Kaç çeşit fecir vardır, imsak hangi fecir ile başlar?

Arapça’da yarmak, bir şeyi iki parçaya ayırmak, açığa çıkarmak, suya yol vermek gibi anlamlara gelen fecir (fecr) astronomik olarak güneşin doğmasından önceki tan yeri ağarmasını ifade eder. Türkçe’de şafak sökmesi, gün ağarması, sabahın alaca karanlığı denilen bu olay, gece ile gündüzü birbirinden ayırdığı veya gündüz aydınlığını ortaya çıkardığı için fecir diye adlandırılmıştır. Fecir vakti fıkıhta, özellikle sabah namazının vaktinin girdiğini veya sahur vaktinin bitip oruç tutma (imsak) zamanının başladığını bildirmesi açısından önem taşımaktadır.

وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ

“Sabahın beyaz ipliği (aydınlığı) siyah iplikten ayırt edilinceye kadar yiyin, için; sonra akşama kadar orucu tamamlayın” (Bakara, 187) ayeti fecrin başlangıcını ifade eder.

İslam âlimleri fecri ikiye ayırmışlardır: Fecr-i kazib ve fecr-i sadık. Anlamları ve aralarındaki fark şöyle izah edilmiştir:

a. Fecr-i kazib ya da birinci fecir, doğudan batıya doğru yatay olarak uzanan aydınlık demektir. Başka bir ifadeyle sabaha karşı doğuda tan yerinde ufuktan göğe doğru dikey olarak yükselen, piramit şeklinde, samanyolu ışığına benzeyen akçıl ve donuk beyazlıktır. Fıkıh literatüründe buna uzunlamasına beyazlık (beyaz-ı müstatîl) denildiği gibi kurt kuyruğu
(zenebü’s-sirhân) veya yalancı sabah (subhu’l-kâzib) da denilmektedir. Fecr-i kâzib gecenin bir bölümü kabul edildiği için ayrıca dinî bir hükme konu teşkil etmez.

b. Fecr-i sadık veya ikinci fecir, birinci fecrin ardından ufukta yatay olarak boydan boya uzanan, giderek genişleyip yayılan aydınlık demektir. Fıkıh literatüründe bu ikinci fecre enlemesine beyazlık (beyaz-ı müsta’razî) denilmesi, fecr-i sâdık beyazlığının doğu ufkunda tan yeri boyunca yayılarak genişlemesi sebebiyledir. Sabah namazının vaktinin girmesi, sahurun sona erip orucun başlaması gibi dinî hükümlerde esas alınan bu ikinci fecirdir.

c. Birinci fecrin ardından tekrar karanlık meydana gelir. Fakat ikinci fecirden sonra tekrar karanlık meydana gelmez, aksine her an aydınlık daha da artarak devam eder, ta ki, güneş doğana dek bu aydınlık sürer.

d. Birinci fecir ile ufuk arasında karanlık bir kısım vardır. İkinci fecrin ise beyazlığı ufka bitişiktir.

e. Birinci fecrin şer’î bir hükmü yoktur. Onunla sabah namazının vakti girmiş sayılmaz, imsak başlamış olmaz, yemek ve içmek hala helaldir. Ancak ikinci fecir ile sabah namazının vakti girdiği gibi, imsak ve haliyle oruç da o andan itibaren başlamıştır.

BENZER KONULAR:

• Sabah Namazı İmsaktan Önce Kılınır Mı?
• İmsak ne demektir
• Oruç imsakla mı başlar ezanla mı diyanet
• Oruca niyet etmenin zamanı, hükmü ve yeri nedir?
• Yatsı namazını gecenin üçte biri ne kadar geciktirmenin hükmü nedir?
• Tümünü görüntüle.
• Ramazanda imsak neden erken
• İmsak nedir oruç ne zaman başlar
• İmsak ne demektir
• İmsak Nedir? Kısaca
• İmsak nedir? Oruç ne zaman başlar ne zaman biter?
• Tümünü görüntüle.