Paylaş
İslam Devletinin Temel Dayanaklarından Hadislerin Önemi
Question
1.1. Hadis ve Sünnet Nedir?
Hz. Muhammed tarafından gerçekleştirilen bir davranışa veya bir davranışın yapılmasına verilen onaya sünnet, Hz. Muhammed tarafından söylenen sözlere ise hadis denir. İslamiyet’te iki çeşit vahiy olduğu kabul edilir. Birinci çeşit vahiy, Kur’an-ı Kerim ayetlerine münhasırdır ve iki kapak arasına yerleştirilerek yazıya geçirilmiştir. Bu vahiy türü tüm Müslümanlar tarafından tartışmasız şekilde kabul edilir. İkinci çeşit vahiy ise, Hz. Muhammed’in yorumuyla birlikte Kur’an-ı Kerim’de ortaya konan kuralların detaylandırılması ve günlük meseleler konusunda çözümler üretmesidir. Bu tür vahiy ise Hz. Muhammed’in sözleri(hadis) ve fiilleri(sünnet) olarak kabul edilmektedir. Hz. Muhammed’in sünneti, önem itibariyle Müslümanları ilgilendiren tüm alanlarda Kur’an’dan hemen sonra gelen ikinci önemli kaynak olarak kabul edilmiştir(Osmâni, 2018, s. 15). Pratik hayatımızda sünnetlere uymamız ise ancak bunları bizlere aktaran hadislere tabii olmamızla mümkün olabilir(Canikli, 2010, s. 142).
1.2. Hadislerin Kaynağı
Siyasetle ilgili İslami bir araştırma yaparken Kur’an’a direk olarak başvurmak kolaydır. Çünkü Kur’an tek bir kaynaktır, hiçbir ayeti üzerinde tartışma bulunmamaktadır ve ayrıca hiçbir Kur’an-ı Kerim ile bir başka Kur’an-ı Kerim arasında farklı ayetler, aktarımlar, anlamlar bulunmamaktadır. Fakat söz konusu hadis ve sünnet olduğu zaman günümüzde dahi devam eden tartışmalar bulunmaktadır. Günümüze ulaşan hadislerin bazısı uydurma[1] bazısı sahih[2] hadis olarak kabul edilir. Örneğin Kütüb-i Sitte(altı kitap)[3] kitaplarında bulunan hadisler, çoğu Müslüman tarafından sahih hadislerin bulunduğu eserler[4] olarak kabul edilir. Yine bu çalışmada yararlanılan Riyazüs Salihin[5] eseri, Kütüb-i Sitte’de bulunan hadislerden derlenerek her konu hakkında en sağlam ve yaygın hadislerin toplandığı, İslam toplumu genelinde güvenilir olarak kabul edilen bir kaynaktır.
1.3. Hadis ve Sünnet’in Siyasi Önemi
Teorik olarak Kur’an, pratik açıdan da sünnet; tüm İslâm siyasetçilerini, siyaset kuramcılarını, yöneticileri ve hukukçuları bağlamıştır. Kur’an ve hadislerde bu gruplarla ilgili onlarca ayet ve hadis bulunmaktadır. Hz. Muhammed, peygamber olduğu andan itibaren vahyin İslam daveti için belirlediği yol haritası üzerinde ilerlemiştir. Sözlerini, davranışlarını ve kararlarını da kendi keyfine göre değil bu yol haritasına göre belirlemiştir. Allah da peygamberinin davranışlarının güzelliğini şu ayet ile belirtmiştir: ‘‘Ey inananlar! And olsun ki, sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlara ve Allah’ı çok anan kimselere Resulallah(Allah’ın elçisi) en güzel örnektir’’(Ahzâb 33/21). Hz. Muhammed’e uyulması gerekliliği konusunda ise şu ayet indirilmiştir: ‘‘De ki: Allah’ı seviyorsanız, bana uyunuz ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın’’(Ali İmran 3/31). Hz. Muhammed bir birey olarak tüm Müslümanlara örnek olduğu gibi, O’nun kurduğu devlette aynı şekilde tüm İslam devletlerine örnek olmuştur. Hz. Peygamber’in yönetim şekli, yönetiminde bulunan özellikler, yöneticide aradığı tüm özellikler, memur atamalarında nelere dikkat ettiği ve devletiyle ilgili dikkat ettiği diğer bütün hususlar, daha sonra kurulacak İslam devletlerinin de dikkat etmesi gereken konular olmuştur. Bu bağlamda hadis ve sünnet, Kur’an ile birlikte Müslümanların kurduğu devletin temel yapı taşlarından ikincisini oluşturmaktadır.
Mustafa Öden
[1] Senedi sağlam olmayan, tahrif edilmiş veya sonradan uydurulmuş hadis.
[2] Senedi sağlam, güvenilir ve tüm Müslümanlar tarafından kabul gören hadis.
[3] Raviler ve Eserleri: Buharî ile Müslim’in Câmiu’s-Sahîh adlı eserleri, Ebû Davud, Tirmizî, Nesai ve İbn Mace’nin sünen(Sünenler genellikle iman, ibadet, hukuk ve cezaya dair hadisleri ihtiva eder. Bu eserlerde Resûl-i Ekrem(asm)’in söz, fiil ve takrirleri yanında ashabın ve tâbiînin fetvaları da yer alır) türündeki eserleri
[4] Sahih hadislerin mutlaka bu eserlerde olması gerekmez. Bunlar dışında da sahih hadislerin bulunduğu eserler vardır.
BENZER KONULAR:
- Hadis nedir? Hadislerin önemi
- İslam Devletinin Temel Dayanaklarından Hadislerin Önemi
- Sahabe dönemi nedir kısaca?
- Tebliğ nedir? Tebliğin önemi
- Ana Hakkı Dinimizdeki Yeri Ve Önemi
- Tümünü görüntüle.
Answer ( 1 )
İslam Devletinin Temel Dayanaklarından Hadislerin Önemi
İslam devleti, İslam’ın öğretilerine dayalı olarak şekillenen ve bu öğretilerin hem bireysel hem de toplumsal hayatta uygulanmasını amaçlayan bir yapıdır. Bu devletin temel dayanakları, İslam’ın temel kaynaklarından biri olan Kur’an’dan alınan hükümler ile, Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) sözleri, davranışları ve onayları olan hadislerdir. Hadisler, İslam toplumunun günlük hayatını düzenleyen ve İslam’ın öğretisini pekiştiren önemli bir kaynaktır.
Hadislerin, İslam devleti ve hukukunun temellerindeki önemi birkaç açıdan ele alınabilir:
1. İslam Hukukunun Kaynağı Olarak Hadisler
İslam’da şeriat, Kur’an ve hadislerden türetilen bir hukuk sistemidir. Kur’an, İslam hukukunun temel kaynağı olmakla birlikte, birçok konuda açık ve detaylı açıklamalarda bulunmaz. Bu eksiklik, Peygamber Efendimizin hadisleriyle tamamlanır. Hadisler, Kur’an’ın ışığında, hukuki meseleler, toplumsal ilişkiler, ibadetler, ahlak ve daha birçok konuda detaylı açıklamalar getirir.
Örneğin, Kur’an’da namaz farz kılınmıştır, ancak namazın nasıl kılınacağına dair detaylar, Peygamber’in hadisleri ile açıklığa kavuşturulmuştur. Aynı şekilde, zekât ve orucun şartları ve nasıl yerine getirileceği gibi konularda da hadisler önemli bir açıklayıcı rol oynar.
2. Peygamberin Sünneti Olarak Hadisler
Hadisler, Peygamber Efendimizin (s.a.v.) hayatını ve uygulamalarını anlatan önemli bir kaynaktır. Sünnet, Peygamber’in sözleri ve davranışlarından oluşan bir pratiği ifade eder ve İslam toplumunun yaşam biçimini belirleyen temel unsurlardan biridir. İslam devleti, Peygamber’in sünnetine uyarak, adaletli, huzurlu ve dengeli bir toplum yapısı oluşturmayı hedefler.
Hadisler, sadece ibadet hayatıyla sınırlı olmayıp, aynı zamanda toplumun ahlaki değerlerini, adaletin sağlanmasını, yöneticilerin görevlerini ve halkla ilişkilerdeki kuralları da kapsar. Bu yönüyle hadisler, İslam devletinin her alandaki uygulamalarına ışık tutar.
3. Toplumsal ve Ahlaki Düzenin Sağlanmasında Hadislerin Rolü
Hadisler, İslam devleti için sadece hukukî değil, aynı zamanda toplumsal ve ahlaki düzenin korunması açısından da büyük bir öneme sahiptir. Peygamber Efendimizin (s.a.v.) öğütleri ve hadisleri, bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerini, ahlaki değerlerini ve toplumsal sorumluluklarını belirler. İslam devleti, bireylerin haklarına saygı göstererek, sosyal adaleti sağlamak için bu hadisleri dikkate alır.
Örneğin, hadislerde, zulüm ve haksızlık kesinlikle yasaklanmış, yardımlaşma ve empati gibi erdemler öğütlenmiştir. Bu tür öğretiler, İslam devletinin temel değerlerinden biri olan sosyal adaletin ve eşitliğin teminatıdır.
4. Yönetim ve Devlet Yönetiminin Hadislerle İlişkisi
Hadisler, devlet yönetimi ve liderlik anlayışı açısından da rehberlik eder. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) devlet yönetimiyle ilgili pek çok öğüdü, yöneticilerin nasıl adil, dürüst ve halkına karşı sorumlu olmaları gerektiğini öğretir. İslam devleti, bu hadislerden hareketle, devletin güçlü, adil ve sorumlu bir yapıda olması gerektiğini kabul eder.
Özellikle hadislerde, zulme karşı durmak, halkın haklarını korumak ve yöneticilerin halklarına karşı sorumlulukları vurgulanmıştır. Örneğin, Peygamber Efendimiz, “İnsanlar, yöneticilerine hangi tutumu gösterirlerse, Allah da onlara o şekilde muamele eder.” (Buhârî, İmâre, 3) şeklindeki hadisleriyle yöneticilerin halkla ilişkilerinde nasıl bir ahlaki sorumluluk taşıdığını belirtmiştir.
5. Hadislerin İslam Devletinin Ekonomik Politikalarına Etkisi
Hadisler, ekonomi ve ticaretle ilgili de önemli ilkeler sunar. Peygamber Efendimizin (s.a.v.) hadislerinde, adaletsiz kazançlar (rüşvet, faiz, haksız kazanç) yasaklanmış, dürüst ticaretin teşvik edilmiştir. İslam devleti, bu hadisler doğrultusunda ekonomik adaleti sağlamaya çalışır. Örneğin, faiz yasağı ve zekât uygulamaları, İslam devletinin ekonomik sisteminde önemli bir yer tutar.
6. Hadislerin İslam Devleti için Birleştirici Rolü
Hadisler, İslam toplumu için birleştirici bir rol oynar. Herhangi bir tartışma veya anlaşmazlık durumunda, İslam devleti bu hadisleri dikkate alarak karar verir. Hadisler, İslam toplumunun ortak değerler etrafında birleşmesini sağlar ve her bireyi bu ortak değerlere uygun şekilde yaşamaya teşvik eder.
Sonuç olarak, hadisler, İslam devletinin temellerinin inşasında ve işleyişinde çok önemli bir yere sahiptir. Hem hukuki hem toplumsal hem de ahlaki anlamda hadisler, İslam toplumunun düzenini sağlayan temel ilkeleri içerir. Bu nedenle, hadislerin doğru anlaşılması ve uygulanması, İslam devletinin başarılı ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesinin anahtarlarından biridir.