ve işkencelere rağmen sabırla dayandı.
Halife el-Mu’tasım’ın ardından Vâsık dönemi geldi ve Ahmed bin Hanbel’in ders vermesi yasaklandı. Vâsık döneminde, beş yıl boyunca dışarıda halka açık ders veremedi. Ancak halife Mütevekkil’in başa geçmesiyle, Mu’tezile’nin baskısı sona erdi, sünnet yeniden canlandırıldı ve İmam Ahmed özgür bir şekilde derslerine devam etti.
Ahmed bin Hanbel, kendisine işkence yapılmasına rağmen inancından taviz vermemesiyle tanınır. Onun bu direnişi, İslam toplumunda bir örnek teşkil etti ve Hanbeli mezhebinin doğuşuna katkıda bulundu. Ünlü talebeleri arasında Buhari, Müslim, Ebu Davud gibi hadis alimleri ve fıkıh alimleri vardır. Ayrıca Ahmed bin Hanbel’in “Müsned” adlı eseri, hadislerin derlenmesinde önemli bir kaynaktır ve oğlu Abdullah tarafından nakledilmiştir.
Ahmed bin Hanbel, ilmi ve ahlaki duruşu ile büyük bir alim olarak tanınmış, yaşadığı zorluklara rağmen inanç ve azminden taviz vermemiştir. Bu nedenle İslam tarihinde sağlam duruşuyla örnek bir şahsiyet olarak kabul edilir.